بررسی اثر پرایمینگ و تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر کنجد ).L indica (Sesamum

تحقیقات بذر

دوره 11، شماره 38 - شماره پیاپی 1، خرداد 1400، صفحه 22-30   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsr.2022.1908279.1196

نویسندگان

طاهره کریمی جلیله وندی^* ؛ طیبه سنجری مزاج

دانشگاه شاهد

چکیده

به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ و تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر کنجد indica L.) (Sesamum، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور‌های آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (0، 3-، 6-، 9- و 12- دسی زیمنس بر متر)، و پیش تیمار سیتوکینین در دو سطح (شاهد، و میلی مولار) و هورمون اکسین در سه سطح (شاهد، و میلی مولار) بود. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار پرایم بر جوانه‌زنی کل، وزن-خشک گیاهچه و شاخص طولی بنیه بذر در سطح یک درصد معنی‌دار و بر محتوای رطوبت نسبی در سطح یک درصد غیر معنی‌دار است. اثر سطوح شوری بر همه صفات مورد ارزیابی معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیش‌ترین درصد جوانه‌زنی کل مربوط به شاهد (20) بود. کم‌ترین این صفت نیز مربوط به شاهد تحت تنش شوری با غلظت 12- دسی زیمنس بر متر و نیز سیتوکینین میلی‌مولار تحت تنش شوری 12- دسی زیمنس بر متر (5/14) بود که البته از لحاظ آماری با تیمار شاهد تحت تنش شوری 9 دسی زیمنس بر متر اختلاف معنی‌داری نداشتند. بیش‌ترین بنیه بذر (90/11) مربوط به تیمار اکسین میلی مولار توام با شوری 0 و کم‌ترین مربوط به تیمار شوری 12- دسی زیمنس بر متر (190/1) بود. بطور کلی می‌توان با کاربرد اکسین درصد و میزان جوانه‌زنی بذر کنجد را در شرایط تنش شوری تا 6- دسی زیمنس بر متر بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

بنیه بذر؛ جوانه‌زنی؛ گیاهان صنعتی؛ هورمون‌های گیاهی

مراجع

Abdul-Baki, A.A. and Anderson, J.D. 1973. Viability and leaching of sugars from germinatin barley. Crop Science. 10: 31-35.

Akram, M.S., Athar, H.R. and Ashraf, M. 2007. Improving growth and yield of sunflwer (Helianthus annuus L.) by foliar application of potassium hydroxide (KOH) under salt stress.

Alizadehm M.A. and Isvand, H.R. 2004. Evaluation and the study of germination potential, speed of germination and vigor index of the seeds of two species of medicinal plants (Eruca sativa Lam., Anthemis altissima L.) under cold room and dry storage condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 20(3): 301-307. (In Persian).

Anonymous. 2009. Agriculture of Statistic Database. Vol. 1, Agriculture Products Ministry of Jihad- eAgriculture. Available at http://www.agri jahad.ir (Access on 28 Jan, 2009).

Bybordi, A. and Tabatabaei, J. 2009. Effect of salinity stress on germination and seedling properties in canola cultivars (Brassica napus L.). Not Bot Hort Agrobot Cluj. 37 (2): 71-76.

Golestani, M. and Pakniath, H. 2007. Evaluation of drougth tolerance indeces in sesame lines. Water  and soil science (Journal of science and technology of Agriculture and natural Resources). 11(41 a): 141-149.

Gzanchyan, A.S. 2009. Seed priming to improve germination and seedling establishment of strategies in response to environmental stresses. The first national conference on environmental stresses of Agricultural Sciences, Birjand University.

Hussain, A., Khan. Z.I., Ashraf. M., Rashid, M.H. and Akhtar, M.S. 2004. Effect of salt stress on some growth attributes of sugarcane cultivars CP-77-400 and COJ-84. International Journal of Agricultural and Biological. 6(1): 188-191.

ISTA (International Seed Testing Association). 2009. International Rules for seed Testing.

Karimi, N., Soheilikhah, Z., Ghasmpour, H.R., Zebarjadi, A.R. 2011. Effect of salinity stress on germination and early seedling growth of different safflwer (Carthamus tinctorius L.) genotypes. Journal of Ecobiotechnology. 3 (10): 07-13.

Khajehpour, M.R. 2004. Industrial plants. University Jihad Publications, Isfahan Industrial Branch. 582 P.

Levitt, J. 1980. Response of Plants to Environmental Stresses, Vol. 2, Water, Radiation, Salt and Other Stresses, Academic press, New York, 650p.

Munns R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell and Environ. 25:
239-250.

Parmoon, Gh., Ebadi, A. Ghaviazm, A. and Miri, M. 2013. Effect of seed priming on germination and seedling growth of Chamomile under salinity. Iranian Sosiaty Agronomy and Plant Breeding Sciences. 6: 145-164.

Rastegar, M.A. 2005. Cultivation of industrial plants. Brahmand Publications, Tehran.520 P.

Shahbazi, M., Kiani, A.R. and Raeisi, S. 2011. Determination of salinity tolerance threshold in two rapeseed (Brassica napus L.) cultivars. Iranian Journal of Crop Sciences. 13(1): 18-31. (In Persian).

Sharma, N., Abrams, S.R., and Waterer, D.R. 2005. Uptake, movement, activity, and persistence of an abscisic acid analog (80 acetylene ABA methyl ester) in marigold and tomatoJournal of Plant Growth Regulation. 24: 28-35.

Tunçtürk, M., Tunçtürk. R., Yildirim. B. and Çiftçi, V. 2011. Changes of micronutrients, dry weight and plant development in canola (Brassica napus L.) cultivars under salt stress. African Journal of. Biotechnology, 10 (19): 3726-3730.

Turhan, H. and Ayaz, C. 2004. Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflwer (Helianthus annuus L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology. 6 (1): 149-152.

Valdiani, A.R., Tajbakhsh, M. and Zartoshti, R. 2004. Investigation of agronomic characteristics and yield of rapeseed (Brassica napus  L.) cultivars in Urmia region. Journal of Agricultural Knowledge. 14(2): 31-43.

Weiss, E.A. 1996. Oilseed crops, tropical agricultural products. Translated by Fereshteh Naseri, Mashhad Publications: Astan Quds Razavi, 823.