بررسی مضامین و هویّت دینی در شعر قیصر امین‌پور

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 15، شماره 39، خرداد 1397، صفحه 85-108   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه یوسف پور سیفی¹؛ فاطمه یوسف پور سیفی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرج، ایران.

²گروه زبان و ادبیّات فارسی واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

چکیده
قیصر امین­پور، یکی از شاعران متعهّد و از زمرۀ شاعرانی است که باورهای دینی در کلام او به طور بارزی تجلّی یافته است. تقیّدِ این شاعر به ارزش­های دینی و نیز بهره­مندی وی از دانش ادبی همراه با رویکردش به زبان محاوره، محتوا و ساختاری ویژه به اشعارش بخشیده و او را به عنوان شاعری صاحب سبک مطرح ساخته است. شعرِ امین­پور، واجدِ هویّتی دینی است و بیش از هر چیز در صدد ارائۀ ترسیمی از باورداشت، آرمان و اندیشه­هایی است که صبغه و ماهیّت ارزشی و مذهبی دارند. امین­پور از شاعران مطرح مقاومت و دفاع مقدّس به شمار می­آید. این امر در کنار تشخّص دینی، ماهیّتی ارزشی و مبتنی بر آرمان­های انقلاب اسلامی نیز به کلامش بخشیده است. در این مقاله، بازتاب­هایی از هویّت دینی و ارزشیِ اشعار قیصر امین­پور و نسبت‌های آن با زبان و ساختار ویژۀ کلام او مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا بر مؤلّفه­هایی چون سمبولیسم، اعتقادات و باورهای دینی، آرمان­ها و نگرش اجتماعی و انقلابی و نیز دل­زدگی و دلتنگی­های قیصر امین­پور ­تأمّل شده است.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: امین‌پور؛ تعهّد اجتماعی؛ زبان محاوره؛ شعر مقاومت و هویّت دینی

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

• احمدی، احمدرضا، (1387)، خوبان در جوانی می­میرند (شکفتن در آتش، با یاد قیصر امین پور)، جواد محقّق، تهران، اردیبهشت، چاپ اوّل.
• امیری، مرتضی، (1381)، «شاعر بی­ضمیمه»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، زمستان، ص32.
• امین پور، قیصر، (1363)، در کوچه آفتاب، تهران، حوزة هنری، چاپ اوّل.
• ــــــــــــــ ، (1374)، تنفس صبح، تهران، سروش، چاپ دوم.
• ــــــــــــــ ، (1377)، آینه­های ناگهان، تهران، افق، چاپ اوّل.
• ــــــــــــــ ، (1385)، گل‌ها همه آفتابگردانند، تهران: مروارید، چاپ هفتم.
• ــــــــــــــ ، (1386)، دستور زبان عشق، تهران، مروارید، چاپ دوم.
• ـــــــــــــ ، (1389)، مجموعة کامل اشعار قیصر امین پور، تهران: مروارید، چاپ چهارم.
• انوری، حسن، (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن، چاپ دوم.
• بهداروند، علی­اکبر، (1381)، «موج صمیمیّت»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، ص35.
• ــــــــــــــــ ، ارمغان، (1388)، این­روزها می­گذرد (زیباشناسی و سیر تحوّل شعر قیصر امین پور)، تهران، نقش جهان، چاپ اوّل.
• ترکی، محمّدرضا، (1381)، «کسی که حرف آخر عشق نام کوچک اوست»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، صص37-38.
• سنگری، محمّدرضا، (1381)، «کاشف فروتن اندیشه و مضمون»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، صص25-27.
• ـــــــــــــــــ ، (1389)، ادبیّات دفاع مقدّس، تهران، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدّس، چاپ اوّل.
• سیّدحسینی، رضا، (1387)، مکتب­های ادبی(دو جلدی)، تهران، نگاه، چاپ پانزدهم.
• شکارسری، حمیدرضا، (1381)، «شعر و اندیشه و تکنیک، نگاهی به اشعار قیصر امین پور در زمینه دفاع مقدّس»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، صص42- 43.
• شمیسا، سیروس، (1391)، مکتب­های ادبی، تهران، قطره، چاپ سوم.
• صالحی، جواد، (1381)، «آینه­ها همه آفتابگردانند»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، صص38-41.
• صنعتی، محمّدحسین، (1389)، آشنایی با ادبیّات دفاع مقدّس، تهران، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدّس، چاپ اوّل.
• علی­پور، مصطفی، (1381)، «غمی چون مولانا»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، ص34.
• فتوحی، محمود، (1386)، بلاغت تصویر، تهران، سخن، چاپ اوّل.
• کاخی، مرتضی، (1387)، ملک­الشّعرای انقلاب و جنگ، شکفتن در آتش، با یاد قیصر امین­پور، جواد محقّق، تهران، اردیبهشت، چاپ اوّل.
• کاظمی، محمّدکاظم، (1381)، «شعر و شاعری قیصر امین­پور»، مجلّة شعر شماره 30، سال دهم، صص6-13.