شهرنشینی و مصرف نوشیدنی‌های الکلی (مطالعه موردی، شهروندان پسر 24-19 ساله شهر بردسیر)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 3، دوره 11، شماره 40، آذر 1400، صفحه 62-94   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uss.2021.689600

نویسنده

آمنه فیروزآبادی^*

استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد بردسیر، دانشگاه آزاد اسلامی، بردسیر، ایران

چکیده

امروزه شهرها با مشکلات و مسائل عدیده‌ای مواجه هستند. مصرف نوشیدنی‌های الکلی به عنوان یک مسئله اجتماعی در تمامی جوامع شهری و با توجه به ممنوعیت آن در کشور ایران می‌تواند این موضوع را به صورت یک مساله اجتماعی مطرح سازد. از سوی دیگر کاهش سن گرایش به مصرف، قشر جوان جامعه را به عنوان گروهی در معرض خطر معرفی می‌نماید. هدف پژوهش حاضر، مطالعه شهرنشینی و مصرف نوشیدنی‌های الکلی (مطالعه موردی، شهروندان پسر 24-19 ساله شهر بردسیر) می‌باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی، جامعه آماری شامل شهروندان پسر 14 تا 29 ساله ساکن شهر بردسیر، که تعداد آنان 4000 نفر بوده، طبق فرمول کوکران حجم نمونه 350 نفر تعیین گردید، شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی ساده است. داده‌‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد گرایش به مصرف مشروبات الکلی فیش باین، آیزن و آلپورت و پرسشنامه محقق‌‌ساخته عوامل مؤثر بر گرایش شهروندان پسر به مصرف مشروبات الکلی، جمع‌آوری و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید، یافته‌ها با نرم‌افزارهای آماری SPSS ویراست 20 و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، نتایج نشان داد که: بین عوامل فردی، روانی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، عوامل ساختاری مدیریتی، عوامل فرهنگی و گرایش جوانان پسر 14 تا 29 ساله به مصرف مشروبات الکلی در شهر بردسیر معنا‌دار و به‌صورت منفی است. یعنی با تقویت عوامل فردی، روانی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، ساختاری مدیریتی و فرهنگی، گرایش جوانان شهر بردسیر به مصرف مشروبات الکلی کاهش می‌یابد.
 
 

کلیدواژه‌ها

مصرف الکل؛ سوءمصرف مواد؛ الکلیسم؛ جوانان؛ شهر بردسیر

مراجع

احمدی، حبیب. (1384). جامعه شناسی انحرافات. تهران: سمت، 95-50.

بزازیان، سعیده؛ رجائی، یدالله و افسری، لیلا.(1393). نقش بازدارنده باورهای مذهبی و پیوند با خانواده در گرایش به مصرف سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی. فصلنامه روان‌شناسی خانواده، دوره اول، شماره 1 ، 25-19.

بیات، بهرام و همکاران.(1387). پیشگیری از جرم با تکیه بر رویکرد اجتماع‌محور (پیشگیری اجتماعی از جرم). معاونت اجتماعی نیروی انتظامی، اداره کل معاونت اجتماعی، 77-75.

پورزارع، سعیده؛ مختاری، مریم و میرفردی، اصغر. (1393). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر نگرش جوانان 29-18 ساله به مصرف مشروبات الکلی در شهر بهبهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج، 3.

پرتو، مسلم. (1389). بهشیاری، تاب آوری و وضعیت مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر: سنجش مدل تبیینی نقش متغیرهای واسطه‌ای و مکانیسم‌های تأثیرگذاری. رساله دکتری، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، 21.

پوریانی، محمدحسین و رمضان‌زاده‌گنجارودی، سیروس. (1396). بررسی علل گرایش جوانان به مشروبات الکلی و راهکارهای پیشگیری از آن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.

ترقی جاه، صدیقه. (1394). بررسی نقش خانواده در تجربه مصرف مصرف مشروبات الکلی در دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، مشاوره و روان‌درمانی خانواده، دوره پنجم، شماره 3 ، 35.

جعفریان، هادی؛ بسیج، احمدرضا و سمیعیانی، محمد. (1395). بررسی عوامل اجتماعی مربوط به گرایش جوانان شهرستان شهرکرد به مصرف مشروبات الکلی، مطالعات پیشگیری از جرم، شماره 40 ، 25-23.

شرافتی پور، جعفر و عبدی، نرگس. (1387). پیشگیری از جرم با تکیه بر رویکرد اجتماع محور. تهران: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، معاونت اجتماعی، اداره کل مطالعات اجتماعی، 92، 15.

طالبان، محمدرضا. (1383). دینداری و بزهکاری در میان جوانان. تهران: اداره آموزش و پرورش منطقه 5 ، 4-2.

گنجی، مهدی.(1392). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5 . جلد دوم، تهران: ارسباران، 38.

مردانی، حمید؛ شیخی‌فینی، علی‌اکبر و کاووسیان، جواد. (1391). شیوع‌شناسی مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس، اعتیادپژوهی، دوره 6، شماره 23 .

محسنی، رضا. (1386). نقش جامعه‌پذیری کودکان و دانش‌آموزان در پیشگیری از بزهکاری و کجروی اجتماعی، فصلنامه خانواده و پژوهش، شماره 3 .

مجدفر، فاطمه. (1385). علل انحراف جوانان، نامه فرهنگ، شماره 55 .

محمودی جانکی، فیروز و قورچی بیگی، مجید. (1388). نقش طراحی محیطی در پیشگیری از جرم، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوق)، دوره 39، شماره 2 ، 355-349.

محسنى، منوچهر. (1386). جامعه‏شناسى عمومى، تهران: طهورى.

ممتاز، فریده. (1378). مفهوم کج‌رفتاری در دیدگاه دورکیم، پژوهشنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 30 .

Atkinson, G.B.J, Carthy, B, Philips, K.M. (1985). studying society. An introduction to social science. Oxford university press.

Goode, Wiliam. (1999). the family, Deghi: Prentice, Hall of India.

Gallois,S. van Andel,T. R, Pranskaityté. G.(2021). Alcohol, drugs and sexual abuse in Cameroon's rainforest, Social Science & MedicineAvailable, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277953621002616 .Hou ,Lin, Liu, Yanlong, Zhang, Zhenzhong .(2021). In situ triggering antitumor efficacy of alcohol-abuse drug disulfiram through Cu-based metal-organic framework nanoparticles,Acta Pharmaceutica Sinica B ,

 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2211383521000174 Trendl, Anna, Stewart, Neil , Mullett, Timothy .(2020). The role of alcohol in the link between national football (soccer) tournaments and domestic abuse - Evidence from England, Social Science & Medicine22 October,

  https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277953620306766 .