تحلیل فقهی - حقوقی اهدا اعضاء محکومین به مرگ

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 2، شماره 1 (پیاپی5)، اسفند 1400، صفحه 23-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهه صادقی¹؛ زهرا فهرستی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری ،گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

²استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول): [e-mail]

چکیده

امروزه پیوند عضو برای بیماران نیازمندی که سایر معالجات پزشکی در مورد آنان کارساز نیست، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. با وجود این یافتن اعضاء پیوندی به منظور بازگرداندن بیماران نیازمند به جامعه و خانواده خود به یکی از چالش‏های مهم جوامع تبدیل شده است. محدودیت افراد دهنده، علی‏رغم افزایش افراد نیازمند به پیوند اعضا، توجه متخصصین، حقوقدانان و صاحب نظران پیوند اعضا را متوجه یافتن منابع دیگری برای اهداء عضو کرده است. یکی از منابع مهم و اساسی که می‏تواند به عنوان تامین کننده پیوند اعضا مطرح باشد، اعضاء افراد محکوم به مرگ (اعدام و قصاص) است. مطالعه حاضر از طریق بررسی منابع دینی دست اول و قوانین و مقررات مربوط به اهدای اعضاء با روش اسنادی، درصدد تحلیل دیدگاه فقهی برداشت اعضا محکومین به اعدام و قصاص است. دیدگاه مذکور مبتنی بر عدم لزوم مماثلت در کیفیت مجازات و در نتیجه امکان سلب حیات فرد محکوم با بهره‏گیری از شیوه برداشت اعضاء وی در حالت بیهوشی است. همچنین می‏توان، اهداء اعضا غیر حیاتی محکوم به قصاص را در صورت کسب رضایت از اولیاء دم از موجبات تخفیف در مجازات وی تلقی نمود و بعنوان منبع دیگری در تامین اعضاء برای پیوند تلقی کرد.

کلیدواژه‌ها

اهدای اعضاء؛ کیفرهای سالب حیات؛ محکومین به مرگ؛ محکومین به قصاص

مراجع