حماسه و پایداری یکی از خصایص غزل‌های سیمین بهبهانی

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 15، شماره 39، خرداد 1397، صفحه 153-176   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جعفر محمدی¹؛ آرش مشفقی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

²گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

چکیده

چکیده
از آن جایی که یکی از مهم‌ّترین رسالت­های شاعر در دوران جنگ و بیداد، ایستادگی و مقاومت در مقابل زشتی و پلشتی است، کمتر شاعری را می­توان یافت که در چنین دورانی زیسته باشد امّا در زمینة ادبیّات پایداری، نوشته­ای از خود به یادگار نگذاشته باشد. سرشت انسان، بدی را برنمی­تابد، از این رو ناسازگاری­اش با بیداد و جور و ستم، به اشکال مختلفی بروز می­یابد. جنبش‌های انقلابی در سال­های 56 و 57، زمینه را تا حدّی برای صراحت و روشنگری در گفتار نویسندگان و شاعران ایرانی میسّر ساخت. سیمین بهبهانی یکی از غزل سرایان معاصری است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، حوادثی را که به طور مستقیم در شکل­گیری انقلاب اسلامی ایران و به پیروزی رسیدن آن تأثیر مهمّی داشته، به صراحت بیان نموده است. او در بحبوحة به وقوع پیوستن انقلاب اسلامی ایران، غزل­هایش را آیینه حوادث و وقایع روز قرار داده است. بهبهانی پس از انقلاب نیز به بیان موضوعاتی دیگر در زمینه ادبیّات پایداری پرداخته است که در این پژوهش اهمّ شاخص‌های ادبیّات پایداری در غزل­های سیمین بهبهانی، در زمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، پس از پیروزی آن و زمان وقوع جنگ ایران و عراق مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: بهبهانی؛ حماسه؛ پایداری؛ غزل؛ وقایع انقلاب؛ جنگ

مراجع

• اقدسی، مجیدرضا، (1391)، انقلاب اسلامی ایران از دی 1356 تا بهمن 1357، تهران، مؤسّسة فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم.
• آرکی دی، نیکی، (1385)، ریشه های انقلاب ایران، عبدالرّحیم گواهی، تهران، نشر علم، چاپ ششم.
• بهبهانی، سیمین، (1362)، شعر «دوباره می سازمت، وطن»، تهران، نشر زوّار.
• _________، (1379)، یکی مثل اینکه، تهران، نشر البرز، چاپ اوّل.
• _________، (1384)، مجموعه اشعار، تهران، انتشارات نگاه.
• _________، (1385)، مجموعه اشعار، تهران، انتشارات نگاه.
• تندروصالح، شاهرخ، (1382)، ادبیّات جنگ و موج نو، تهران، فرهنگ سرای پایداری.
• دهباشی، علی، (1383)، زنی با دامنی شعر، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه.
• دهخدا، علی اکبر، (1334)، لغت نامه، تهران، مؤسّسة لغت نامة دهخدا.
• رادفر، ابولقاسم، (1373)، «دگرگونی‌ها و ویژگی­های ادبیّات انقلاب اسلامی در یک نگاه»، مجموعه مقاله‌های سمینار بررسی ادبیّات انقلاب اسلامی.
• ربانی، جعفر، (1377)، دفاع مقدّس در کتاب های درسی دانش آموزان ، تهران، نامة‌پژوهشی (فصل نامه) شماره 9، سال 9، صص: 233 –
• رستگار، منصور، (1372)، انواع شعر فارسی، شیراز، انتشارات نوید.
• سیاهپوش، حمید، (1376)، باغ تنهایی، تهران، انتشارات نگاه.
• شاملو، احمد، (1377)، دربارة هنر و ادبیّات، به کوشش ناصر حریری، بابل، انتشارات آویشن.
• شکری، غالی، (1366)، ادب مقاومـت، ترجمة محمّدحسیـن روحانی، تهـران، انتشارات نشر نو.