چند پایتختی شدن کشور به منظور رهایی از تمرکز (انتقال پایتخت فرهنگی)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

دوره 13، شماره 49، آذر 1400، صفحه 64-41   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیروس شفقی^{* 1}؛ ندا رحمانی دهنوی²؛ سودابه پاپی³

¹استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

²دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، پژوهشگاه مهندسی بحران های طببیعی شاخص پژوه ـ اصفهان، اصفهان، ایران

³کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

      تهران به عنوان مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور ، همانند اکثر کلان شهرهای بزرگ جهان با مشکلات بسیاری روبروست ازجمله آلودگی شدید هوا و مشکلات زیست محیطی ، بحث زلزله خیز بودن تهران، کمبود آب موردنیاز،ترافیک سنگین شهری  و.... در این را بطه برخی پایتخت بودن سیاسی و اقتصادی تهران را ریشه اصلی این مسائل قلمدادکرده و انتقال پایتخت به دیگر شهرها را راه حل نهایی رهایی از این مشکلات ارزیابی کرده اند . در مقابل ، عده ای دیگر، به جای انجام هزینه های فراوان مادی برای انتقال، به ساماندهی تهران معتقدند.  یکی از شیوه های نوین مدیریتی تراکم زدایی و تمرکززدایی است . در پژوهش حاضر  برای تمرکز زدایی از کلان شهر تهران ، انتقال پایتخت فرهنگی از گزینه های مورد بررسی در نظر گرفته شده است . در این پژوهش شش گزینه : شیراز ، همدان ، رشت ، زنجان ، یزد ، مشهد مورد بررسی قرار می گیرند . نوع تحقیق در این پژوهش توصیفی ، تحلیلی است . اطلاعات مورد نیاز برای پنج شاخص پژوهشی ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ، شرایط زیست محیطی ، قرارگیری در پهنه های کمتر خطرناک ، امکانات و زیرساخت های مناسب ، جمعیت ، با استفاده از اسناد و مدارک بدست آمده است ، درتجز یه و تحلیل داده ها از تحلیل سلسله مراتبی  AHPو با استفاده از نرم افزار Expert choice  گزینه ها را وزن دهی نموده و با استفاده ازنرم افزار   Excelبه دسته بندی وتعیین الویت های گزینه ها پرداخته ، هم چنین از نرم افزار  Arc Gis برای ترسیم نقشه بهره گرفته شده است ، نتایج حاصل نشان می‌‌‌ دهد  شهر یزد  با وزن 327. به عنوان پایتخت فرهنگی مناسب ترین گزینه می باشد .

کلیدواژه‌ها

انتقال پایتخت؛ پایتخت؛ تمرکززدایی؛ ایران؛ تهران