تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,553,382 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,726,835 |
رویکرد کنشگری روشنفکر در «چشمهایش» و «دل کور» بر اساس نظریه کنش متقابل نمادین | ||
فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی | ||
دوره 15، شماره 60، دی 1400، صفحه 9-34 اصل مقاله (620.04 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2021.687391 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی هادیان1؛ منصوره ثابت زاده* 2؛ حسین ابوالحسن تنهایی3 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
3دانشیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هنجارها در موضع قدرت و خواهان پیروزی هستند و با ایجاد سلطه بر فکر، آدمی را به فرمانبرداری وا میدارند. روشنفکر بر خود میداند که در مقابل هنجارهای کج بایستد و برای تحقق شرایط مطلوب فکری بکوشد. در روششناسی «کنش متقابل نمادین» هربرت بلومر آگاهی انسان به خویشتنِ خویش در دنیای تجربی جامعه به وجود میآید. در این رویکرد جامعهشناختی روشنفکر کنشگری است که کنش او بر اساس تفسیر در موقعیتهای اجتماعی- سیاسی روی میدهد و نقش او در دفاع یا نپذیرفتن هنجارها، جهتگیری میشود. رمان «چشمهایش» تصویری را از تاریخ پهلوی اول نشان میدهدکه در آن «خود جمعی»، آمیزهای از خودی سنتگرا و متجدد است. منافع جمعی بر منافع فردی ترجیح دارد. روشنفکر فردی متجدد است و با مبارزه در برابر نظام اقتدارگرای سیاسی به کنشگری میپردازد. رمان «دل کور» روایتگر دوره پهلوی اول و دوم است. «خود جمعی» در این رمان، «خودی» منفعل و خشن است. در جهان رمان منافع فردی بر منافع جمعی ترجیح دارد. روشنفکر در رویارویی با «خود جمعی» بر اساس مهربانی و صلح طلبی کنشگری میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
روشنفکری؛ رمان؛ کنشگری؛ کنش متقابل نمادین؛ هربرت بلومر | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک. 1387ش، کار روشنفکری، چ دوم، تهران: مرکز.
آزاد ارمکی، تقی. 1376ش، نظریههاى جامعهشناسى، تهران: سروش.
بلومر، هربرت. 1388ش، کنش متقابل گرای نمادی، ترجمه حسین ابوالحسن تنهایی، تهران: نگاه اول.
تنهایی، حسین ابوالحسن. ۱۳۹۳ش، درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعه شناسی، چ هفتم، تهران: نشر مرندیز و نشر بهمن برنا.
تنهایی، حسین ابوالحسن. 1394ش، نظریههای جامعه شناسی، چ چهارم، تهران: نشر بهمن برنا و مرندیز.
توسلی، غلامعباس. 1370ش، نظریههاى جامعهشناسى، تهران: سمت.
ریترز، جورج. 1386ش، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
سعید، ادوارد. 1389ش، نشانههای روشنفکران، ترجمه محمد افتخاری، تهران: آگاه.
علوی، بزرگ. 1372ش، چشمهایش، تهران: انتشارات نگاه.
فصیح، اسماعیل. 1372ش، دل کور به روایتی دیگر، تهران: نشر نو.
وبستر، راجر. 1382ش، پیش درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه الهه دهنـوی، ویراسـتار حسـین پاینـده، تهران: روزنگار.
کتب انگلیسی
Blumer, Symbolic Interactionism, N.J: Prentice-Hall Inc., 1969.
Lauer, R.H. and W.H.Handel Social Psychology: The Theory and Application of Symbolic Interactionism Boston: Houghton Mifflin, 1977.
مقالات
تنهایی، حسین ابوالحسن. 1378ش، «جایگاه نظریه هربرت بلومر در جامعه شناسی معرفت»، مجله دانشگاه اصفهان(علوم انسانی)، جلد 10، شماره 1 و 2، صص 58-39.
صادقی، معصومه. 1397ش، «تحلیل تطبیقی اصالت بشر از دیدگاه مولانا با اندیشههای ژان پل سارتر»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، تابستان، شماره46، صص271-253.
لویمی، سهیلا. 1398ش، «انسانگرایی فردوسی؛ احیای اندیشه ایرانشهری و پایان سکوت فرهنگ ایرانی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، پاییز، شماره51، صص261-282.
مهدوی، محمد صادق. 1376ش، «مقدمهای بر مکتب کنش متقابل نمادی»، نشریه شناخت، شماره21، بهار و تابستان، صص6-49.
Blumer, Herbert. (1969) ‘The Methodological Position of Symbolic Interactionism’ in Symbolic Interaction. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall: 1–60. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 316 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 241 |