تحلیلی بر ارتقای امنیت در بافت های تاریخی مراکز شهری با تکیه بر سرمایه اجتماعی و بازآفرینی فرهنگی (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر ارومیه)

برنامه ریزی و توسعه محیط شهری

دوره 1، شماره 2، مرداد 1400، صفحه 103-120   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمد شیخ احمدی؛ میرصادق محمدی^*

ارومیه،خ گلبرگ نبش خ نارون

چکیده

      امروزه موضوع بافت­های فرسوده از موضوعات اصلی شهرسازی به حساب می­آید. بازآفرینی فرهنگ­مبنا رویکردی جدید به بازآفرینی شهری است که در تلاش است با بهره­گیری از ویژگی­ها و برتری­های فرهنگی اجتماعی هر منطقه، به ساخت دوباره شهر و محله پرداخته و فضای کالبدی اجتماعی متمایزی بر اساس فرهنگ محلی ساکنین و خصوصیات ویژه آن محل خلق نماید. این رویکرد تأثیری مثبت بر اقتصاد و ایجاد اشتغال در شهرها دارد و می­تواند موجب افزایش پیوستگی اجتماعی و صنعت گردشگری در شهر شده و میزان جرم و جنایت را کاهش دهد. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و بر مطالعات اسنادی و میدانی استوار می­باشد. در بخش کیفی پژوهش، داده­های مصاحبة نیمه ساختار با استفاده از نظریه زمینه­ای تحلیل شدند، یافته­های پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنان، بازآفرینی در گرو پویایی و سرزندگی اجتماعی و اقتصادی می­باشد. در این راستا مقولاتی همچون سهولت دزدی و بی احتیاطی، ایمنی و امنیت، بی کاری و فقر، فضای ساخته شده، اجتماعی، مشارکت ساکنین و نگاه مسئولین، فرهنگی و تاریخی، اقتصادی تسهیلات، تجهیزات و خدمات تاثیر گذارند. همچنین وجود یا نبود اعتماد و انگیزه در نوع نگاه ساکنین به آینده و محله تاثیر ویژه­ای دارد. در بخش کمی این پژوهش با تدوین پرسشنامه و تکمیل آنها توسط ساکنین و متخصصین، با تحلیل نتایج داده­های پرسشنامه و استفاده از آزمونهای فریدمن و همبستگی، یافته های پژوهش نشان می­دهد شاخص فرهنگی رتبة نخست را بدست آورده است. وجود پتانسیل بالقوه فرهنگی (میراث ملموس و ناملموس) نوید خوبی برای بازآفرینی فرهنگی می­باشد. در میان شاخص­ها شاخص زیست محیطی رتبه­ی آخر را کسب نموده است. شرایط آب و هوایی ارومیه و همچنین علاقه ی شهروندان به طبیعت و کشاورزی دو عنصری هستند که با همت بیشتر طراحان و مسئولین می­توان این شاخص را ارتقا داد. همچنین مولفه اجتماعی رتبه دوم را کسب نموده است که این نشانگر وجود پتانسیل بالای سرمایه اجتماعی در بافت تاریخی ارومیه می باشد.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی شهری؛ تئوری زمینه‌ای؛ طراحی شهری؛ بافت تاریخی ارومیه

مراجع

1. Akhavan, Armin; Salehi, Ismail and Toghyani, Shirin (1397). Assessing the Impact of Safety and Safety Indicators on Urban Street Health, Social Order Research Quarterly, Year 10, Issue 3, Fall 2018.
2. Izadi, Pegah; Hedyani ، Zohre ; Hajinejad, Ali and Ghaderi, Jafar (2017). Analysis of the feasibility of the culture-based urban regeneration approach (historical-cultural context of Shiraz), geography (Iranian Journal of the Geographical Association), New Volume, Year 14, Issue 51, Winter 2017.
3. Ilka, Shahab et al. (2012). Explain the cognitive concept of crime prevention through environmental design (CPTED); Principles, Indices and Design Criteria, Safety Message Journal, Year 9, No. 36, p.17.
4. Habibi, Seyed Mohsen and Seyed Baranji, Seyed Kahraba (2016). The Relationship between Memorization and Social Participation in the Reconstruction of Urban Identity, Case Study: Rasht Municipality Square, Armanshahr Journal of Architecture and Urban Planning, No. 17, Fall and Winter 2016.
5. Hassanzadeh, Mehrnoosh and Hossein Soltanzadeh (2016). Classification of Reconstruction Planning Strategies Based on the Stability Level of Historical Textures, Quarterly Journal of Islamic Iranian City Studies, No. 23, Tehran.
6. Hosseini Doshli, Seyedeh Fargol and Karimi Azari, Amirreza (1396). Extraction of effective environmental strategies in crime prevention based on CPTED theory (Case study: Residential complexes in Rasht), Urban Management Quarterly, No. 48, Fall 2017, pp. 459-476.
7. Khademi, Zahra; Safaei, Safiullah and Moradi Shahbaz, Nastaran (2018). Investigating the Relationship between Social Capital and Quality of Life, Year 29, Number 70, Issue 2, Summer 2018.
8. Khan Mohammadi, A. (2015). Study of Social Capital and Quality of Life in Dilapidated Tissues (Case Study: District 57 of Tehran, District 5), Master Thesis in Geography and Urban Planning, Department of Urban Improvement and Renovation, Faculty of Humanities, Department of Geography and Urban Planning, University of Tehran .
9. Khoshfar ، A .; Khwaja Shokohi, A .; Karami, Sh. And Bargahi, R (2014). Investigating the Relationship between Social Capital and Quality of Life in Urban Areas, Case Study: Gorgan Urban Areas, Journal of Spatial Planning, Journal of Golestan University.
10. Zahmatzad, Khoury (2019). The Relationship between Family Social Capital and the Rate of Crime and Delinquency in Children and Adolescents (Case Study of Bandar Abbas), Ormazd Research Journal, No. 47, Summer 2019.
11. Shamai, Ali; Rezapour Mirsaleh, Hassan and Movahed, Ali (2018). Analysis of the role of recreating the old texture of Ardakan city in the development of urban tourism, Iranian Islamic Islamic Quarterly, Year 9, Issue 34, Winter 2018.
12. Ghanbari, Nozar; Heidarkhani, Abel; And Rostami, Muslim (2015). Investigating the Relationship between National and Religious Identity with Adherence to Citizenship Culture in Kermanshah, Urban Sociological Studies (Urban Studies), 6 (19), 197-169.
13. Karbalaei Hosseini Ghiasvand, Abolfazl and Zabihi, Hossein (2016). Presenting an analytical model to prevent crime (theft) from residential buildings according to the crime prevention approach through CPTED design (Case study: District 1 of Qazvin Municipality), Journal of Social Security Studies, No. 47, Fall 2016, pp. 139- 172.
14. Karimzadeh, Ali; Shahriari, Seyed Kamaluddin and Ardashiri, Mahyar (2017). Explaining Cultural Policies Affecting Culture-Based Urban Reconstruction, City Identity, No. 29, Year 11, Spring 2017.
15. Khalilabad Police Station, Hossein, Mehdi Haghi, and Mohsen Dadkhah (2014). Social components in the model of Islamic-Iranian urban planning. The Role of the World 4 (1): 17-26.
16. Mohammadi, Alireza Pashazadeh, Asghar (2014). Assessing the level of sustainability of Ardabil neighborhoods with emphasis on neighborhoods with rural nuclei, Urban Studies, Volume 3, Number 22, Summer 2014, pp. 49-62.
17. Medhat, Marzieh (2016). Sustainable Urban Reconstruction with Emphasis on Social Capital (Case Study: Historical and Dilapidated Texture of Shiraz), 2nd International Conference on Architecture, Civil Engineering and Urban Planning at the Beginning of the Third Millennium, 1-13.
18. Moradi, Fatemeh; Saeedeh Zarabadi, Zahrasadat and Majedi, Hamid (2019). Analysis of the Principles of Urban Reconstruction of Culture-Based with the Approach of Promoting Competitiveness, Bagh-e Nazar Magazine, 16 (70): 5-16, April 2019.

 

19. Ahmadi, B., Afrouz, M., & Hashemi, M. (2015), Applying Enviromental Design Approach (CPTED) to Improve Security in Urban Worn Out Texture; Case Study: Urmia Downtone, Iran, Journal of Civil Engineering and Urbanism, Vol.5 Issue.2, pp. 94-101.
20. Cozens, paul. (2015). Perceptions of Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) at Australian Railway Stations, Journal of Public Transportation, Vol.18 No.4, pp.73-92.
21. Dejana Nedučin, Milena Krklješ, Zlatomir Gajić (2019). Post-socialist context of culture-led urban regeneration – Case study of a street in Novi Sad, Serbia, Cities 85 (2019) 72–82.
22. Ehsanifard, A., Shoaee, H., & Maleki shoja, K ,(2013). New security concept in urbanstudies from the viewpoint of the new city Eshtehard ,Modiriat shahri Journal ,No ,31 .pp.317-334 .
23. Ekblom, P. (2011), Deconstructing CPTED and Reconstructing It for Practice, Knowledge Management and Research, European Journal on Criminal Policy and Research, Vol.17 No.1, pp. 7-28.

1. Hans Kjetil Lysgård (2019). The assemblage of culture-led policies in small towns and rural communities, Geoforum 101 (2019) 10–17.
2. Khaled A. Osman, Baher I. Farahat (2017). The conservation of the waterfront of Saida: A model for tourism and culture-led revitalization in valuable areas, HBRC Journal
3. Middleton, C. and Freestone, P., 2008. The impact of culture-led regeneration on regional identity in north east England. Proc. RSAI.

27. Monchuk L., The way forward in designing out crime? Greater Manchester police design for security consultancy, International CPTED Conference, Sydney, 2012.
28. Montgomery, John., 2003. Cultural quarters as mechanisms for urban regeneration. Part 1: Conceptualising cultural quarters. Planning, Practice & Research, 18(4), pp.293- 30.
29. Mularska-Kucharek, M. (2015) “Social Capital and Quality of Life.” The Journal of Social

 

30. Salama, A. M. A. (2000). Cultural sustainability of historic cities: Notes on conservation projects in old Cairo. IAPS-16, IAPS 2000 Conference, METROPOLOS 21st Century, Citites, Social Life, and Sustanable Development.

32. Wansborough, M., & Mageean, A. (2000). The role of urban design in cultural regeneration. Journal of Urban Design, 5(2), 181-197.
33. Yin-Hao Chiu; Mei-Shin Lee, Jung-Wei Wang (2019). Culture-led urban regeneration strategy: An evaluation of the management strategies and performance of urban regeneration stations in Taipei City, Habitat International 86 (2019) 1–9.