تدوین مدل نظام آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی در مراکز پیش‌دبستانی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 58، اسفند 1400، صفحه 149-164   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

رویا فتحی¹؛ سیدرسول حسینی^{* 2}؛ معصومه اولادیان³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران

²استادیار مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

³استادیار علوم تربیتی، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل نظام آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی در مراکز پیش‌دبستانی است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی است و به روش اکتشافی انجام شده است. نحوه گردآوری داده ها به روش آمیخته (کمی و کیفی) صورت گرفته است و ابزار گرد آوری داده ها مصاحبه با خبرگان با انجام مصاحبه‌های تخصصی نیمه ساختاریافته و پرسشنامه می‌باشد. لذا بر همین اساس، تعداد 292 نفر از مدیران، معلمان و کارکنان مراکز پیش‌دبستانی در نظام آموزش و پرورش ابتدایی شهر تهران (در بخش کمی) و 15 نفر از خبرگان و متخصصان این حوزه (در بخش کیفی) در این پژوهش همکاری کردند. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، به دو روش توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSS 16 و Smart PLS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که مولفه‌های: آموزش شناختی، ویژگی‌های روانشناختی، مشاوره تحصیلی شناختی، سبک رهبری و مدیریت، محتوای آموزش شناختی، فضا و تجهیزات آموزشی، و در نهایت روش‌های آموزش با رویکرد شناختی؛ تحت عنوان مولفه‌های نظام آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی در مراکز پیش‌دبستانی مورد تائید قرار گرفت. آزمون های برازش مدل، نشان از اعتبار مدل داشت.

کلیدواژه‌ها

برنامه درسی؛ رویکرد شناختی؛ نظام آموزشی؛ کودکان پیش‌دبستانی

مراجع

بازرگان، سیمین. (1386). مقدمه ای بر برنامه ریزی چند بعدی- ماتریس زندگی، تهران، انتشارات مدرسه.

بازرگان، سیمین. فیاض، ایراندخت. حسنوند، باقر. صفری، سجاد. (1394). تاثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی بر مبنای برنامه‌ریزی چند بعدی بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی، روانشناسی تربیتی، 11 (3): 23-41.

پاپینیو، دیوید. (1390). درآمدی بر آگاهی، ترجمه، سید کمال خرازی، تهران: انتشارات سمت.

حسینی، سید عدنان.  بدری گرگری، رحیم.  سلیمی، حسین و کلیایی، لیلا. (1394). اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید در کاهش میزان قربانی شدن ناشی از قلدری دانش آموزان، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 11 (37): 1-18.

خرازی، کمال. (1374). سیر تحول و تکوین روان شناسی شناختی، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 3(1): 5-3.

خرازی، کمال و تلخابی، محمود. (1390). مبانی آموزش و پرورش شناختی، تهران، نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی،

سلیمانی، شهناز. احمدی، امینه و احقر، قدسی. (1398). اثربخشی آموزش با رویکرد ساختن‌گرایی شناختی بر یادگیری، یادداری دانش‌آموزان پایه‌ی ششم ابتدایی در درس ریاضی، علوم تربیتی و روانشناسی، 7(1): 34-25

عابدی، فاطمه و اخوان، مهناز. (1394). آموزش و پرورش مبتنی بر رویکرد شناختی اجتماعی، اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز

عطادخت، اکبر. نریمانی، محمد. حضرتی، شیوا و مجدی، هادی. (1397). مقایسه توانایی برنامه ریزی- سازماندهی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص، راهبردهای شناختی در یادگیری، 6(10): 15-1

غلامعلی لواسانی، مسعود. راستگو، لیلا. آذرنییاد، آرش و احمدی، طاهر.(1393). اثر آموزش شادکامی به شیوه شناختی رفتاری بر باورهای خودکارآمدی و استرس تحصیلی، راهبردهای شناختی در یادگیری، 2(3): 18-1

گشمردی، محمودرضا. (1396). آموزش زبان با رویکرد شناختی: اهمیت علوم اعصاب شناختی در آموزش زبان خارجی، جستارهای زبانی، 8(4): 28-47

محمدی، نعیما و مستری، مهناز. (1396). بررسی تأثیر رویکردهای آموزشی بر مهارتهای اجتماعی کودکان پیش دبستانی، تعلیم و تربیت، 33(4): 154-135

نسائیان، عباس. اسدی، رقیه  و امیری، محسن. (1396). مقایسه تاثیر آموزش مهارت‏ های اجتماعی از طریق رویکرد شناختی و آموزش مستقیم بر مشکلات رفتاری دانش ‏آموزان کم ‏توان ذهنی آموزش ‏پذیر، طب توانبخشی، 6(4): 114-106

یاری مقدم، نفیسه. دلاور، علی. درتاج، فریبرز و حاجی علیزاده، کبری. (1398). تدوین مدل ساختاری درک مطلب خواندن براساس عوامل شناختی فردی دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر همدان، راهبرد شناختی در یادگیری، 7(13): 20-1

Ashman, A. F., & Conway, R. N. (2017). Cognitive strategies for special education: Process-based instruction, Routledge.

Candra, R., Rahayu, E. S., & Putra, N. M. D. (2020). Development of Science Module SETS Approach to Strengthen Cognitive Learning Outcomes of Elementary School Students, Journal of Primary Education, 9(3): 20-29.

Hraste, M., De Giorgio, A., Jelaska, P. M., Padulo, J., & Granić, I. (2018). When mathematics meets physical activity in the school-aged child: The effect of an integrated motor and cognitive approach to learning geometry, PloS one: 13(8):145-160.

Losey-León, M. A., & Balderas, A. (2019). Cognitive Approach to Adaptive Testing Implementation in Virtual Maritime English Language Learning Environment Based on a Spaced Repetition System, In Teaching Language and Teaching Literature in Virtual Environments (pp. 183-202). Springer, Singapore.

Mainhard, T., Oudman, S., Hornstra, L., Bosker, R. J., & Goetz, T. (2018). Student emotions in class: The relative importance of teachers and their interpersonal relations with students, Learning and Instruction, 53: 109-119.

Mohamed, H., Saidalvi, A., & Tashiron, N. A. (2019). Project Based Learning in Flipped Classroom Based on Student’s Cognitive Style, Recent Technol, 7(63): 696-700.

Obe, W. H. (2018). The teaching of science in primary schools, routledge.

Purwanto, S., & Susanto, E. (2020, February). Development of Physical Education Model Based on Character for Improving Affective, Cognitive, and Psychomotoric Values in Elementary School. In International Conference on Educational Research and Innovation (ICERI 2019) (pp. 319-323). Atlantis Press.

Siburian, J., & Corebima, A. D. (2019). The correlation between critical and creative thinking skills on cognitive learning results, Eurasian Journal of Educational Research, 81: 99-114.

Zumbach, J., Rammerstorfer, L., & Deibl, I. (2020). Cognitive and metacognitive support in learning with a serious game about demographic change, Computers in Human Behavior, 103: 120-129.