طراحی و اعتبارسنجی الگوی رهبری دیجیتال در نظام آموزش و پرورش کشور (مطالعه موردی: آموزش وپروش استان سیستان و بلوچستان)

پژوهش های مدیریت راهبردی

دوره 27، شماره 81، شهریور 1400، صفحه 147-175   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

مصطفی ملازهی¹؛ سنجر سلاجقه^{* 2}؛ صدیقه حسنی احمدیه³؛ آمنه فیروزآبادی⁴؛ رحمان جلالی جواران⁵

¹دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

²دانشیار گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

³مربی گروه مدیریت دولتی، واحد کهنوج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

⁴استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد بردسیر، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

⁵مربی گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

چکیده

موفقیت نظام آموزش و پرورش در عصر حاضر نیازمند پایش، پاسخگویی و هماهنگی با تحولات دیجیتال حاکم بر تمامی ارکان زندگی فردی و اجتماعی است. دستیابی به این مهم نیازمند شیوه نوینی از رهبری است که با عنوان رهبری دیجیتال از آن یاد می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی بومی برای سنجش رهبری دیجیتال در نظام آموزش و پرورش کشور انجام شده است. مطالعه حاضر از منظر هدف یک پژوهش بنیادی است که با روش آمیخته صورت گرفته است. همچنین از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده‌ها یک پژوهش پیمایش مقطعی است. جامعه آماری بخش کیفی شامل 23 نفر از خبرگان تجربی و نظری در حوزه مورد مطالعه است. در بخش کمی نیز از دیدگاه 400 نفر از کارکنان نظام آموزش و پرورش کشور استفاده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه مدلسازی ساختاری-تفسیری و پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کیفی محتوا، مدلسازی ساختاری-تفسیری و حداقل مربعات جزئی استفاده گردیده است. نتایج نشان داده است، ساختار حکمرانی دیجیتال و زیرساخت فناورانه دیجیتال متغیرهای زیربنایی الگوی رهبری دیجیتال هستند. این متغیرها تاثیرگذارترین متغیر‌های مدل می‌باشد که به صورت مستقیم بر تدوین استراتژی دیجیتال اثر می‌گذارند. به همین ترتیب تدوین استراتژی دیجیتال نیز بر مدیریت منابع انسانی و خط‌ مشی‌گذاری دیجیتال تاثیر دارند. از طریق خط‌مشی دیجیتال و مدیریت منابع انسانی نیز می‌توان فرهنگ دیجیتال را در سازمان نهادینه کرد و در نهایت نیز رهبری دیجیتال قابل حصول است.

کلیدواژه‌ها

رهبری دیجیتال؛ نظام آموزش و پرورش کشور؛ رویکرد آمیخته

مراجع

الوانی، مهدی؛ بودلایی، حسن (1391). « پدیدارشناسی در مطالعات کارآفرینی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره 5 ،شماره 19 ،33 -61 .
امانی، جواد؛ عباسزاده، میرمحمد (1391).مقدم های بر مدلیابی معادلات ساختاری به روش PLS و کاربرد آن در علوم رفتاری، ارومیه، انتشارت دانشگاه ارومیه.

آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا (1398). تحقیق در عملیات نرم، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

تمسکی، محمدرضا. (1399). «مدلهای نظام راهنمایی موردنیاز تحول بنیادین آموزش وپرورش»، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی دانشگاه علامه، دوره 11 ،شماره42 .172-143

داوری، علی؛ و رضازاده، آرش (1392 ). مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.

رحمتی، سارا؛ شمس، غلام؛ ابولفضل، محمود (1397). «رهبری دیجیتال و چالش های پیش رو؛ ضرورت تغییرات بنیادین در شایستگی های رهبران»، ششمین کنفرانس ملی آموزش و توسعه سرمایه انسانی.

شامی، مهدی (1398). ویژگی های عمده یک رهبر دیجیتال، تهران، آکادمی تحول دیجیتال.

عسکری، فروغ؛ شکوری، مریم (1398). «پرورش رهبر دیجیتال؛ نیاز حیاتی یک سازمان دیجیتال»، مجله مدیریت همرو، دوره 2 ،شماره 2 ،1-11 .

فرهادی، حمید؛ شهابی، سعید. (1399). «نقش عوامل تاثیرگذار بر مدرسه در سند تحول بنیادین در افق چشم انداز»، مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش وپرورش .7-1 ،(42 ) 13

فرهودی، اشرف؛ قنبری، معصومه. (1399). « بررسی رابط بین سبک رهبری تحول آفرین با رضایت شغلی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پردیس»، فصلنامه تحقیق های علوم مدیریت، (3)2 .10-1 

کشاورز، حمید؛ یعقوب نوروزی، علی حسین نورافروز (1398). «شایستگی های نیروی کار بر پایه مولفه های تحول دیجیتال و مهارتهای قرن بیست و یکمی: نیازمندی های سازمانهای دانشگاهی دیجیتال»، دومین کنفرانس بازیابی تعاملی اطلاعات 

ناطقی، هاشم؛ قربانعلی قربانزاده سوار، وحید بدری (1398). پیامدهای شکاف دیجیتال برشکاف فرهنگی از منظر پدافند غیرعامل، دو فصلنامه مقابله با عملیات روانی، دوره 7 ،23-44 .

نبوتی، علیرضا (1399). «شرحی بر اقدامات سازمانهای پیشرو دنیا در ایجاد محیط کار دیجیتال»،دومین کنفرانس بین المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق

نبوتی، علیرضا؛ مهدی شامی زنجانی، آرین قلی پور( 1398) .مفهوم سازی محیط کاردیجیتال در سازمان ها. تحول اداری. 34 .

نوری، مژگان؛ حسینی، محمد؛ شامی، مهدی و عابدی، بابک (1398).طراحی چارچوب مفهومی رهبری تحول دیجیتال در سازمانهای ایرانی، مجله مدیریت برنامه ریزی آموزشی، (2)12 .89-56 

هدایتی، فریفته؛ ناجی، مهدی (1398). «الگوی نظام مند تحول بنیادین در آموزش و پرورش»، مجله پویش در آموزش علوم انسانی،(16)4 ،12-21 

Varshney, D. (2020). Digital Transformation and Creation of an Agile Workforce: Exploring Company Initiatives and Employee Attitudes. In Contemporary Global Issues in Human Resource Management. Emerald Publishing Limited.

Tang, S. M., & Tien, H. N. (2020). Digital Transformation Trend in Vietnam Higher Education: Blended Learning Model. International Journal of Social Science and Economics Invention, 6(07), 304

Latif, K. A., Mahmood, N. H. N., & Ali, N. R. M. (2020). Exploring sustainable human resource management change in the context of digital banking. Journal of Environmental Treatment Techniques, 8(2), 779-786

Anak, M. A., & Darma, G. (2020). Revealing the digital leadership spurs in 4.0 industrial revolution. Asri, AASMAN, & Darma, GS, Revealing the digital leadership spurs in, 4, 93-100

Antonopoulou, H., Halkiopoulos, C., Barlou, O., & Beligiannis, G. N.(2020). Leadership Types and Digital Leadership in Higher Education: Behavioural Data Analysis from University of Patras in Greece. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(4), 110-129

Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach to structural equation modeling. Modern methods for business research, 295(2), 295-33

Creusen, U., Gall, B., & Hackl, O. (2017). Digital Leadership: Führung in Zeiten des digitalen Wandels. Springer-Verlag

ElSawy, O. A., Kræmmergaard, P., Amsinck, H., & Vinther, A. L. (2020). How LEGO built the  foundations and enterprise capabilities for digital  leadership. In Strategic Information Management, 23(3), 174-201.

Guthrie, K. L., & Meriwether, J. L. (2018). Leadership development in digital spaces through mentoring, coaching, and advising. New directions for student leadership, 18(1), 99-110

Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing diOMriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the academy of marketing omsonce, 43(1), 115-135

Holsti, O. R. (1969). Content analysis for the social OMSOnces and humanitSOs, Reading, MA: Addison-Wesley.

Jackson, N. C., & Dunn-Jensen, L. M. (2021). Leadership succession planning for today’s digital transformation economy: Key factors to build for competency and innovation. Business Horizons

Kane, G. C., Phillips, A. N., Copulsky, J., & Andrus, G. (2019). How Digital Leadership Is (n't) Different. MIT Sloan Management Review, 60(3), 34-39

Krippendorff, K. (2018). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage publications

 & Navaridas-Nalda, F., Clavel-San Emeterio, M., Fernández-Ortiz, R Arias-Oliva, M. (2020). The strategic influence of school principal leadership in the digital transformation of schools. Computers in Human Behavior, 112, 106481.

Petry, T. (2018). Digital leadership. In Knowledge Management in Digital Change, Springer, Cham, 209-218

Sander, P. (2020). Digital Leadership-Leadership competencies required in times of a multigenerational workforce in the digital age

Skinner, G., Alhejaili, A., Alabadi, M., Alharbi, O., & Aldawood, H. (2019, July). Integrating Digital Leadership in an Educational Supervision Context: a Critical Appraisal. In 2019 International Conference in Engineering Applications (ICEA) (pp. 1-7). IEEE

Sow, M., & Aborbie, S. (2018). Impact of leadership on digital transformation. Business and Economic Research, 8(3), 139-148

Sultan, Y. H., & Suhail, K. S. (2019). The impact of significant factors of digital leadership on gamification marketing strategy. International Journal for Advance Research and Development, 4(5), 29-33

Tanniru, M., & Peral, J. (2021). Digital Leadership in Education. Effective Leadership for Overcoming ICT Challenges in Higher Education: What Faculty, Staff and Administrators Can Do to Thrive Amidst the Chaos (Emerald Studies in Higher Education, Innovation and Technology), Emerald Publishing Limited, 73-91

Temelkova, M. (2018). Skills for digital leadership-Prerequisite for developing high-tech economy. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 7(12), 50-74

Westerman, G., Bonnet, D., & McAfee, A. (2014). Leading digital: Turning technology into business transformation. Harvard Business Press

Wetzels, M., Odekerken-OMhröder, G., & Van OpOSn, C. (2009). Using PLS path modeling for  assessing hSOraICShical construct models: Guidelines and empirical illustration. MIS quarterly, 177-195

Tenenhaus, M., Amato, S., & Esposito Vinzi, V. (2004, June). A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modelling. In Proceedings of the XLII SIS OMSOntific meeting, 48(1),739-742

Nikolaev, N. A. (2020, May). Methodology for the Development of aHuman Resource Management System Under the Conditions of a Highly  Competitive Innovative and Digital Economy. In 2nd International Scientific and Practical Conference “Modern Management Trends and the Digital Economy: from Regional Development to Global Economic Growth”(MTDE 2020), Atlantis Press. 17-22.