برجسته سازی با صور خیال و صنایع ادبی در شعر بیژن نجدی

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 15، شماره 40 - شماره پیاپی 2، شهریور 1397، صفحه 1-18   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ام البنین نیکخواه نوری¹؛ حمید صمصام^{* 2}

¹دانشجوی دکترای زبان و ادبیّات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

²استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

چکیده

چکیده
بیژن نجدی از شاعران متعهّد شعر معاصر، که آثار او در زمینۀ ساختار، پیچیدگی خاصّی دارد. تکنیک‌های او شیوۀ جریان سیال ذهن و تغییر زاویه دید از جمله عناصر هستند که همواره بازتاب مؤثّر و پررنگی در آثار او داشته است. در اشعار بیژن نجدی شاهد به کارگیری بسیاری از برجسته سازی‌های زبانی و معنایی از قبیل تکرار (کلمه یا جمله)، تشخیص،کنایه، استعاره، تشبیه و حسّ‌آمیزی هستیم که تأثیر بسیاری در محتوا و سبک اشعار او داشته و تشبیهات به کار رفته بیشتر نقش عامیانه و قابل فهم دارد. بیژن نجدی به عنوان یکی از نویسندگان و شاعران معاصر ایران از باورهای عامیانه و آداب و رسوم سنّتی مردم زادگاه خود به اشعارش رنگ و لعابی فولکلوریک و سنتی بخشیده است. دراین مقاله تلاش می‌شود تا به شیوه‌های توصیفی– تحلیلی و از طریق مطالعه موضوع و آثار مرتبط در حوزة نظری با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای و منابع تحقیق کیفیّت برجسته سازی را در اشعار بیژن نجدی مورد بررسی قرار گیرد تا خواننده با رمز و رازهای خاصّ او بیشتر آشنا شود.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: شعر معاصر؛ بیژن نجدی؛ برجسته سازی؛ نظم؛ صورخیال

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

• استعلامی، محمّد، (2536)، بررسی ادبیّات امروز ایران، تهران: چاپخانه سپهر، چاپ پنجم.
• تجلیل، جلیل، (1362)، معانی و بیان، تهران: نشر دانشگاهی.
• رشید وطواط، محمّدبن محمّد، (1362)، حدایق السحر فی دقایق الشعر، تهران : چاپ عبّاس اقبال.
• ریچاردز، ا.آی، ( 1383)، فلسفة بلاغت، ترجمة علیمحمّدی آسیابادی، تهران: قطره.
• سلدن، رامان؛ ویدسون، (1377)، راهنمای نظریه ادبی معاصر، ترجمة عبّاس مخبر، تهران: طرح نو.
• شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1380)، ادوار شعر فارسی از مشروطیّت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن.
• ـــــــــــــــــــــــــ ،(1366)، صور خیال در شعر فارسی، چاپ سوم، تهران: آگاه.
• ـــــــــــــــــــــــــ ، (1358)، موسیقی شعر. تهران: آگاه.
• شمسقیسرازی( .(1373)، العجم فی معاثیر اشعارالعجم، کوشش سیروس شمیسا، تهران: انتشارات فردوس.
• شمیسا، سیروس؛ (1371)، معانی و بیان، ج دوم، تهران: فردوس.
• صفوی، کوروش، (1373)، از زبان شناسی به ادبیّات، جلد1، تهران: چشمه.
• ــــــــــــــ ، (1390)، از زبان شناسی به ادبیّات (1 و 2) ، چاپ سوم، تهران: سورة مهر.
• صمصام، حمید، (1388)، درآمدی بر نقد شعر فارسی، چاپ اوّل، تهران: دستان.
• طالبیان، یحیی، (1378)، صور خیال در شعر شاعران سبک خراسانی، کرمان: مؤسسة فرهنگی و انتشاراتی عماد کرمانی.
• میرصادقی، جمال، (1367)، عناصر داستان، تهران: شفا، چاپ دوم.
• ــــــــــــــ ،(1377)، میمنت؛ واژه نامه هنر داستان نویسی (فرهنگ تفصیلی اصطلاح های ادبیّات داستانی)، تهران: کتاب مهناز.
• نجدی، بیژن، (1392)، واقعیّت رویای من است، تهران: جباری.
• وفایی، عبّاسعلی، (1387)، سفر در آینه و نقد و بررسی ادبیّات معاصر، تهران: سخن.
• هارلند، ریچارد، (1386)، دیباچه‌ای تاریخی بر نظریه ادبی از افلاطون تا بارت، ترجمة بهزاد برکت، رشت: دانشگاه گیلان.
• همایی، جلالالدّین، (1376)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: نیما.
• یوشیج، نیما، (1375)، دنیا خانۀ من است، چاپ اوّل، تهران: مرکز انتشارات کمیسیون ملّی یونسکو در ایران.