تاثیرات مثبت و منفی دو نوع کود آهن دار بر رشد، محتوای کلروفیلی، پروتئین، فسفر و برخی عناصر فلزی در گیاه زینتی-دارویی افوربیا تیروکالیEuphorbia tirucalli L. در شرایط کشت گلدانی

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 فروردین 1401

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iper.2022.1938527.1721

نویسندگان

فاطمه باقری؛ آرین ساطعی^* ؛ مازیار احمدی گلسفیدی^* ؛ مهدی عبادی^*

گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

افوربیا تیروکالی گیاهی زینتی-دارویی با خواص درمانی فراوان است. مطالعه حاضر به بررسی اثر دو نوع کود آهن دار (HUM یا Excel) در دو غلظت ۲/۰ و ۴/۰ گرم در ۸۰ سانتیمتر مربع خاک، با یا بدون NPK(20 20 20) با غلظت ۳ گرم در لیتر بر رشد و مقدار عناصر پتاسیم، فسفر، آهن، روی، منگنز و منیزیم در ریشه و اندام هوایی گیاه می پردازد. در مجموع ۹ تیمار و شاهد در چهار تکرار مورد کشت گلدانی در بلوکهای کامل تصادفی به مدت ۱۱ ماه قرار گرفتند. پارامترهای رشد مورد بررسی شامل وزن خشک و تر گیاه، ریشه و اندام هوایی و نسبت وزن تر و خشک ریشه به کل گیاه بود. نتایج نشان داد که اثرات کلی کودهای آهن بر وزن خشک گیاه، ریشه و اندام هوایی، نسبت وزن‌تر و خشک ریشه به گیاه و محتوای پروتئین اندام هوایی و فسفر ریشه معنی دار نمی‌باشد. افزودن کود Excel+NPK(20 20 20) در غلظت ۴/۰ گرم در هر ۸۰ سانتیمتر مربع خاک باعث کاهش معنی‌دار وزن تر گیاه و اندام هوایی شد. تیمار HUM+ NPK(20 20 20) در غلظت ۴/۰ گرم در ۸۰ سانتیمتر مربع خاک باعث افزایش معنی‌دار در محتوای کلروفیل گیاه نسبت به نمونه شاهد گردید ولی اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای دیگر با نمونه شاهد از لحاظ محتوای کلروفیل مشاهده نشد. همچنین، تیمار HUM+ NPK(20 20 20) باعث افزایش معنی‌دار در میزان برخی از عناصر فلزی در ریشه یا اندام هوایی گیاه نسبت به نمونه شاهد گردید. نکته برجسته دیگر در پژوهش حاضر، همبستگی منفی پارامترهای رشد و همبستگی برخی پارامترهای دیگر با محتوای روی گیاه است. همبستگی مثبتی نیز بین مقادیر کلروفیل و آهن دیده شد. از دیگر جنبه‌های استفاده از کود آهن دار، تغییر در الگوی جذب و پراکنش عناصر بین ریشه و اندام هوایی این گیاه بوده است.

کلیدواژه‌ها

افوربیا تیروکالی؛ پتاسیم؛ پروتئین؛ رشد؛ سمیت روی؛ فسفر؛ کلروفیل؛ کود آهن؛ منگنز؛ منیزیم

مراجع