بن‌مایه‌های ادب پایداری در دو جبهۀ متفاوت علیه استبداد با تکیه بر اشعار عبدالله پشیو و قیصر امین‌پور

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 2، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 35، اردیبهشت 1401، صفحه 25-48   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2022.1925197.1423

نویسنده

یدالله پشابادی^*

استادیار زبان و ادبیات کردی و عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ کردستان شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

ادبیات پایداری در عراق و ایران وجوه هم­سو و مشترکی داشته و دارند. رژیم بعث در عراق، جنگ نابرابر و بنیان­ براندازی علیه کردها به راه ­انداخت که نابودی­ های بی­شماری در پی داشت. همچنین جنگی خانمان­ سوز علیه ایران شعله­ ور ساخت که منجر به مشکلات بسیاری شد. در این میان، شاعران حوزۀ پایداری، نقش بارزی در بازنمایی و دفاع از کیان ملی و میهن و میراث انسانی بر عهده داشتند. عبدالله پشیو در کردستان عراق و قیصر امین ­پور در ایران، نقش و کارکرد چشم­گیری در این موضوع داشته ­اند و هر دو شاعر با سلاح شعر و در دو جبهۀ متفاوت، علیه یک استبداد و یک رژیم نبرد کرده ­اند. پژوهش پیش رو با شیوۀ تحلیلی – توصیفی، بن­مایه­ های پایداری در شعر این دو شاعر را بررسی کرده است. دفاع از میهن، کرامت انسانی، امید به آینده، توصیف صحنه­ های نبرد و مشکلات و مصایب ناشی از جنگ، ستایش شهیدان و جانبازان و رزمندگان از بن­مایه­ های موجود در شعر این دو شاعر هستند.

کلیدواژه‌ها

ادبیات پایداری؛ بن‌مایه؛ عبدالله پشیو؛ قیصر امین‌پور؛ استبداد

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چکیده انگلیسی 2.pdf

مراجع

منابع

1- ئامێدی، عەبدوڵڵا یاسین عەلی. (٢٠٠٥). هۆنراوەی بەرگری له بەرهەمی چەند شاعیرێکی کرمانجی سەروودا، هەولێر: کۆڕی زانیاریی کوردستان، چاپی یەکەم.

2- ئەبووفەوز، یووسف. (٢٠١٧). «گفتوگۆ لەگەڵ عەبدوڵڵا پەشێو»، وەرگێڕانی بابان ئەنوەر، گۆڤاری باران، ساڵی یەکەم، کانوونی دووەم، لل ٩٥-١٠٤.

3- امین ­پور، قیصر. (1363الف). تنفس صبح، تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

4- _________. (1363ب). در کوچۀ آفتاب، تهران: سروش.

5- _________. (1372). آینه ­های ناگهان، تهران: افق.

6- _________.(1378). گزینۀ اشعار، تهران: مروارید.

7- _________. (1393). مجموعۀ کامل اشعار، تهران: مروارید.

8- پارسانسب، محمد. (1388). «بن­مایه: تعاریف، گونه­ ها، کارکردها و ...»، نقد ادبی، 2(1)، 7-39.

9- پەشابادی، یەدوڵاڵ. (1399). «خواستنی ئاراستەیی له شیعری عەبدوڵاڵ پەشێودا»، گۆڤاری پژوهشنامۀ ادبیات کردی، 6(1)، 189-152.

10- پویان، مجید و امیدیان­ نسب، الهام.(1395). «تحلیل بن­مایه ­های اجتماعی در غزلیات قیصر امین­پور»، یازدهمین گردهمایی بین ­المللی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان.

11- پەشێو، عەبدوڵڵا. (٢٠٠١). دیوان، هەولێر: ئاراس، چاپی یەکەم.

12- _________. (٢٠٠٢). بەرەو زەردەپەڕ، کوردستان، چاپی دووهەم.

13- توکلی­ محمدی، محمودرضا و جعفری پنجی، محمد. (1395). «مضامین پایداری در اشعار قیصر امین­ پور و توفیق امین ­زیاد»، پژوهش­ های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، 2(6)، 53-72

14- الجیوسی، سلمی الخضراء. (1997). موسوعۀ الأدب  الفلسطینی المعاصر، بیروت-عمان (أردن): الموسوعۀ العربیۀ للدراسات و النشر دارالفارس للنشر و التوزیع، ط.1

15- خضر، عباس. (1968). أدب المقاومۀ، القاهرۀ: دارالکتاب العربی.

16- داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی، ویرایش جدید، تهران: مروارید، چاپ سوم.

17- ڕەئووف، لوقمان. (٢٠١٧). «بایۆگرافی د. عەبدوڵڵا پەشێو»، گۆڤاری باران، ساڵی یەکەم، کانوونی دووەم، لل ٦٦-٦٧.

18- سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، تهران: پالیزان.

19- شریفیان، مهدی و صادقی، سهیلا.(1388). «عشق به انسان، وطن و مقاومت در اشعار قیصر امین­پور»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، 7(2)، 23-38

20- شکری، غالی، (1997). أدب المقاومۀ، بیروت: دار الآفاق الجدیدۀ، ط.1

21- مشتاق­ مهر، رحمان و فیضی، آمینه. (1399). «سیمای جامعۀ کرد در لالایی ­های کردی»، فصلنامۀ ادبیات و زبان­ های محلی ایران­زمین، 6(1)، 89-108

22- مصطفی رسول، عزالدین. (1966). الواقعیۀ فی الأدب الکردی، بیروت: المکتبۀ العصریۀ.

23- ناصری، ناصر و ساعی­ پور خدادادی، فریبا. (1393). «بررسی تطبیقی ادبیات مقاومت در اشعار محمود درویش و قیصر امین ­پور»، بهارستان سخن، 10(3)،  101-120

24- وەلی ئسماعیل، سروود. (٢٠١٧). «ڕەنگدانەوەی خۆشەویستیی ئافرەت و نیشتمان لای شاعیر عەبدوڵڵا پەشێو»، گۆڤاری الأستاذ، العدد ٢٢١، المجلد الأول لسنۀ ٢٠١٧، ٢٢٩-٢٥٢.