بررسی تأویلی- عرفانی آیات مربوط به حضرت آدم(ع) و حوا در کتاب اساس‌التأویل قاضی‌نعمان

عرفان اسلامی

مقاله 10، دوره 19، شماره 71، فروردین 1401، صفحه 187-204   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ویدا دیزجی¹؛ محمدرضا آرام^{* 2}

¹دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]

چکیده

خداوند در قرآن کریم، سرگذشت بسیاری از پیامبران را در قالب تمثیل، تشبیه و مهم­تر از آن درقالب داستان بیان­کرده­است. با­توجه­به اهمیت موضوع آفرینش آدم به­عنوان اولین انسان، در قرآن کریم این مسئله مورد­توجه­بوده­است و مفسران بسیاری در ذیل آیات مربوط به قصه آفرینش آدم، دیدگاه­های متعددی را مطرح­کرده­اند. قاضی­نعمان نیز در کتاب اساس­التأویل ، دیدگاه­های تأویلی و عرفانی خود را درمورد قصه خلقت آدم بیان­داشته­است. نوشتار حاضر درپی ­یافتن پاسخ­این سوال است که دیدگاه قاضی­نعمان در ذیل آیات مربوط به حضرت آدم و حوا چیست؟ براین­اساس، این مقاله برمبنای روش اسنادی- تحلیلی می­کوشد مبانی فکری قاضی­نعمان را موردبررسی و نقد قراردهد. یافته­های تحقیق نشان­می­دهد، قاضی­نعمان، در تفسیر و به­ویژه در تأویلات عرفانی بیشتر از تراوشات ذهنی خود بهره­جسته و به­صورت ذوقی مطالبی را بیان­نموده­است و جز درموارد بسیار کمی از روایات اهل­بیت (ع) بهره­برده­است و علاوهبر آن، اشاره­ای به منابع تأویلات خود نمی­کند.

کلیدواژه‌ها

قاضی‌نعمان؛ تأویل عرفانی؛ داستان حضرت آدم(ع) و حوا؛ اساس‌التأویل

مراجع