تأثیر نظام راهبری شرکتی بر اجتناب از گرفتاری شرکت‏ها در دام پونزی (مطالعه موردی: بازار سرمایه تهران)

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 4، دوره 1، شماره 1، آذر 1400، صفحه 93-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجتبی رضایی¹؛ فردین منصوری^{* 2}؛ مهدی فغانی³

¹دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

²استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی بر اجتناب از گرفتاری شرکت‌ها در دام پونزی بوده است. روش تحقیق از نوع کاربردی بوده و جامعه‌‌ی آماری (132 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند) پژوهش نیز شرکت‌های بازار سرمایه تهران می‌باشند. دوره زمانی تحقیق بازه زمانی سال‌های 1394-1398 است. روش گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و میدانی بود. ابزار گردآوری داده‌ها بانک‌های اطلاعاتی شرکت‌های عضو بازار سرمایه تهران بود که از سایت کدال بدست آمد. در این پژوهش، برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون همبستگی و تجزیه و تحلیل رگرسیون و نرم‌افزار Eviews استفاده شده است. یافته‏های پژوهش نشان داد، نظام راهبری با عملکرد مطلوب، متوسط و ضعیف بر گرفتاری شرکت‌ها در دام پونزی تاثیر دارد و می‌توان نتیجه گرفت که نظام‌های راهبری شرکتی بر اجتناب شرکت‌ها از گرفتاری در دام پونزی موثر است. بنابراین، شرکت‏ها برای تأمین منابع مالی خود ناگزیر به استفاده از بازارهای سرمایه داخلی و بین‌المللی هستند و از طریق نظام راهبری می‏توانند نقشی اساسی در تصمیم‏گیری سرمایه‏گذاران و وام‌دهندگان ایفا نمایند و این امر باعث خواهد شد تا این شرکت‏ها به پول‏گردانی گرایش کم‌تری داشته باشند، بنابراین، در این حالت شرکت‏ها از گرفتار شدن در دام پونزی بیشتر مراقبت می‏ کنند.

کلیدواژه‌ها

پول‌گردانی؛ بازار سرمایه؛ نظام راهبری شرکتی؛ دام پونزی؛ بازار سرمایه تهران

مراجع

ابراهیمی کهریزسنگی، خدیجه؛ بخردی نسب، وحید (1398). نقش راهبری شرکتی در حسابداری مدیریت استراتژیک. حسابداری مدیریت، 12 (41)، ص69-89.

اسکندری، محمد (1390). حاکمیت شرکتی؛ از حرف تا عمل. دنیای اقتصاد، قابل دسترس در:

https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%87%D8%A7-7/434147-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B1%D9%81-%D8%AA%D8%A7-%D8%B9%D9%85%D9%84

بشکوه، مهدی؛ نیکنام، منوچهر؛ سابقی، محمودرضا (1396). تاثیر مکانیزم‌های راهبری شرکتی و انواع مالکیت بر مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، 4 (1).

خرمین، منوچهر؛ صدری، ندا؛ نسیمی، محمدحسن؛ اسفندیاری زاهدانی، عباس؛ نوروزی، ابراهیم (1399). مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی. تهران: سنجش و دانش.

رضایی اوندری، محمود (1394). مدیریت دانش و کارکنان دانشی. ساری: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی.

غفاری‌فرد، محمد؛ زاهدی، جمشید (1398). انتخاب شاخص‌های راهبردی و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌ها با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی و تاپسیس (مطالعه موردی: صنایع شیمیایی در بورس اوراق بهادار تهران). تحقیقات حسابداری و حسابرسی (تحقیقات حسابداری)، 11 (44)، ص125-142.

محمدی، کاترین؛ نوروش، ایرج (1397). ارزیابی تاثیر مکانیزم‌های درونی حاکمیت شرکتی بر سطح نگه‌داشت وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران. در: نخستین همایش ملی حسابداری و مدیریت. نطنز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز.

وادی‌زاده، کاظم (1397). تاثیر پدیده دام پانزی بر عملکرد شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته حسابداری. دانشگاه تهران.

Carvajal, A., Monroe, H., Pattillo, C. & Wynter, B. (2009). Ponzi schemes in the Caribbean. International Monetary Fund Working Paper 09/95. Washington, DC: IMF.

Chan, C. Y., Chou, D.W., Lin, J.R., & Liu, F.Y. (2016). The role of corporate governance in forecasting bankruptcy: Pre-and post-SOX enactment. The North American Journal of Economics and Finance, 35, P.166-188.

Chang, C. (2019). The corporate governance characteristics of financially distressed firms: Evidence from Taiwan. The journal of academy of business, 15(1), P.3-25.

Churchill, G.A. (1979). A paradigm for developing better measures of marketing constructs. Journal of Marketing Research, 16(1), P.64-73.

Cole, S., Sampson, T. & Zia, B. (2011). Prices or Knowledge? What Drives Demand for Financial Services in Emerging Markets?. The Journal of Finance, 66(6), P.1933-1967.

Cortés, D., Santamaría, J. & Vargas, J.F. (2016). Economic Shocks and Crime: Evidence from the Crash of Ponzi Schemes. Journal of Economic Behavior & Organization, 131, P.263-275.

Dalton, D.R., Daily, C.M., Johnson, J.L., & Ellstrand, A.E. (1999). Number of directors and financial performance: A meta-analysis. Academy of Management journal, 42(6), P.674-686.

Di Gloria, R.M.N. (2017). On the shareholders' composition of the company and the governance mechanisms of the firm, can this contribute to the firm performance (including the capacity to attract capital and bank allowances)?. Bachelor's thesis. Università Ca'Foscari Venezia.

Driver, A. (2009). US charges Stanford with massive Ponzi scheme. London: Reuters.

Gathergood, J. & Weber, J. (2017). Financial Literacy: a Barrier to Home Ownership for the Young?. Journal of Urban Economics, 99, P.62-78.

Grable, J.E. (2000). Financial risk tolerance and additional factors that affect risk taking in everyday money matters. Journal of Business and Psychology, 14(4), P.625-630.

Greenspan, S. (2009). Fooled by Ponzi: How Bernard Madoff made off with my money, or why even an expert on gullibility can get gulled. Skeptic (Altadena, CA), 14(4), P.20-26.

Jacoby, G., Liu, M., Wang, Y., Wu, Z. & Zhang, Y. (2019). Corporate Governance, External Control, Public Governance, and Environmental Information Transparency: Evidence from Emerging Markets. Journal of International Financial Markets, Institutions& Money, 58, P.269-283.

Jinbu Zhai, Yutao Wang, (2016). Accounting Information Quality, Governance Efficiency and Capital Investment Choice. China Journal of Accounting Research, 9, P.251-266.       
DOI:10.1016/j.cjar.2016.08.001

Junner, N.L. (2014). Initial trust formation in new organizational relationships. In: Kramer, R.M. (Ed.), Organizational trust (pp.111-139). Oxford: Oxford University Press.

Keep, W. & Nat, P. (2014). Multilevel marketing and pyramid schemes in the United States: An historical analysis. Journal of Historical Research in Marketing, 6(2), P.188-210.

Kluyver, C.A. (2019). A primer on corporate governance. Business Express Press.

Lajoli, K. & ZeGhal, D. (2019). Corporate governance and bankruptcy filing decision. Journal of general management, 35(4), P.3-26

Lee, M. (2018). Gender differences in financial risk taking: The role offinancial literacy and risk tolerance. Economics Letters, 145, P.130-135.

Lewis, M.K. (2012). New Dogs, Old Tricks. Why Do Ponzi Schemes Succeed?. Accounting Forum, 36(4), P.294-309.

Liang, W.W. (2018). Marketing fraud: An approach for differentiating multilevel marketing from pyramid schemes. Journal of Public Policy & Marketing, 21(1), P.139-151.

Lusardi, A. (2008). Financial Literacy: An Essential Tool for Informed Consumer Choice? Paolo Baffi Centre Research Paper. DOI: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1336389

Moore, T., Han, J. & Clayton, R. (2012). The PostModern Ponzi Scheme: Empirical Analysis of High-yield Investment Programs. Proceeding. Presented at International Conference on Financial Cryptography and Data Security, Springer, Berlin, Heidelberg, P.41-56.

Sou, M.R. (2014). Biased assimilation and attitude polarization: The effects of prior theories on subsequently considered evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 37(11), P.2098.

Tennant, D. (2011). Why do people risk exposure to Ponzi schemes? Econometric Evidence from Jamaica. International Financial Markets, Institutions and Money, 21, P.328-346.

Van Rooij, M.C.J., Lusardi, A. & Alessie, R.J.M. (2011). Financial Literacy and Retirement Planning in the Netherlands. Journal of Economic Psychology, 32(4), P.593-608.

Vander Nat, P.J. & Keep, W.W. (2002). Marketing fraud: An approach for differentiating multilevel marketing from pyramid schemes. Journal of Public Policy & Marketing, 21(1), P.139-151.

Verner, D. (2005). What Factors Influence World Literacy?: Is Africa Different? (3496). World Bank Publications. DOI: 10.1596/1813-9450-3496

Viltin, R.G. (2017). The optics of fraud: Affiliations that enhance offender credibility. Journal of Financial Crime, 19(3), P.305-320.

Wilkins, A.M., Acuff, W.W. & Hermanson, D.R. (2012). Understanding a Ponzi Scheme: Victims’ Perspectives. Journal of Forensic & Investigative Accounting, 4(1).

Worthington, A.C. (2006). Predicting Financial Literacy in Australia. Financial Services Review, 15(1), P.57-79.

Zou, T. (2017). Ponzi scheme diffusion in complex networks. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 1(28), P.34-56.