ارزیابی محتوای پیشینه ی پژوهش در مقالات پژوهشی دو رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و جامعه شناسی (1399- 1394)

دانش شناسی

مقاله 7، دوره 14، شماره 55، اسفند 1400، صفحه 95-106   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ناهید شاه ویسی^{* 1}؛ منتظر آذری فر²

¹کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی ، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،

²کارشناس ارشد تفسیر قرآن، دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.

چکیده

هدف: پیشینه­ی پژوهش یکی از مباحث اصلی در متون و مقالات پژوهشی است، به گونه­ ای که  تدوین مقالات پژوهشی در راستای پیشینه­ ی پژوهش و آثار گذشته صورت می­گیرد. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای پیشینه­ ی پژوهش مقالات پژوهشی دو رشته­ ی علم اطلاعات و دانش­شناسی و جامعه­ شناسی است.
روش­ پژوهش: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کمی انجام شده که به بررسی 60 مقاله پژوهشی دو رشته­ ی علم اطلاعات و دانش­ شناسی و جامعه­ شناسی پرداخته است. ابزار پژوهش چک لیست بوده که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون که برابر با 74% و روایی آن زیر نظر استاد راهنما و مشاور مورد تأیید واقع شده است. برای سنجش داده­ ها از نرم­افزار  اس. پی. اس. اس[1] استفاده شده است.
یافته ­ها: یافته­ های پژوهش نشان می­ دهد، در خصوص ربط موضوعی پیشینه­ های پژوهش، وضعیت پیشینه­ ی پژوهش مقالات پژوهشی در وضعیت مطلوبی قرار دارند، اما وضعیت پیشینه­ های پژوهش از لحاظ توجه به رویکرد انتقادی و تجزیه و تحلیل پیشینه­ های پژوهش برای درک بهتر موضوع در وضعیت مناسبی قرار ندارند. در ارتباط با انسجام و کافی بودن توضیحات پیشینه­ ی پژوهش وضعیت رشته­ ی علم اطلاعات به نسبت رشته­ ی جامعه­ شناسی موفق­تر عمل کرده است. نتایج آزمون من وایتنی نشان می­دهد، در خصوص موارد مورد بررسی به جز تحلیل انتقادی پیشینه­ های پژوهش تفاوت معناداری مشاهده نمی­شود.
نتیجه ­گیری: به نظر می ­رسد پژوهشگران به محتوای پیشینه­ ی پژوهش توجهی کافی نمی­ کنند و تنها برای حفظ ساختار ظاهری،  پیشینه­ های پژوهشی آورده می­شود که بار اطلاعاتی زیادی ندارند.

کلیدواژه‌ها

پیشینه ی پژوهش؛ مقالات پژوهشی؛ محتوای پیشینه ی پژوهش؛ علم اطلاعات و دانش شناسی؛ جامعه شناسی

مراجع