مدل سازی اجرای اقتضایی خصوصی سازی با رویکرد استنتاج فازی (مورد مطالعه: راه آهن جمهوری اسلامی ایران)

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 15، اسفند 1400، صفحه 255-273   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی نصیری واحد¹؛ غلامرضا معمارزاده^{* 2}؛ سعید صیاد شیرکش³

¹دانشجوی دکترا، گروه مدیریت دولتی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

²دانشیار‌ گروه‌ مدیریت‌ دولتی،‌ دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

باتوجه به مواد مندرج در فصل دوم اصل44 و تعیین سهم بخشهای مختلف فعالیتهای اقتصادی، این تحقیق با هدف تدوین روش اجرای نظامند اصل فوق و عطف به مواد مندرج در قانون مذکور، درصدد ارائه مدل خصوصی سازی بصورت مطالعه موردی در شرکت راه آهن ج.ا.ا .(اشاره شده در بندهای ماده3 اصل 44) بر اساس رویکرد اسنتاج فازی برامده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و براساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش گروه اساتید دانشگاهی، متخصصین، مدیران و خبرگان آشنا به حوزه صنعت ریلی و راه آهن بودند و حجم نمونه براساس روش زنجیره‌ای یا گلوله برفی، 10 نفر انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از رویکرد استنتاج فازی به کمک نرم افزار متلب انجام شد. نتایج نشان داد که مطلوب ترین روش برای خصوصی سازی در راه آهن روش پیمان مدیریت است که میزان مطلوبیت آن برابر با 859/0 بود که در این روش عامل فرهنگی مؤثرترین مؤلفه و عامل اقتصادی کم تاثیرترین مؤلفه ارزیابی شدند. از طرفی روش های عرضه سهام به عموم (822/0) با اولویت عامل سیاسی و قانونی و روش پیمان سپاری (810/0) با اولویت عامل اطلاعاتی در رتبه های بعدی قرار داشتند. همچنین کمترین مطلوبیت برای روش تجزیه واحدهای بزرگتر به واحدهای کوچکتر با مقدار 608/0 به دست آمد. بنابراین لازم است تا مدیران صنعت ریلی در روش های خصوصی سازی با توجه به اقتضائات حاکم بر این صنعت از بهترین روش استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها

خصوصی‌سازی؛ استنتاج فازی؛ راه‌آهن

مراجع

1. آذر، عادل و قلی‌پور، رحمت‌اله و الوانی، سیدمهدی و کمیجانی، اکبر و محمدی، اسفندیار، (1390)، طراحی مدل جامع خصوصی‌سازی و واگذاری بنگاه‌های دولتی در ایران با رویکرد خط‌مشی‌گذاری. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 15(4): 29-49.
2. اثنی‌عشری، ابوالقاسم و اعتمادنیا، محسن، (1390)، مقایسه تئوریک انواع روش‌های خصوصی‌سازی و قابلیت بکارگیری این روش‌ها در واگذاری مراکز تلفن به بخش خصوصی. ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، 11(1و2):111-130.
3. احمدی، لوزا و بمانیان، محمدرضا و صبحیه، محمدحسین، (1385)، امکان اجرای پروژه‌های شهری مدیریت شهری با بهره‌گیری از پیمان BOT. کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه.
4. باقری، مسلم و ابراهیمی، ابوالقاسم و کیانی، مهرداد، (1395)، ارائه مدلی توسعه‌یافته برای تصمیم‌گیری جهت برون‌سپاری فعالیت‌ها در سازمان‌ها برمبنای مدل‌های موجود. کنفرانس بین‌المللی نخبگان مدیریت.
5. خرازی، فرشاد و اخوان ثالث، هاجر، (1395)، مجموعه قوانین و مقررات مشارکت و سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ریلی. چاپ سوم، دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد حمل و نقل.
6. رجبی، محمد، (1396)، ندای حمل‌ونقل ریلی. دوماهنامه انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و خدمات وابسته، (31): 1-48.
7. رحمانی، علی، (1388)، بازار سرمایه، ضرورت اصلاح و بهبود فضای کسب‌وکار. پول و اقتصاد، 1(1): 145-175.
8. شفاعت عشرت و شامی زنجانی مهدی و پیله‌وری سلماسی نازنین، (1390)، ارائه مدلی برای ارزیابی توانمندسازهای مدیریت دانش در بانک پاسارگاد با استفاده از سیستم استنتاج فازی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمان، 1(4): 101-123.
9. صیاد، سعید، (1399)، مدل‌سازی اجرای اقتضایی سیاست‌های کلی اصل44 قانون اساسی (بخش اول). http://drsayyad.com/، دی ماه 1399.
10. قنبرپور، محمدباقر و جویباری، آزیتا، (1395)، بررسی فواید خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران و ترسیم چارچوب مناسب خصوصی‌سازی در کشور برمبنای چتر فلسفی حاکم بر جامعه و مشکلات اقتصاد خرد و کلان موجود. اولین همایش ملی اقتصاد خلاق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب.
11. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1399
12. معمارزاده، غلامرضا و صیاد شیرکش، سعید، (1389)، مدل‌سازی اجرای اقتضایی سیاست‌های کلی اصل44 قانون اساسی (مطالعه موردی صنعت نفت). دفتر گسترش تولید علم.
13. نوروزی، محمد و عاشری، محمدرضا و بلادیان، سیدمصطفی، (1394)، عوامل حیاتی موفقیت در پیاده‌سازی پروژه‌های مشارکت عمومی–خصوصی در حوزه انرژی جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: صنعت برق). بهبود مدیریت، 9(3): 83-108.
14. Abdeldayem, M. M., & Dulaimi, S. H. A. (2019). Privatisation as a worldwide tool of economic reform: A literature Review.International Journal of Social and Administrative Sciences, 4(2), 66-84.
15. Adeyemi, R. A., & Muhammed Subhan, M. H. B. J. (2017). The privatization of telecommunications sector in Nigeria: prospects and challenges.International Journal of Research in Business Economics, and Management, 1(1), 1-20.
16. Bian, X., Li, W., Hu, J., Liu, H., Duan, X., & Chen, Y. (2018). Geodynamics of high-speed railway.Transportation Geotechnics, 17, 69-76.
17. Glaister, S. (2004). British Rail privatisation: competition destroyed by politics(p. 2). Bath, UK: University of Bath.
18. https://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196
19. Moghimi, S. M., Dashti, R., & Bostani, A. (2020). Studying the challenges and obstacles of the privatization of electricity distribution companies.Indian Journal of Science and Technology, 13(14), 1512-1522.
20. Puri, B. N. (2003). Private sector participation in the transport sector in India.Transport and Telecommunication Bulletin for Asia and the Pacific.
21. Shoji, K., & Killeen, B. J. (2001). Diversification Strategy of the ‘Minor’Private Railway Companies in Japan.
22. Siegel, D. (2020). Privatization without Capitalism: The Social Relations of Property in Post-Communist Transitions.Polity, 53(1), 1-35.
23. Termes, A., Edwards Jr, D. B., & Verger, A. (2020). The Development and Dynamics of Public–Private Partnerships in the Philippines’ Education: A Counterintuitive Case of School Choice, Competition, and Privatization.Educational Policy, 34(1), 91-117.
24. Welch, D., & Fremond, O. (1998). The case-by-case approach to privatization: techniques and examples. The World Bank.