برهمکنش بین تیمارهای هورمونی و نوع جداکشت بر کالوس زایی و رنگدانه‌های فتوسنتزی در گیاه کاسنی (Cichorium intybus L.)

زیست شناسی تکوینی

مقاله 7، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، اسفند 1400، صفحه 55-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jdb.2022.689261

نویسندگان

مهین قائمی¹؛ زهرا زارع^{* 2}؛ فریبا عقیلی³

¹استادیار گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان. گرگان. ایران

²گروه زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

³کارشناس ارشد زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان. گرگان. ایران.

چکیده

گیاه کاسنی (Cichorium intybus L) از گیاهان دارویی مهم و دارای متابولیت های ثانویه با ارزش است. کالوس کاسنی منبع خوبی برای تولید و استخراج متابولیت‌های این گیاه است. در این پژوهش تغییرات کالوس کاسنی از لحاظ برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی جهت بدست آوردن بهترین تیمار هورمونی مورد بررسی قرارگرفت. از بذر‌های استریل کاسنی گیاهچه‌های سالم در محیط کشت (MS2/1) به دست آمد و از گیاهچه‌های حاصله ریزنمونه‌های ساقه، برگ و ریشه تهیه شد و جهت کالوس زایی در محیط‌های کشت MS مایع و هورمون های 2,4-D ، BAP و Kin در غلظت‌های 5/0، 75/0و 1 میلی گرم بر لیتر کشت شدند. نتایج نشان داد که رنگ کالوس در جداکشت‌ها با تیمارهای هورمونی متفاوت از زرد تا سبز و قهوای تیره و بافت کالوس‌ها نیز از سست و نرم تا سفت تفاوت نشان دادند. بیشترین میزان درصد کالوس (22/76 درصد) مربوط به اندام برگ با تیمار هورمونی 2,4-D (0.5mg/L) بیشترین میزان وزن تر کالوس (30/7 گرم) و وزن خشک کالوس (077/0 گرم) مربوط به اندام برگ با تیمار هورمونی Kin (0.75 mg/L)، بیشترین میزان کلروفیل a ، b و کل مربوط به جداکشت برگ با تیمار هورمونی BAP (0.75mg/L) مشاهده شد. بیشترین میزان کاروتنوئید نیز مربوط به جداکشت ریشه با تیمار هورمونی Kin (1mg/L) بود. به طور کلی اثرات متقابل هورمون‌ها و ریزنمونه صفات مختلف کالوس‌زایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و میزان این تاثیر به نوع جداکشت و غلظت‌ تنظیم کننده‌های رشد بستگی دارد و بیشترین میزان تاثیرات در جدا کشت برگ مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

Cichorium intybus L؛ کالوس؛ کاسنی؛ هورمون های گیاهی

مراجع