بررسی صور خیال در شعر شاعران کودک با تکیه بر آثار کانون پرورشی فکری

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 16، شماره 44، شهریور 1398، صفحه 219-240   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

سهیلا لویمی^*

استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

چکیده
زیبایی شناسی همواره یکی از مباحث مهمّ در ادبیّات بوده است و بررسی عناصر زیبایی سخن در آثار ادبی یکی از پر بسامدترین مباحثی است که توجّه پژوهندگان و محقّقان ادبی را به خود اختصاص داده است. در این میان پرداختن به ادبیّات کودک نیز موضوع حائز اهمّیّتی است که پژوهش حاضر به واکاوی شعر کودک اختصاص یافته است. در این پژوهش محقّق با تکیه بر آثار منتشر شده برای کودکان در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان به بررسی تشبیه و استعاره از عناصر بیانی در صور خیال، در آثار شاعران برجستة ادبیّات کودک در دهه­های هفتاد و هشتاد، پرداخته است. محقّق با روش توصیفی- کتابخانه­ای تحقیق را به انجام رسانده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تشبیه حسّی از پر بسامدترین عناصر خیال در ادبیّات کودک در رده‌بندی پنج­گانة سنّی در دو دهة مذکور است و تشخیص به عنوان نوعی استعاره بیشترین کاربرد را در شعر کودک دارد.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌‌ها: شعر؛ صور خیال؛ تشبیه؛ استعاره؛ کانون پرورش فکری؛ رده‌بندی سنّی

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

1- ارمغان، علی، (1382)، صور خیال در شعر رحمان دوست، پژوهشنامة ادبیّات کودک و نوجوان، شماره 46.

2- پور وهاب، محمود، (1381)، کشاورز در شعر کودک و نوجوان، پژوهشنامة ادبیّات کودک و نوجوان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شماره 31.

3-  حجازی، بنفشه، (1391)، ادبیّات کودکان و نوجوانان، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ یازدهم.

4-  خسرونژاد، مرتضی، (زمستان 1384)، مفهوم کودکی و هدف ادبیّات کودک، مجلّة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورة 22، شماره 4.

5- رحمان دوست، مصطفی، (1378)، بابا آمد، نان آورد، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

6- ـــــــــــــ ، (1386)، فصل بهار بنویس، انتشارات کانون،

7- شعبان­نژاد، افسانه، (1374)، جشن گنجشک­ها، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ.

8- ــــــــــــ ، (1393)، ابر اومد، باد اومد، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان،

9- شعبانی، اسداللّه، (1379)، رنگین کمان کودکان، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

10- ــــــــــــــ ، (1385)، زمین ما دل ما، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

11- ــــــــــــــ ، (1374)، شاعر و شب بو (مجموعة شعر نوجوانان)، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

12- ــــــــــــــ ، (1379)، رنگین کمان کودکان، (مجموعة شعر کودکان)، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم.

13- شمیسا، سیروس، (1392)، بیان، انتشارات میترا، چاپ دوم.

14- قاسم­نیا، شکوه، (1395)، برف و بهار، انتشارات کانون،

15- ________ ، (1378)، ترانه­های خواب و خیال، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

16- علوی­ مقدّم، مهیار و زهره­خیری، زهره، (1394)، عناصر طبیعی در شعر کودک و نوجوان، مقاله­های پنجمین همایش پژوهش­های زبان و ادبیّات فارسی.

17- کزّازی، میرجلال­الدّین، (1391)، بیان، تهران، انتشارات ماد، چاپ دهم.

18- کشاورز، ناصر، (1392)، مجموعة شعرهای خانة ما، تهران، انتشارات قدیانی، چاپ پنجم.

19- ـــــــــــــ ، (1382)، پاییز خانم، تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

20- ـــــــــــــ ، (1371)، چکّه­ای آواز، تکّه­­ای مهتاب، تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

21- ـــــــــــــ ، (1379)، باغ رنگارنگ، آواز قشنگ، تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

22- ـــــــــــــ ، (1376)، آهِ پونه، تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

23-––––––––– ، (1385)، بوی گردوهای کال، کانون پرورشی کودکان ونوجوانان.

24- –––––––– ، (1398)، بوی نرگس، مشهد، آستان قدس رضوی.

25- قاسم‌نیا، شکوه، (1380)، کلاغ پر، کانون پرورشی کودکان ونوجوانان.