شکاف‌های‌ اجتماعی و انحصارگرایی حزبی محافظه‌کار-کارگر در بریتانیا: از توری-ویگ تا برگزیت

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 56، اسفند 1400   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا سعیدآبادی¹؛ سام محمدپور^{* 2}

¹گروه مطالعات اروپا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری مطالعات بریتانیا، گروه مطالعات بریتانیا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

در جوامع پیشرفته، به دلیل امکان تعقیب منافع متنوع و متفاوت‌، ساختار سیاسی چندحزبی، طبیعی‌تر و منطقی‌تر از نظام دوحزبی تلقی می‌شود. با این وجود، ساختار دوحزبی در بریتانیا از دیرباز به گونه‌ای بوده است که به سختی می‌توان ظهور و تداوم احزاب مسلطِ دیگری را در حیات سیاسی این کشور متصور شد. با توجه به گزاره فوق، پرسش اصلی پژوهش حاضر بدین صورت مطرح می‌شود: شکاف‌های اجتماعی در طول زمان چگونه باعث شکل‌گیری نظام دوحزبی در بریتانیا شده است و پدیده برگزیت چه نقشی در تداوم و یا تغییر این ساختار خواهد داشت؟ فرضیه پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با کاربست نظریه شکاف اجتماعی در تحلیل عوامل پایداری نظام دوحزبی در بریتانیا، بر این امر ‌‌تأکید می‌کند که شکاف‌های اجتماعی در کنار ساختار سیاسی بریتانیا با ویژگی‌هایی مانند قانون دوورژه و رأی‌گیری نخست‌گزینی باعث ایجاد دو اثر روانشناختی و مکانیکی در انتخابات بریتانیا شده‌اند. بر این اساس، رأی‌دهندگان بریتانیایی با آگاهی از قوانین انتخاباتی، با نادیده گرفتن احزاب کوچک‌تر، به مطلوب‌ترین گزینه‌ی دارای شانس پیروزی رأی می‌دهند. این رفتار که رأی‌دهی استراتژیک نامیده می‌شود، چرایی گرایش رأی‌دهندگان به احزاب سیاسی قدرتمند و در نهایت استمرار دوحزبی کارگر-محافظه‌کار را توضیح می‌دهد. در انتها و با رویکرد تحلیل روند، این نکته مطرح می‌شود که برگزیت، با تقویت مفهوم احزاب بسته-باز و برجسته کردن شکاف‌های اجتماعی در میان بریتانیایی‌ها، به استمرار دو قطبی سیاسی در این پادشاهی کمک خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

انتخابات سراسری بریتانیا؛ رأی‌دهی استراتژیک؛ رأی‌گیری نخست‌گزینی؛ قانون دوورژه؛ نظام دوحزبی

مراجع