راهبرد قاعده انصاف در تغییرات اقلیمی و تضمین امنیت انسانی پایدار با تاکید بر اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 2، شماره 1 (پیاپی5)، اسفند 1400، صفحه 89-118   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

هادی مسعودی فر¹؛ علیرضا ارش پور^{* 2}؛ مسعود راعی دهقی³

¹گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. [e-mail]

²گروه حقوق، واحد نجف‏آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‏آباد، ایران. گروه حقوق، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول): [e-mail]

³گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. [e-mail]

چکیده

در میان اصول کلی حقوقی و قوائد علمی مترقیانه، قاعده انصاف از ارزش و جایگاه برجسته‏ای برخوردار می‏باشد و از انجایی‏که این قاعده از انعطاف‏پذیری قابل توجهی برخوردار است، قابلیت اعمال در برخورد با موضوعات و چالش‏های نوین حقوق بین‏الملل عمومی را دارا است. از این رو، ضروری است تا ضمن تعریف قاعده انصاف، جایگاه این قاعده در اجرای توافقات بین‏المللی مرتبط با حوزه حقوق بین‏الملل محیط زیست ارزیابی گردد و ضمن ان ضرورت محافظت از محیط زیست مبتنی بر مقتضای جهات عامه در فقه مورد تحلیل قرار بگیرد. بر این اساس در این پژوهش که به روش استقرایی و بهره مندی از مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفته است، ضمن ارزیابی اِعمال قاعده انصاف در تضمین امنیت انسانی، مشخص شد که قاعده انصاف از طریق اصل «مسولیت مشترک اما متفاوت» در کنفرانس تغیرات اقلیمی پاریس مورد بهره برداری قرار گرفته است. از طرف دیگر نمایان گردید که قاعده انصاف در حقوق بین‏الملل محیط زیست منجر به معرفی اصطلاح «عدالت اقلیمی» گردیده است.

کلیدواژه‌ها

قاعده انصاف؛ حقوق بین‌الملل محیط‌زیست؛ جهات عامه؛ امنیت انسانی؛ مسولیت مشترک اما متفاوت؛ عدالت اقلیمی

مراجع