ارزیابی و سنجش پایداری در بافت های فرسوده شهری با رویکرد آینده پژوهی و ارائه راهکارهای مناسب (مطالعه موردی: شهر زاهدان)

فصلنامه آینده پژوهی شهری

دوره 1، شماره 2، آذر 1400، صفحه 50-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uf.2022.1946641.1012

نویسندگان

عبدالسلام سپاهیان^{* 1}؛ محمدرضا پودینه²؛ سیما فیروزی راد¹؛ سجاد پودینه³

¹گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی ، زاهدان، ایران

²گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان, ایران

³گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زاهدان، ایران

چکیده

توسعه پایدار شهری محور اصلی برنامه‌ریزی‌هاست و مدیریت شهری به عنوان متولی امور شهری همواره در مسیر دستیابی به آن تلاش می‌نماید. بافت‌‌های فرسوده شهری بخشی از شهرهای امروزی هستند که با مشکلات عدیده‌ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی و مدیریتی مواجه هستند. از این جهت بررسی ابعاد پایداری و برنامه ریزی برای بهبود وضع موجود این بافت‌ها که مانعی بر سر راه پایداری هستند از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش تلاش دارد تا با رویکرد آینده پژوهی به بررسی وضع وجود و برنامه‌ریزی برای ارتقای وضعیت آن در راستای نیل به پایداری در آینده محدوده بپردازد لذا با روش تحلیلی و میدانی وضعیت مولفه‌های پایداری در محدوده بافت فرسوده شهر زاهدان را مورد بررسی قرار داده و اطلاعات موردنیاز خود را به روش اسنادی کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی و ابزار پرسشنامه به تعداد 400 نمونه که به روش نمونه گیری کوکران برآورد گردیده‌، جمع آوری نموده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش تحلیل AHP-TOPPSIS و روش تحلیل SWOT و مقایسه عوامل پیش روی محدوده انجام گردیده است. مطابق نتایج بدست آمده بین عوامل پایداری، عوامل اجتماعی بیشترین اهمیت را به خود اختصاص داده‌اند و در میان شاخص‌ها، سه شاخص تعاملات اجتماعی، سرزندگی و اختلاط کاربری بیشترین ضریب را به دست آورده‌اند. نتایج حاصل از تحلیل SW1+604OT نشان می‌دهد که جهت ارتقای پایداری در محدوده با رویکرد آینده پژوهی استفاده از راهکارهای تهاجمی(WO) در اولویت اول قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

فرسودگی؛ بافت فرسوده؛ پایداری؛ آینده پژوهی؛ شهر زاهدان

مراجع