بررسی و تحلیل مؤلّفه‌های تأثّر گلشن راز از قرآن کریم و احادیث شریف با تکیه بر هنر آفرینی تضمین و تلمیح و تأثیرپذیری واژگانی

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 17، شماره 50، اسفند 1399، صفحه 45-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمید عدالت ‌فر¹؛ سید محسن ساجدی راد^{* 2}؛ محمدعلی آتش سودا³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

³دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

چکیده

چکیده
مثنوی گلشن راز مهم‌ّترین و مشهورترین اثر منظوم شیخ محمود شبستریی است که در بردارندة اندیشه‌های عرفانی اوست. با وجود حجم اندک، این کتاب یکی از یادگارهای پرارزش ادبیّات عرفانی کهن فارسی است که در آن بیان مفاهیم صوفیانه با شور، شوق همراه گردیده است. شبستریی این مثنوی را در پاسخ به پرسش­های امیرحسین هروی سروده است. منظومة گلشن راز از زیبایی لفظ و بیان برخوردار است، بیش از آن که از تخیّل سرچشمه بگیرد براساس عقل و حکمت استوار شده است. در واقع مطالب این منظومه خلاصه فتوحات مکّیّه و حتّی فصوص ابن عربی است. میزان آشنایی ‌و تسلّط شیخ محمود شبستریی آن عارف بزرگ بر قرآن و احادیث تا اندازه­ای است که وی در بین بیان رازهای عرفانی خود در قالب تضمین، تلمیح از آیات قرآن کریم و احادیث نبوی بهره می‌گیرد تا نظرات خود را اثبات کند و در این میان  بیشترین توجّه صاحب گلشن راز به مؤلّفه‌های تأثّر از قرآن و حدیث به تضمین وتلمیح آیات مبارکه و احادیث شریف است. این مقاله به روش (توصیفی– تحلیلی) می‌کوشد تا تأثیر بلاغی از شگردهای ادبی و اثرپذیری واژگانی را  در بهره‌مندی از قرآن و حدیث نشان دهد. ابیات مورد استناد از گلشن‌راز در این مقاله بر اساس کتاب چاپی دکتر کاظم دزفولیان و اعداد کاربردی به ترتیب صفحه وشماره بیت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

Studying and Analyzing of the Frequencies of " The Golshan Raz " Affectability from the Holy Qur'an and the Noble Traditions؛ Relying on the Art-creation of Insertion and Allusion and Lexical Impressionability

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد 99.pdf

مراجع