گفتمان کاوی الگوهای ذهنی کارکنان دانشگاه‌های ایلام در زمینه توسعه فرهنگی

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 70، آذر 1400، صفحه 173-194   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jscc.2021.690329

نویسندگان

یونس عزتی¹؛ منصور حقیقتیان^{* 2}؛ احمد مؤذنی³

¹استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام ایران.

²دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.

³استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

این مطالعه باهدف شناسایی الگوهای ذهنی کارکنان دانشگاه‌های ایلام در زمینه توسعه فرهنگی است. روش مطالعه، تلفیقی از روش‌های (کیفی- کمی) است، ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش گردآوری داده‌ها کیفی، از نوع کیو هست. تالار گفتمان پژوهش را 14 نفر از کارکنان و مدیران سازمان‌های دولتی (فرهنگ و ارشاد، استانداری، آموزش پرورش) و اساتید دانشگاه‌های استان ایلام دارای پیشینه مطالعه درزمینهی توسعه تشکیل دادهاند. نمونه آماری پژوهش شامل 21 نفر از کارکنان دانشگاه‌های ایلام بودند که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. بر اساس مصاحبه‌های انجام‌شده، تعداد 49 گزاره کیو استخراج شد که در قالب یک پرسشنامه متشکل از 49 کارت و یک نمودار کیو در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی 6 گونه ذهنیت؛ دینی و تقدیرگرا، عامیانه، مسئولیت‌پذیر، علم‌گرا، قانون‌مدار و فردگرایی اخلاقی دسته‌بندی شدند. نتایج نشان داد که ذهنیت مشارکت‌کنندگان در الگوهای ذهنی 1 و 2، بر اساس دیدگاه نظریه‌پردازان نوسازی، با خصوصیات و ویژگی‌های جوامع سنتی و ماقبل مدرن همسو است و الگوهای ذهنی مشارکت‌کنندگان قرارگرفته در دسته‌های سوم تا ششم، با ذهنیت جوامع مدرن و توسعه یافته قرابت دارد و به ارزش‌هایی چون: حس تعهد، مشارکت، علم‌گرایی و نوآوری توجه داشته‌اند. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که الگوی ذهنی مشارکت‌کنندگان نسبت به توسعه فرهنگی با خصوصیات جوامع ماقبل مدرن قرابت بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها

روش کیو؛ توسعه فرهنگی؛ الگوهای ذهنی؛ قانون‌مدار؛ فردگرایی اخلاقی

مراجع