عوامل مؤثر در ارتقای فرهنگ سلامت در آموزش و پرورش کشور

مطالعات رفتاری در مدیریت

مقاله 7، دوره 12، شماره 28، دی 1400، صفحه 85-104   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا فرجادمند¹؛ اسفندیار دشمن زیاری^{* 2}؛ عباسعلی قیومی³؛ اسماعیل کاوسی⁴

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

²استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد اسلام شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام شهر، ایران.

³دانشیار گروه مدیریت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

⁴گروه فرهنگی - برنامه ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق در راستای بررسی عوامل موثر در ارتقای فرهنگ سلامت در آموزش و پرورش کشور انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه دست اندرکاران مدیریت آموزش و پرورش در شهر تهران می‌باشند که تعداد آنها حدودا 400 نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان ( تعداد 124 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در پنج بعد و 44 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینه‌ای و متغیر‌های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون ناپارامتری همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، دین داری، سلامت معنوی، حمایت اجتماعی و سبک زندگی بر ارتقای فرهنگ سلامت در آموزش و پرورش کشور اثر مثبت و معنی داری دارد.

کلیدواژه‌ها

فرهنگ سلامت؛ دین داری؛ سلامت معنوی؛ حمایت اجتماعی؛ سبک زندگی

مراجع

قرآن کریم

ابوالقاسمی، محمد؛ (1391)؛ «مفهوم شناسی سلامت معنوی و گستره آن در نگرش دینی»، اخلاق پزشکی، 20.

آقا ملایی، تیمور، (1384)، اصول و کلیات خدمات بهداشتی، اندیشه رفیع، چاپ اول، تهران

پاکزاد، جهانشاه، 1386، سیر اندیشه‌ها در شهرسازی از آرمان تا واقعیت، شرکت عمران شهرهای جدید، چاپ اول، تهران.

خادمیان، طلیعه، (1390). سبک زندگی و مصرف فرهنگی؛ مطالعه‌ای در حوزه جامعه شناسی فرهنگی و دیباچه‌ای بر سبک زندگی فرهنگی ایرانیان، مؤسسه فرهنگی– هنری جهان کتاب، چاپ سوم، تهران.

دهستانی، م.؛ زاده محمدی، ع. و محمدی، س. (1391). «بررسی میزان دینداری و ارتباط آن با سبک‌های هویت دانشجویان»، مجله علوم رفتاری، دوره 6، ش 2، ص 171-179.

رستگار خالد، امیر (1384) گسترش نقش زنان در جهت حمایت­های شغلی – خانوادگی، مجله جامعه شناسی ایران، دوره ششم، شماره چهارم، صص 137-136

ریاحی، محمد اسماعیل و اکبر علیوردی نیا (1388) مجله علوم‌اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال پنجم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 51-90.

ساروخانی، ب. (۱۳۷۵). درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی[جلد اول]. تهران: کیهان.

سام آرام، عزت‌الله؛ پورزیتانی، شیدا؛ ابراهیم نجف‌آبادی، اعظم؛ (1391)؛ «مبانی روش‌شناسی در سلامت معنوی»، تحقیقات رفاه اجتماعی، 2.

سراج‌زاده، ح.؛ جواهری، ف. و ولایتی خواجه، س. (1392). «دین و سلامت: آزمون اثر دینداری بر سلامت در میان نمونه‌ای از دانشجویان»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 24، شماره پیاپی (49)، شماره اول، ص 77-55.

سرور پ, اله اف, علیرضا نبن. 1385 عوامل مؤثر بر سلامت از نگاه نوجوانان.

شجاعی‌زند، علی‌رضا. (1380). دین، جامعه و عرفی‌شدن؛ جستارهایی در جامعه‌شناسی دین، تهران: نشر مرکز.

صائبی، م. (1368). بیماری­های عفونی در ایران. نشر: انتشارات دانشگاه تهران.

علی پور، احمد (1383) «ارتباط حمایت اجتماعی با شاخص‌های ایمنی بدن در افراد سالم: بررسی تأثیر مدل کلی»، مجله روان شناسی، سال چهارم، شماره 15.

عمید، حسن (بی تا)؛ فرهنگ عمید، [بی جا]، [بی نا].

فتحی، بهروز (1376)«ساخت و اعتبار یابی مقیاس حمایت اجتماعی برای سنجش حمایت اجتماعی و بررسی نقش تعدیل کننده حمایت اجتماعی و تیپ شخصیتیA در رابطه بین عوامل فشارزای دانشجویی با عملکرد تحصیلی، اضطراب و افسردگی در دانشجویان پسر چمران اهواز»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه چمران.

کاستلز، امانوئل، (1380)، «عصر اطلاعات ترجمه حسین چاووشیا ن»، جلد دوم، تهران، انتشارات طرح نو.

کرمی، جهانگیر؛ روغنچی، محمود؛ عطاری، یوسفعلی؛ بشیده، کیومرث؛ شکری، مهتاب 1385. بررسی روابط چندگانه ابعاد جهت گیری مذهبی با سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه رازی- مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران، پاییز 85، شماره 3

کوکرین، ر. (۱۳۷۶). مبانی اجتماعی بیماری‌های روانی. ترجمه براتی سده، ف و نجاریان، ب). تهران: رشد (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی: ۱۹۹۱).

گیدنز، آ. (1386). جامعه­شناسی. ترجمه: حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.

مطهری، مرتضی (1361)، پیرامون انقلاب اسلامی، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

مهدوی کنی، محمد سعید (1390). دین و سبک زندگی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).

وبلن، تورشتاین. (1383). نظریه طبقه مرفه، ترجمه فرهنگ ارشاد، نشر نی، تهران.

ولف، دیوید (1387) روان شناسی و دین، ترجمه محمد دهقانی، تهران: انتشارات رشد.

Allport, G, (1968) The Person in Psychology, Boston, Beacon Press.

Allport, G. W. (1950). The individual and his religion: A psychological interpretation. NewYork. Macmillan.

Berammer LM. Abrego P. Shostrom EL (1993) editors. Therapeutic Counseling and Psychotherapy. 6th edition. Prentice Hall.

Cockerham, W. C. (2008) Social Causes of Health and Disease, London: Polity Press.

Cockerham, W. C. (2010) The new Blackwell Companion to Medical Sociology, West Sussex: Blackwell Press.

Giddens, A. (1994); Living in a Post-Traditional Society. In Beck, Giddens and Lash, Reflexive Modernization.

Iwelunmor J, Newsome V, Airhihenbuwa CO. Framing the impact of culture on health: a systematic review of the PEN-3 cultural model and its application in public health research and interventions. Ethnicity & health. 2014;19 (1):20-46.

Leach, B. J. (2003) Exercise level and age as related to self-perceived physical health, mental health and social health in older adults, Ph. D. diss., University of San Diego.

Levin J. S. (1996). Religion in aging and health. Theoretical foundations and methodological frontiers, Cambridge university press.

Lewis, J. (2006). Work/family reconciliation, equal opportunities and social policies: the interpretation of policy trajectories at the EU level and the meaning of gender equality. J. Eur. Public Policy 13, 420–437. doi: 10. 1080/13501760600560490

Lewis-Fernández R, Díaz N. The cultural formulation: a method for assessing cultural factors affecting the clinical encounter. Psychiatric Quarterly. 2002;73 (4):271-95.

Miller-Slough, R. L. & Dunsmore, Julie C. (2016) "Parent and Friend Emotion Socialization in Adolescence: Associations with Psychological Adjustment". Adolescent Research Review, 1 (4):287-305.

Pargament, et al. (2016). Frailty: an emerging public health priority. J. Am. Med. Direct. Assoc. 17, 188–192. doi: 10. 1016/j. jamda. 2015. 12. 016

Pelikan, J. M. (2017). “The application of salutogenesis in healthcare settings,” in The Handbook of Salutogenesis, eds M. B. Mittelmark, S. Sagy, M. Eriksson, G. F. Bauer, J. M. Pelikan, B. Lindstrom, and G. A. Espnes (Cham: Springer, 261–266).

Stenberg, K., Hanssen, O., Edejer, T. T., Bertram, M., Brindley, C., Meshreky, A.,

Strough, J., Bruine de Bruin, W., Parker, A. M., Lemaster, P., Pichayayothin, N., and Delaney, R. (2016). Hour glass half full or half empty? Future time perspective and preoccupation with negative events across the life span. Psychol. Aging31:558–573. doi: 10. 1037/pag0000097

The LPH. Promoting planetary health through culture. The Lancet Planetary health. 2018;2 (12):e509.

Veblen,Thorstein, (1899) The Theory of the Leisure class, New York, MacMillan & co.

WHO (2010). Global Recommendations on Physical Activity for Health.

WHO (2002). Active Ageing A Policy Framework. A Contribution of the World Health Organization to the Second United Nations World Assembly on Ageing. Madrid. WHO/NMH/NPH/02. 8

WHO (2010). “A conceptual framework for action on the social determinants of health. foreword,” in Discussion Paper Series on Social Determinants of Health2. Geneva: World Health Organization.

Yap, M., Devilly, G. (2004) "The Role of Perceived Social Support in Crime Victimization" Clinical Psychology Review, 24: 1-14.