چارچوبی برای بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 6، دوره 16، شماره 46، خرداد 1400، صفحه 133-151   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسنده

رضا غلامی^*

استادیار علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

انقلاب اسلامی یک انقلاب ذاتاً فرهنگی است و هرگونه تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی در گرو پیشرفت های عظیم فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی می باشد. با وجود تلاش های فراوانی که طی 42 سال گذشته برای اعتلای فرهنگ اسلامی- ایرانی صورت گرفته، و توفیقات غیرقابل انکاری که انقلاب در این عرصه داشته است، در حال حاضر شرایط فرهنگی کشور با نقاط مطلوب فاصله چشم گیری دارد و بخش مهمی از این فاصله ناشی از ناکارآمدی نظام فرهنگی می باشد بطوریکه در شرایط کنونی، بحث تحول اساسی در ساختار فرهنگی کشور به امری اجتناب ناپذیر تبدیل گردیده است. از آنجا که به تازگی مبحث جدید و سرنوشت سازی از ناحیه رهبر انقلاب با عنوان «بازسازی انقلابیٍ ساختار فرهنگی کشور» مطرح گردیده است، این مقاله، با در نظر گرفتن یک مسأله کلیدی در باب چگونگی چارچوب دهی به طراحی های مرتبط به بازسازی، و از همه مهم تر، ایجاد ضمانت های لازم برای کارآمدی طرح های قابل تولید در این زمینه، موضوع بازسازی را از جهت ماهیت، مفروضات، رویکردها، لایه ها، مبانی، اهداف، غایات، مراحل و الزامات مورد بحث قرار داده است. علاوه بر این در این مقاله، نقطه کانونی بازسازی نیز معرفی گردیده و اولویت های عرصه ای و موضوعی بازسازی نیز تبیین شده است. از آنجا که هدف این مقاله بسترسازی برای مطالعات و طراحی های گوناگون در عرصه بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور است، ماحصل مقاله می تواند کمک قابل توجهی به ریل گذاری در این عرصه نماید. در نهایت، جمع بندیٍ این مقاله، بیشتر ناظر بر تفکیک وظایف دولت از بخش مردمی و واسپاری بخش مهمی از ستاد و صف نظام فرهنگی به مردم و تشکل های مردمیِ انقلابی به مثابه نقطه کانونی بازسازی می باشد.    

کلیدواژه‌ها

بازسازی؛ فرهنگ اسلامی؛ نظریه فرهنگ؛ نظام فرهنگی و گفتمان انقلاب اسلامی

مراجع

امام خمینی، 23 بهمن 1357، صحیفه نور، جلد 5، ص 75

بنیانیان، حسن و رضا غلامی و الهیار صحرایی(1399)، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، زمستان 1399، شماره 16، صص 229-256

پیروزمند، علیرضا (1395)، مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی، تهران، انتشارات تمدن نوین اسلامی

حیدری، غلامحسین (1390)، قیاس ناپذیری پارادایم‌های علمی، تهران، نشر نی

گلشنی، مهدی و رضا غلامی (1388)، گزارش پژوهش ملی ایران و جهانی‌شدن، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مقام معظم رهبری، 6 شهریور 1400، در دیدار هیات دولت سیزدهم

مقام معظم رهبری، 1 خرداد 1398، در دیدار دانشجویان

مقام معظم رهبری، 1 فروردین 1395، در دیدار زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی

مقام معظم رهبری، 13 مهر 1394، در دیدار اعضای ستاد کنگره شهدای استان چهارمحال و بختیاری

مقام معظم رهبری، 1387، در دیدار مسئولین دستگاه‌های فرهنگی مرتبط با مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری، 17 خرداد 1396، در دیدار دانشجویان

مقام معظم رهبری، 20 مهر1390، در دیدار جامع مردم کرمانشاه

مقام معظم رهبری، 22 بهمن 1397، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

مقام معظم رهبری، 7 آذر 1368، در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

مقام معظم رهبری، 16 بهمن 1398، در دیدار اقشار مختلف مردم

مقام معظم رهبری، 22 بهمن 1397، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

ناظمی اردکانی، مهدی و حمید شریفی زارچی و سیده امینه طباطبایی (1396)، نظام فرهنگی کارآمد، تهران، انتشارات آثار فکر