تقسیم قلمرو پادشاهی فریدون در شاهنامه؛ احساسی و انفعالی یا منطقی و عقلانی

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 16، شماره 44، شهریور 1398، صفحه 161-174   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

خداویردی عباس زاده^*

گروه زبان و و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

چکیده

چکیده
شاهنامة فردوسی از وجود زنان نامدار و کاردان خالی نیست؛ زمانی که به نوعی در تحوّلات سیاسی و اجتماعی کشورشان نقشی پررنگ داشته‌اند. از جملة زنان پرنفوذ و خوش بیان شاهنامه که در کتب و مقالات نام و یادی از زبان آوری و تأثیر کلامش نشده، ارنواز، مادر ایرج و همسر فریدون است. اگر چه فریدون در تقسیم قلمرو خویش، دلایل گزینش ایرج بر ایران را بر می‌شمارد ولی نکته‌ای نغز و باریک، ناگفته و تاریک مانده است و آن تأثیر نفوذ کلام ارنواز چیره زبان بر فریدون کامران است. نگارنده در این جستار، بصورت تحلیلی به اثبات زبان آوری ارنواز و نفوذ وی در تقسیم قلمرو فریدون می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: شاهنامه؛ فریدون؛ ارنواز؛ ایرج؛ ایران

مراجع

فهرست منابع و مآخد

• آموزگار، ژاله، (1383)، تاریخ اساطیری ایران، انتشارات سمت، چاپ ششم.
• اسلامی‌ندوشن، محمّدعلی، (1381)، ایران‌وجهان از نگاه شاهنامه، انتشارات امیرکبیر،چاپ اوّل.
• بیهقی، ابوالفضل، (1375)، تاریخ بیهقی، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، ج1، انتشارات مهتاب، چاپ پنجم.
• تیموری، ابراهیم، (1377)، امپراطوری مغول و ایران، دوران فرمان روایی چنگیزخان و جانشینان او، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اوّل.
• جوانشیر، ف . م ، (1380)، حماسة داد، انتشارات جامی، چاپ اوّل.
• جوینی، عطاء ملک، (1370)، تاریخ جهانگشای جوینی، به کوشش علاّمه محمّد قزوینی، انتشارات ارغوان، چاپ چهارم.
• حمیدیان، سعید، (1384)، شاهنامة فردوسی، ج2،ج 8، نشر قطره، چاپ هفتم.
• خالقی مطلق، جلال، (1372)، گل رنج‌های کهن، به کوشش علی دهباشی، نشر مرکز.
• رحیمی، مصطفی، (1376) ، تراژدی قدرت در شاهنامه، انتشارات نیلوفر، چاپ دوم.
• سرّامی، قدمعلی، (1383)، از رنگ گل تا رنج خار، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
• طاهری مبارکه، غلام محمّد، (1390)، برگزیدة شاهنامه (نظم و نثر)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی شهر مجلس.
• عفیفی، رحیم، (1374)، اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته‌های پهلوانی، انتشارات توس، چاپخانة حیدری، چاپ اوّل.
• کزّازی، میر جلال الدّین، ( 1380)، مازهای راز، نشر مرکز، چاپ دوم.
• ______________، ( 1379)، نامة باستان، ج 1، انتشارات سمت ، چاپ اوّل.
• نظامی گنجوی، ابومحمّد الیاس، (1373)، هفت پیکر، به کوشش دکتر برات زنجانی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.