مقایسه اثرات شکستن خواب بذر شب خسب (Albizia julibrissin) به روش آب داغ، آب ژاول و اسیدسولفوریک

تحقیقات بذر

دوره 11، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 54-61   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsr.2022.1942717.1225

نویسنده

دینا سپهرفر^*

دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد.

چکیده

وجود ترکیبات فنولی و آنتی‌اکسیدانی در گیاه شب خسب، موجب انجام مطالعات بسیاری در طب سنتی شده است. به دلیل پوشش نفوذناپذیر بذر این گیاه و رفع مشکلات مرتبط با جوانه‌زنی، این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی با هدف مقایسه اثرات شکست خواب مکانیکی (آب داغ) و شیمیایی (آب ژاول و اسید سولفوریک) بر جوانه زنی بذر این گیاه Albizia julibrissin انجام شد. تیمارها شامل آب داغ با دمای (55، 65، 75 و 85 درجه سانتی‌گراد) به مدت 10 دقیقه، آب ژاول به مدت (30 دقیقه، 1، 12 و 24 ساعت)، سطوح مختلف اسید سولفوریک (0، 5/2،‌ 5، 5/7،‌ 10، 5/12، 15، 5/17، 20 و 5/22 درصد) و تیمار شاهد (آب مقطر) با 4 تکرار بود. طی روزهای مختلف تعداد بذرهای جوانه زده تا رسیدن به میزان ثابت، شمارش شد. سرانجام، میانگین سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی بذر، شاخص بنیه بذر و ضریب آلومتری برای تیمارهای مختلف محاسبه گردید. نتایج حاکی از آن بود که بهترین پاسخ جوانه زنی در تیمار آب داغ و اسید سولفوریک بدست آمد اما تیمار آب ژاول تاثیر معنی داری نداشت. در نتیجه تیمار آب داغ و اسیدسولفوریک به دلیل نرم‌کردن پوسته بذر می‌تواند عملکرد شاخص‌های جوانه‌زنی را تا حدود زیادی بهبود بخشند و در گونه‌هایی که در شرایط عادی جوانه نمی زنند استفاده از آن‌ها پیشنهاد می‌گردد، با این حال انتخاب دما و دوز بهینه برای بهبود عملکرد جوانه زنی با توجه به نوع گیاه و عوامل محیطی متفاوت می‌باشد که نیازمند پژوهش های بیشتر در آینده است.

کلیدواژه‌ها

خواب بذر؛ شب خسب؛ آب داغ؛ آب ژاول؛ اسید سولفوریک

مراجع

Abdul-Baki, A. A. and Anderson, J. D. 1973. Vigor determination in soybean seed by multiple criteria 1. Crop Science, 13(6), 630-633.

Akbari, A., Siahmargooi, A., Qarkhloo, J and Qadirifar, F. 2018. Simulation of burning plant residues and preparation of compost on viability of sesame seeds (Cleome viscosa L.) in laboratory conditions. 7th Iranian Conference on Weed Sciences, Gorgan, 5 to 7 September.

Al-Namazi, A., Al-Ammari, B., Davy, A.J and Al-Turki, T.A. 2020. Seed dormancy and germination in Dodonaea viscosa (Sapindaceae) from south-western Saudi Arabia. Saudi Journal of Biological Sciences 27, 2420-2424.

De Micco, V., De Pascale, S., Paradiso, R and Aronne, G. 2014. Microgravity effects on different stages of higher plant life cycle and completion of the seed‐to‐seed cycle. Plant Biology, 16, 31-38.‏

Fang, S., Wang, J., Wei, Z. and Zhu, Z. 2006. Methods to break seed dormancy in Cyclocarya paliurus (batal) iljinskaja. Scientia Horticulturae, 110(3), 305-309.

Fernández Farnocchia, R. B., Benech-Arnold, R. L., Mantese, A. and Batlla, D. 2021. Optimization of timing of next-generation emergence in Amaranthus hybridus is determined via modulation of seed dormancy by the maternal environment. Journal of Experimental Botany, 72(12), 4283-4297.‏

Ghanbari, M., Modares, M. and Mokhtasi, A. 2019. Germination characteristics and seed enzyme activity of different masses of Withania coagulans in response to sodium hypochlorite and wet pre-chilling. Iranian Journal of Seed Research. 5 (1), 119-135.

Han, Q., Qian, Y., Wang, X., Zhang, Q., Cui, J., Tu, P and Liang, H. 2021. Oleanane-type saponins and prosapogenins from Albizia julibrissin and their cytotoxic activities. Phytochemistry, 185, 112674.‏

Hongna, C., Leyuan, T., Junmei, S., Xiaori, H., and Xianguo, C. 2021. Exogenous salicylic acid signal reveals an osmotic regulatory role in priming the seed germination of Leymus chinensis under salt-alkali stress. Environmental and Experimental Botany, 188, 104498.

Khaleqi, A., Dehghan, AS and teacher, N. 2009. Effects of sulfuric acid and hot water treatment on germination indices of turmeric seeds and acacia. Iranian Journal of Horticultural Sciences (Iranian Agricultural Sciences), 40 (3), 71-77.

Khan, M.L. 2003. Effects of seed mass on seedling success in Artocarpus heterophyllus L. a tropical tree species of north – east India. Acta Oecologia. 25:103-110.

Maguire, J.D. 1962. Speed of germination- aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Sci 2:176-177.

Mahmoudi, A., Bijanzadeh, A. and Shekari, M. 2014. Different methods of breaking seed dormancy on germination of forest plants Prspopis juliflora and Acacia victoriae. Journal of Desert Ecosystem Engineering, 3 (4), 35-42.

Nejad Sahibi, M., Khaleghi, A. and Moallem, N. 2007. Effects of different scraping treatments with acid and hot water on germination indices of forest torch and floss seeds. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources. 14, 100-109.

Shabana, H. A., Mahmoud, T., Gairola, S., Al Ketbi, A., Aljasmi, M. and Al Sallani, M. 2021. Effect of storage conditions and sodium hypochlorite treatment on germination of Cucumis prophetarum (Cucurbitaceae) seeds from arid Arabian deserts. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-201765/v1.

Talebi, A., Soleymani, A., and Shams, M. 2019. How Pretreatment Affect the Dormancy, Germination and Seedling Growth of Caper (Capparis Spinosa L.) Populations.‏ Research on Crop Ecophysiology, 14 (2), 86-103.

Zarafshan, M., Tabari, M., Satarian, A. and Bayat, D. 2012. The effect of gibberellic acid and sulfuric acid on germination traits of Celtis australis (L.). Journal of Plant and Ecology, 8 (30), 29-37.