وجوه مشترک ابعاد‌ قدرت سیاسی حکومت‌ها در تاریخ بیهقی و راحةالصدور و آیةالسرور

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

مقاله 2، دوره 5، شماره 18، اسفند 1400، صفحه 21-43   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

پوران پودات¹؛ مریم صادقی گیوی^{* 2}؛ اشرف شیبانی اقدم³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ابیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی. دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران. ایران.(نویسندۀ مسئول)

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی. دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران. ایران

چکیده

  نویسندگان متون منثور اقناعی در زبان فارسی با تأسی از آراء سیاست‌گذاران و سیاست‌نامه نویسان مسلمان به تحکیم بنیان دولت‌ها پرداخته‌اند. یکی از مهمترین وظایف این نویسندگان مشروعیت‌بخشی و القای حقّ حاکمیت رسمی و قانونی به حکومت‌هاست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و نویسندگان در این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال هستند که ابعاد مشترک اقتدار سیاسی حکومت‌ها در دو کتاب تاریخ بیهقی و راحةالصدور کدامند؟ یافته­های پژوهش نشان می‌دهد لازمة اصلی اقتدار سیاسی، کسب مشروعیت سیاسی و دینی است. در این آثار، حاکمان جامعه می‌کوشند با کسب مشروعیت سیاسی، مفوّض شدن قدرت از خلیفه به سلطان، تأسیس دستگاه‌ها و نهادهای کارآمد دولتی، تقویت قدرت نظامی و مالی، القای دارا بودن ویژگی‌های ماورایی، عدالت‌ورزی و رسیدگی به امور مسلمانان به تثبیت حاکمیت خود بپردازند. القای مشروعیت دینی حکومت‌ها نیز با تأکید بر الهی بودن منشأ قدرت پادشاهان، نقش تقدیر در حاکمیت زمامداران، وجوب اطاعت از آنها، دینیاری و سرکوبی دشمنان به انجام می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

قدرت سیاسی؛ مشروعیت؛ تاریخ بیهقی؛ راحةالصدور و آیة‌السرور

مراجع