تعقیب تا محاکمه در دیوان بین‌المللی کیفری و تبیین پیش‌سازهای عدالت‌جویانه در دادرسی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 18، دوره 14، شماره 53، آذر 1400، صفحه 359-380   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1950545.2267

نویسندگان

ابراهیم فیروزیان حاجی¹؛ کارن روحانی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استادیار، دانشکده علوم انسانی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، مازندران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به تحقیقات صورت گرفته پیرامون عناصر و مؤلفه‌های عدالت‌جویانه در دادرسی‌های کیفری بین‌المللی، می‌توان ادعا نمود که امروزه استفاده از این عناصر در اسناد و رویة دیوان کیفری بین‌المللی جایگاه رفیعی داشته و از طریق سازوکارهای مختلف در مراحل متفاوت دادرسی از شروع تحقیق تا تجدید‌نظر‌خواهی و اجرای حکم، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اعمال محدودیت و نظارت بر اختیارات دادستانی، ضرورت حضور متهم در جلسه دادرسی، تأثیرپذیری از اندیشه‌های حقوق بشری، رعایت تضمینات دادرسی عادلانه، شناسایی گسترده حق بر تجدید‌نظر‌خواهی و بسیاری از موارد دیگر، تنها بخشی از پیش‌سازهای عدالت‌جویانه‌ای هستند که در چارچوب دیوان کیفری بین‌المللی مورد رعایت قرار می‌گیرند.
روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.
یافته ­ها و نتایج: وجود برخی ابهامات و همچنین ماهیت دوگانه دادرسی‌های کیفری بین‌المللی که برخی از عناصر آن تحت تأثیر نظام ترافعی کامن لایی و برخی تحت تأثیر نظام تفتیشی موجود در سنت حقوقی نوشته ‌است، باعث شده تا رعایت پیش‌سازهای عدالت‌جویانه در زمان رسیدگی به پرونده‌ها با دشواری‌هایی همراه باشد. این در حالی است که احراز عناصر عینی و همچنین بررسی دقیق و موشکافانه رویه دیوان کیفری بین‌المللی و محاکم ویژه، می‌تواند معیارهایی عینی‌تر برای تضمین دادرسی عادلانه و درنهایت عدالت‌جویی به‌ دست دهند و از دشواری‌های عملی تا اندازه‌ای بکاهند.

کلیدواژه‌ها

دیوان کیفری بین‌المللی؛ عدالت‌جویی؛ مسئولیت کیفری بین‌المللی؛ عدالت کیفری؛ دادرسی عادلانه

مراجع