ارزیابی دقت روش‏های مختلف در تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع (چمن) در دشت قزوین

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 17، شماره 37، بهمن 1400، صفحه 72-87   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

شناسه دیجیتال (DOI): 1209

نویسندگان

نیاز علی ابراهیمی پاک^{* 1}؛ اصلان اگدرنژاد²؛ محسن احمدی³

¹دانشیار، گروه آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

²استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

³دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی

چکیده

تعیین تبخیر- تعرق گیاه مرجع عاملی اساسی در برآورد نیاز آبی گیاه و به دنبال آن مدیریت و برنامه‏ریزی صحیح آبیاری به شمار می‏آید. برای تخمین این عامل روش‏ها و معادلات متفاوتی ارائه شده که دقت این روش‏ها بر اساس اطلاعات هواشناسی مورد استفاده و شرایط اقلیمی منطقه متفاوت است. بنابراین بررسی و ارزیابی روش‏های مختلف و تعیین روش مناسب برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در هر منطقه امری ضروری می‏باشد. در این مطالعه با استفاده از داده‏های لایسیمتری برداشت شده در مدت 4 سال در ایستگاه تحقیقاتی اسماعیل‏آباد واقع در استان قزوین، مقادیر تبخیر- تعرق گیاه مرجع اندازه‏گیری شد. سپس به منظور مقایسه دقت روش‏های مختلف تجربی، روش لایسیمتر به عنوان مرجع در نظر گرفته شده و روش‏های هارگریوز- سامانی، بلانی- کریدل، تورک، پنمن- مانتیث فائو، مک کینک، بریستلی- تیلور، پنمن- فائو و تشت تبخیر بر اساس آن مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، روش تشت تبخیر با بیش‏ترین ضریب همبستگی (973/0) و کم‏ترین خطای استاندارد (81/3) نسبت به روش مرجع، مناسب‏ترین روش در برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در منطقه مورد مطالعه بوده است. همچنین، روش پریستلی- تیلور با کم‏ترین ضریب همبستگی (896/0) و بیش‏ترین خطای استاندارد (16/23) در بین روش‏های مورد مطالعه کم‏ترین دقت را داشته است. معادلات پنمن- مانتیث فائو و هارگریوز سامانی نیز با ضرایب همبستگی 904/0 و 899/0 پس از معادله تشت تبخیر بیش‏ترین همبستگی را با داده‏های لایسیمتری داشتند.

کلیدواژه‌ها

پنمن- مانتیث فائو؛ تبخیر- تعرق پتانسیل؛ لایسیمتر زهکش‏دار