مطالعه تطبیقی نمودهای قاعده تحذیر در حقوق کیفری ایران ، سوریه و لبنان

تحقیقات حقوقی بین المللی

دوره 13، شماره 47، فروردین 1399، صفحه 349-368   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2021.687357

نویسندگان

حمید رضا حاجی زاده¹؛ عباس زراعت^{* 2}؛ سید مهدی منصوری³

¹دانشجودکترا ،گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد،

²استاد تمام گروه حقوق دانشگاه کاشان

³استادیار گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

قاعده تحذیر براساس قضاوت حضرت علی(ع) و روایت منقول از امام صادق (ع) بنا شده است که در آن هشداردهنده با رعایت شرایطی مسئولیت کیفری و مدنی ندارد. این قاعده به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین قواعد فقهی، جایگاه ممتازی در سیاست تقنینی و قضایی کشورها دارد. پژوهش حاضر  با روش توصیفی - تحلیلی و مزجی و روش جمع‌آوری اطلاعات مانند اغلب پژوهش‌های علوم انسانی کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد. بنابراین کتب و منابع عربی و فارسی، پایان‌نامه‌ها و مقالات و قوانین و مقررات مرتبط با موضوع در سه کشور ایران، سوریه و لبنان و تعدادی آراء صادرشده در این خصوص مورد استفاده قرار گرفته است. شناسایی جایگاه این قاعده و مطالعه تطبیقی آن در سه کشور ایران، سوریه و لبنان این دستاورد را داشته که نوعاً در قوانین و مقررات کشور ایران از حکم قاعده استفاده شده است اگرچه در برخی از قوانین و مقررات مورد تصریح قرار نگرفته ولی به عنوان یک قاعده مسلم و مفروغ عنه جنبه کاربردی آن در اتخاذ تصمیمات قضایی غیرقابل انکار است. همچنین در مطالعه حقوق کیفری ایران و کشورهای سوریه و لبنان متوجه می‌شویم که در قوانین دو کشور سوریه و لبنان از حکم این قاعده جهت رفع مسئولیت هشداردهنده به صورت محدود استفاده شده است و تفوق نظام حقوقی ایران بر کشورهای مزبور محسوس است.

کلیدواژه‌ها

قاعده تحذیر؛ نمود؛ هشدار؛ حقوق؛ ایران؛ سوریه؛ لبنان

مراجع