مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر اضطراب ناشی از کرونا و آثار سوگ در دوران پاندمی کووید 19

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 47، اسفند 1400، صفحه 113-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مریم سادات موسوی^*

کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر اضطراب ناشی از کرونا و آثار سوگ در دوران پاندمی کووید 19 انجام شد. روش: از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه مراجعین مرکز مشاوره گلستان بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 45 نفر انتخاب شد و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و یک گروه گواه 015 نفر) جایگزین شدند. گروه های آزمایش به مدت 8 جلسه در جلسات واقعیت درمانی (بر مبنای منبع صاحبی درسال 1398) و جلستان درمان شناختی رفتاری (بر مبنای منبع هالزنت و استیونز در سال 2010) به صورت گروهی و به مدت 45 دقیقه شرکت کردند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه های اضطراب ناشی از کرونا (علی پور و همکاران، 1399) و پرسشنامه آثار سوگ (هوگان و همکاران، 2001) بود. داده ها با استفاده از تحیل کوواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شدند.  یافته ها: درمان شناختی رفتاری و واقعیت درمانی باعث کاهش اضطراب ناشی از کرونا و آثار سوگ شد. همچنین تاثیر واقعیت درمانی بر کاهش اضطراب ناشی از کرونا بیشتر از درمان شناختی رفتاری بود.  نتیجه گیری: می توان گفت واقعیت درمانی و درمان شناختی رفتاری باعث کاهش اضطراب ناشی از کرونا و آثار سوگ می گردد و می توان از این روش های درمانی در جهت کاهش اضطراب ناشی از کرونا و آثار سوگ مراجعین استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

واقعیت درمانی؛ درمان شناختی رفتاری؛ اضطراب ناشی از کرونا؛ آثار سوگ

مراجع

اسدی، سهیلا؛ وکیلی، پریوش. (1395). اثربخشی واقعیت درمانی بر اضطراب و افزایش امید به زندگی در بیماران مبتلا به HIV مثبت مراجعه کننده به مرکز بیماری های رفتاری شبکه بهداشت شمیرانات. سلامت اجتماعی, 2(4)، 238-245.

افشارپور، سمیه؛ اقدسی، علی نقی. (1400). بررسی مقایسه‌ای اثربخشی واقعیت درمانی و درمان وجودی بر تاب‌آوری زنان مبتلا به سرطان سینه. زن و مطالعات خانواده, 14(52), 19-40.

تاجری، بیوک. (1395). اثربخشی درمان شناختی‌- رفتاری بر افسردگی و اضطراب معتادین به شیشه. اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی, 11(39), 27-36.

جانی، ستاره؛ میکائیلی، نیلوفر؛ رحیمی، پریسا. (1399). اثربخشی درمان شناختی رفتاری از طریق اینترنت بر کاهش اضطراب کرونا در کارکنان مراقبتهای بهداشتی و درمانی شهرستان پارس آباد. فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی, 10(4 (پیاپی40)), 129-145.

حق‌بین، مرضیه؛ عباسی، علیرضا؛ رفیعی، الهام؛ خردمند، علیرضا؛ جاودانی، فرشید؛ حاتمی، ناصر؛ افراز، پریا؛ کلانی، نوید. (1399). میزان اضطراب ناشی از کرونا ویروس جدید (کووید 19) در بیماران مبتلا به سرطان پستان در زمان پاندمی کرونا. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران, 23(8), 8-17.

دیهیمی، مرجانه؛ کریمان، نورالسادات؛ آزادفر، زهرا. (1398). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر نگرش‌های ناکارآمد و باورهای غیر منطقی زنان نابارور. رویش روان شناسی.۸ (۱۲)،۱۰۶-۹۹.

شریعتی پور، سارا؛ برآبادی، حسین احمد؛ حیدرنیا، احمد. (1398). اثربخشی واقعیت‌درمانی گروهی مبتنی بر تئوری انتخاب بر سرمایه‌ی روان‌شناختی دختران نوجوان بی‌سرپرست. فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره. ۱۸ (۷۱)، ۳۶-۵۹.

شریفی، مرضیه؛ احمدی، احمد؛ فاتحی زاده، مریم سادات. (1391). رابطه مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده. فصلنامه روان شناسی و دین، سال پنجم شماره ۲ (پیاپی ۱۸)، 115 ـ 127.

شمالی احمدآبادی، مهدی؛ برخورداری احمدآبادی، عاطفه. (1399). اثربخشی واقعیت‌درمانی موردی به شیوه مجازی بر اضطراب کرونا. رویش روان شناسی.۹ (۷)، ۱۶۳-۱۷۰.

صاحبی، علی سلطانی‌فر، عاطفه. (1398). دعوت به مسئولیت‌پذیری. تهران: انتشارات سایه سخن.

عزیزی آرام، سمانه؛ بشرپور، سجاد. (1399). نقش نشخوار فکری، تنظیم هیجان و واکنش‌پذیری به استرس در پیش‌بینی اضطراب ویروس کرونا (کووید-۱۹) در پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری.۹ (۳)، ۸-۱۸.

علیزاده فرد، سوسن؛ صفاری نیا، مجید. (1399). پیش‏ بینی سلامت روان بر اساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا. پژوهش های روانشناسی اجتماعی، 9(36)، 129-141.

علی پور، احمد؛ قدمی، ابوالفضل؛ علیپور، زهرا؛ عبداله زاده، حسن. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت.8(32)،163-175.

فرامرزی، سالار؛ عسگری، کریم؛ تقوی، فاطمه. (1391). تأثیر درمان شناختی- رفتاری بر میزان سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی مبتلا به سوگ نابهنجار. تحقیقات علوم رفتاری.۱۰ (۵)،۳۷۳-382.

قریشی، محبوبه؛ و بهبودی، میلاد. (۱۳۹۶). بررسی اثربخشی آموزش واقعیت درمانی گروهی بر تنظیم هیجان و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. مجله مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، ۴(۳)، ۲۴۹-۲۳۸.

کمساری، فاطمه؛ کشاورز افشار، حسین؛ قدمی، مجید؛ احقر، قدسی. (1400). مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد آدلری و واقعیت درمانی بر خودکارآمدی دانش‌آموزان دوره اول متوسطه. رویش روان شناسی.۱۰ (۵)،۱۱۸-۱۰۷.

گلسر، ویلیامز. ( 1398 ). واقعیت درمانی: به ضمیمه درآمدی بر واقعیت درمانی نوین بر اساس تئوری انتخاب. ترجمه علی صاحبی، تهران: انتشارات سایه سخن.

مرادی، مسعود؛ فتحی، داود. (1395). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر امید به زندگی و بهزیستی معنوی دانشجویان سوگ‌دیده. مطالعات روانشناختی, 12(3), 63-82.

موسوی، سیده سمیرا؛ زرگر، یداله؛ داودی، ایران؛ نعامی، عبدالزهرا. (1395). اثربخشی مداخله سوگ بیمارگون بر نشانگان سوگ بیمارگون: پژوهش مورد منفرد. فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره.۱۵ (۵۸)، ۱۳۵-155.

Borkovec, TD., Newman, MG., Castonguay, LG.(2013). Cognitive-behavioral therapy for generalized anxiety disorder with integrations from interpersonal and experiential therapies. CNS Spectr.(8),382-389.

December, D. (2013).Individual and Environmental Correlates of Anxiety inParentally Bereaved Children. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of theRequirements for the Degree of Bachelor of Arts with Honors in Psychologyfrom theUniversity of Michigan.

Emmelkamp, PM., Meyerbröker, K., Morina, N. (2020).Virtual Reality Therapy in Social Anxiety Disorder. Current Psychiatry Reports. 22(7),188-97.

Fischhoff, B. (2020). Speaking of Psychology: Coronavirus Anxiety. In:2020. https://www.apa.org/research/action/speaking-of-psychology/coronavirus-anxiety.

Gould, RA., Otto, M., Pollack, M., Yap, L. (2017). Cognitive behavioral and pharmacological treatment of generalized anxiety disorder: A preliminary meta-analysis. Behav Ther. (28),285-305.

Hazlett-Stevens, H. (2010). Psychological approaches to generalized anxiety disorder: A clinician’s guide to assessment and treatment. New York, NY.

Hawton K, Salkovskis, PM., Kirk, J., Clark, DM.(2018). Cognitive behaviour therapy for psychiatric problems: A practical guide. Oxford:US: Oxford University Press; 314-47.

Kudang, E., Mustaffa, B., Sabil, S., Khan, A., Yahya, F. (2019). Coping Styles in Group Reality Therapy among Cardiac Women Patients with Depression. Indian Journal of Public Health Research & Development, 10(4), 1377-1381.

Lai,ma, s., wang, y., cai, z., hu, j., wei, n. (2020). Factores associated with mental health outcomes among heaith care workers exposed to corona virus disease. Jama netw open. 3 (3), e203976.

Neimeyer, RA., Keesee, NJ., Fortner, BV.(2016). Loss and meaning reconstruction: Propositions and procedures. In: Malkinson R, Rubin S, Witztum E, editors. Traumatic and nontraumatic loss and bereavement: Clinical theory and practice. Madison, CT: Psychosocial Press; 197-230.

Rubin, J., Wessely, S. (2020). The psychological effects of quarantining a city. BMJ (Clinical research ed.), 313, 368.

Rosner, R., Pfoh, G., & Kotoucova, M. (2011).Treatment of complicated grief.European Journal of Psychotraumatology, 2, 1-10.

Sharf, S. (2015). Theories of psychotherapy & counseling: Concepts and cases. Cengage Learning

Shear, K., Simon, N., Wall, M., Zisook, S., Neimeyer, R., Duan, N., et al.(2015). Complicated grief and related bereavement issues for DSM-5.Depression and Anxiety, 28, 103-117.

Selvapandiyan, J. (2019). Status of cognitive behaviour therapy in India: Pitfalls, limitations and future directions—A systematic review and critical analysis. Asian Journal of Psychiatry, 23(41), 1-4.

Shultz, M., Baingana, F., Neria, Y. (2015). The 2014 Ebola outbreak and mental health: current status and recommended response. JAMA. 313,567–68.

Van der Houwen, K., Stroebe, M. S., Schut, H., Stroebe, W., & van den Bout, J.(2010). Mediating processes in bereavement: The role of rumination, threateninggrief interpretations, and deliberate grief avoidance. Social Science & Medicine,71 (9), 1669-1676. University.

Wu, Z., McGoogan, J. M. (2020). Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Jama. Published online February 24, 2020.

WHO. WHO Director-General’s Opening Remarks at The Media Briefing on COVID-19. Retrieved from https://wwwwhoint/dg/speeches/detail/who-director-general-sopening- remarks-at-the-media-briefing-oncovid- 19---11-march-2020. 2020a, March 11.