کرامت انسانی به عنوان مبنای برخورداری از حقوق شهروندی با رویکردی بر نظریه فقهای معاصر و ایمانوئل کانت

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 1، شماره 4 (پیاپی4)، آذر 1400، صفحه 47-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید رضا اسدی پور¹؛ مسعود راعی^{* 2}؛ هرمز اسدی کوه باد³

¹دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاداسلامی ،اصفهان، ایران. [e-mail]

²دانشیار گروه حقوق، واحد نجف آباد،ذانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان ، ایران. (نویسنده مسئول): [e-mail]

³دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران. : [e-mail]

چکیده

قواعد حقوقی در ماهیت خود قواعدی انسانی بوده و در راستای حمایت از بشر وضع شده اند. به کار بردن قواعد یاده شده برای انسان متصف به صفت کرامت است که در هیچ زمانی نباید به عنوان ابزار تلقی گردد. اما در مواردی ، قوانین و رویه‌های موجود، زمینه مخدوش نمودن، کرامت آدمی را فراهم ساخته‌اند. از حیث مبنایی در نظام حقوقی اسلام و در رویکرد فقهای معاصر کرامت انسانی به عنوان مبنا و نقطه پیوند حمایت از حقوق بشر و حقوق شهروندی مطرح شده است. با علم به وجود تفاوت بین دو مفهوم حقوق شهروندی و حقوق بشر، در سطوح داخلی دکترین حمایت از حقوق انسانی موید نظریه هایی است که کرامت را به عنوان سنگ بنای وضع و اجرای قواعد حقوقی تلقی کرده‏اند. اکنون مسئله اساسی این است که: کرامت انسانی در قرائت فقهی و فلسفی نسبت به به حقوق شهروندی چگونه است؟ در این مقاله نگارندگان کوشیده اند تا با تحلیل مبانی فقهی و فلسفی به تبیین این دیدگاه‏ها پرداخته و رابطه آن را با حقوق شهروندی بررسی کنند.

کلیدواژه‌ها

کانت؛ اخلاق؛ شهروند؛ کرامت انسانی؛ فقه؛ حقوق شهروندی

مراجع