ارزیابی نقش حمل‌و‌نقل در تحقق شهرهای کم کربن با استفاده از روش MICMAC (مطالعه موردی: شهرهای جلفا و جانانلو در منطقه آزاد ارس)

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 17، شماره 37، بهمن 1400، صفحه 163-179   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (نظری و تحلیلی)

شناسه دیجیتال (DOI): 2010-1316

نویسندگان

فاطمه منیری¹؛ حسین اصغری^{* 2}؛ علیرضا پورشیخان³؛ سیده صدیقه حسنی مهر⁴

¹دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی ، آستارا، ایران

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی ، آستارا، ایران

³استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد استارا، دانشگاه آزاد اسلامی ، ایران

⁴استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی ،ایران

چکیده

همزمان با رشد و توسعه اقتصادی کشورها، پدیده شهرنشینی و به تبع آن سیستم حمل و نقل شهری، مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه­ای در نواحی شهری افزایش یافت. با افزایش انتشار گازهای گلخانه­ای با منبع کربن در سطح شهرها و پیامدهای ناگوار آن، ایده شهرهای کم کربن و کم کربن­سازی شهرها در سطح بین­المللی مطرح شد. استفاده بهینه از سیستم حمل و نقل، استفاده بهینه از انرژی، بهبود سیستم بازیافت و افزایش آگاهی عمومی از عوامل مهم در دستیابی به شهرهای کم کربن است. در این راستا، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری از مدل تحلیل ساختاری و به روش MICMAC درصدد ارزیابی و رتبه­بندی متغیرهای موثر (با تاکید بر سیستم حمل و نقل) در کم کربن­سازی شهرهای جلفا و جانانلو در منطقه آزاد ارس است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای سیاست‌های کلان مدیریتی (در سطح کشوری، منطقه­ای و شهری)، زیرساخت‌های شهری در زمینه‌های مختلف از جمله حمل ‌و نقل شهری، به‌کارگیری تکنولوژی­های حمل‌ و نقل الکترونیکی، بهبود شبکه راه‌های داخل شهری و متصل به بیرون شهر دارای بالاترین اثرگذاری در کم‌کربن­سازی شهرهای جلفا و جانانلو در منطقه آزاد ارس هستند.

کلیدواژه‌ها

کم کربن‌سازی شهرها؛ حمل و نقل؛ جلفا؛ جانانلو؛ روش MICMAC