شناسایی و تحلیل ابعاد خدمت ناب در راستای افزایش بهره‌وری با استفاده از نظریه داده ‌بنیاد

مدیریت بهره‌وری

دوره 15، 4(59)زمستان، دی 1400، صفحه 51-68   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qjopm.2020.1870505.2500

نویسندگان

محدثه نیکوکار¹؛ رکسانا فکری^{* 2}؛ مرضیه بابائیان پور³؛ پیمان اخوان⁴

¹دانشجوی دکتری گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

⁴استاد گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

چکیده

بسیاری از روش‌های ناب منتسب به بخش تولیدی هستند که در آن یک محصول ملموس وجود دارد. بنابراین، مفاهیم و روش‌های ناب قبل از استفاده در فرآیندهای خدماتی باید ارزیابی مجدد شوند. به‌کارگیری اصول تفکر ناب در سازمان‌های خدماتی، از طریق کاهش اتلاف‌ها، بستر مناسبی را برای افزایش بهره‌وری در این سازمان‌ها ایجاد می‌کند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد خدمت ناب برای ارتقای بهره‌وری خدمات، با بهره‌گیری از متدولوژی نظریه داده­بنیاد است. برای استخراج داده‌ها با استفاده از نظریه داده بنیاد، از دو منبع استفاده شد: مرور ادبیات موجود در زمینه خدمت ناب و مصاحبه با 32 نفر از اعضای هیأت علمی صاحب‌نظر در زمینه خدمت ناب و خبرگان این حوزه در صنایع خدماتی مطرح کشور. پس از کدگذاری داده‌ها بر اساس رویکرد نظریه داده بنیاد استراوس و کوربین، 30 مفهوم و 7 مقوله استخراج گردید. حاصل کار شناسایی ابعاد خدمت ناب به همراه عوامل فرعی پشتیبان است. در این مطالعه برای اولین بار است که ابعاد خدمت ناب و شاخص‌های آن شناسایی شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که فاکتورهای نیروی کار، مشتری، مدیریت، سیستم اطلاعات، بهبود مستمر، فن‌آوری و مدیریت عملیات می‌توانند باعث ارائه خدمت ناب شده و به‌عنوان ابعاد خدمت ناب در نظر گرفته شوند. به‌کارگیری این فاکتورها در سازمان‌های خدماتی می‌تواند به مدیران این واحدها کمک کند تا مدیریت خدمات را هرچه ناب‌تر یعنی با اتلاف‌ها و هزینه‌های کمتر و درنتیجه آن با بهره‌وری بالاتر به انجام رسانند.

کلیدواژه‌ها

ابعاد خدمت ناب؛ تفکرناب؛ خدمت ناب؛ سازمان خدماتی

مراجع

Ali-Ahmadi, A.R., & Akhavan, P. (2006). On the success of science and technology policies in developed countries, International Journal of Engineering Science, 17(1), 19-28, [In Persian].

Allway, M., & Corbett, S. (2002). Shifting to lean service: stealing a page from manufacturers’ playbooks. Journal of Organizational Excellence, 21(2), 45-54.

Andres-Lopez, E., Gonzalez-Requena, I., & Sanz-Lobera, A. (2015). Lean Service: Reassessment of Lean Manufacturing for Service Activities. Procedia Engineering, 132, 23-30.

Bowen, D.E., & Youngdahl, W.E. (1998). Lean service: in defense of a production-line approach. International Journal of Service Industry Management, 9(3), 207-225.

Cavdur, F., Yagmahan, B., Oguzcan, E., Arslan, N., & Sahan, N. (2019). lean service system design: a simulation-based vsm case study. Business Process Management Journal, 25(7), 1802-1821.

Collins, K., & Muthusamy, S. (2007). Applying the Toyota production system to a healthcare organization: A case study on a rural community healthcare provider. The Quality Management Journal, 14(4), 41–52.

Flick, U.  (1998). An Introduction to Qualitative Research. London: Sage, 1-696.

Glaser, BG., & Strauss AL. (1967). The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. Chicago: Aldine Pub. Co, 1-271.

Gupta, S., Sharma, M. (2018). Analysis of the Implementation of a Lean Service in a Shared Service Center: A Study of Stability and Capacity. International Journal of Lean Six Sigma, 9(4), 482-505.

Hadid, W., & Mansouri, S.A. (2014). The lean-performance relationship in services: a theoretical model. International Journal of Operations & Production Management, 34(6), 750-785.

HemmatGhadim, Z., (2013). Investigating the Relationship between Knowledge Management Dimensions and Lean Production. First International Management Conference, Challenges and Solutions, Shiraz, Iran, 1-9 [In Persian].

Jandaghi, Gh., & Aliahmadi, A. (2015). Implementation of value stream mapping model in service organizations. Management Tomorrow, 42, 111-128, [In Persian].

Kazemian, M., Salehi, M., & Zameni, F. (2014). Lean thinking: today’s necessity for organizations in the third millennium tomorrow’s obligation. International of Journal of Current Life Sciences, 4(10), 8040-8045.

KHashei, V., Heidari, H., &pourabbasi, A. (2017). Evaluation of strategic risks in strategy execution of reform and innovation packages in medical education, a practical model. TebvaTazkiyeh, 26(1), 33-44, [In Persian].

Kollberg, B., Dahlgaard, J.J., & Brehmer, P.O. (2007). Measuring lean initiatives in health care services: issues and findings. International Journal of Productivity and Performance Management, 56(7), 7-24.

Leslie, M., Hagood, C., Royer, A., Reece, C.P., & Maloney, S. (2006). Using Lean Methods to Improve OR Turnover Times. AORN Journal, 84(5), 849-855.

Malmbrandt, M., & Ahlstrom, P. (2013). An instrument for assessing lean service adoption. International Journal of Operations & Production Management, 33(9), 1131-1165.

Pan, W.T., Leu, Y., Zhu, W., & Lin W.Y. (2016). A data mining approach to the analysis of a catering lean service project. Intelligent Automation & Soft Computing Published online: 28 Jun 2016, 1-8.

Patri, R., & Suresh, M. (2018). Factors influencing lean implementation in healthcare organizations: An ISM approach. International Journal of Healthcare Management, 11(1), 25-37.

Piercy, N., Rich, N. (2009a). Lean transformation in the pure service environment: the case of the call service centre. International Journal of Operations & Production Management, 29(1), 54-76.

Piercy, N., & Rich, N. (2009b). High quality and low cost: the lean service centre. European Journal of Marketing, 43(11), 1477-1497.

Report of Tehran chamber of commerce, industries, mines and agriculture. (2018). 1-14. available on: tccim.ir/Images/Docs/TCCIMirBizReport _750.pdf [In Persian].

Song, W., Tan, K.H., & Baranek, A. (2009). Effective toolbox for lean service implementation. International Journal of Services and Standards,5(1),1-16.

Strauss, A., & Corbin, J., (2015). Basic of Qualitative Research. London: Sage.

Suarez-Barraza, M.F., Smith, T., & Dahlgaard-Park, S.M. (2012). Lean service a literature analysis and classification. Total Quality Management & Business Excellence, 23(3-4), 359-380.

Sum, F.F., Paula, I.C., Tortorella, G., Pontes, A.T., Faco, R.T. (2020). Analysis of the implementation of a lean service in a shared service center: a study of stability and capacity. IEEE Transactions on Engineering Management, 67(2), 334-346.

TashakorianJahromi, A., Rowshan, S., & Elmafshar, M. (2017). Identifying and Analyzing Lean Criteria in Health Services Industry: A Case Study. Journal of health administration, 20(68), 99-113, [In Persian].

Tay, H.L., J. Singh, P., Bhakoo, V., & Al-Balushi, Sh. (2017). Contextual factors: assessing their influence on flow or resource efficiency orientations in healthcare lean projects. Operations Management Research, 10(3-4), 118-136.

Vignesh V.,& Suresh M. (2016). Factors influencing lean practices in Super market services using interpretive structural modeling. 2016 IEEE International Conference on Computational Intelligence and Computing Research (ICCIC), Tamil Nadu, India, 1-5.

Wei, J.C. (2009). Theories and Principles of Designing Lean Service Process. proceedings of the 6th international conference on Service Systems and Service Management, Xiamen, China, 821-826.