ارزیابی مهمترین پارامترهای جوانه زنی بذر نخود (رقم آزاد) تحت تاثیر عصاره ورمی کمپوست و تنش خشکی

تحقیقات بذر

دوره 11، شماره 40، آذر 1400، صفحه 34-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsr.2022.1934527.1215

نویسندگان

راهله احمدپور^{* 1}؛ محمد وهاب نژاد²

¹شهرستان بهبهان- ابتدای جاده دیلم- دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء- دانشکده علوم پایه- گروه زیست شناسی. کد پستی: 6361613049

²دانشجوی کارشناسی گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

چکیده

به منظور ارزیابی برهم‌کنش عصاره ورمی‌کمپوست و تنش خشکی بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه نخود، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. تیمارهای مطالعه عبارت بود از: عصاره ورمی‌کمپوست با سطوح صفر، 10، 15 و 20 درصد حجمی و تنش خشکی با تیمارهای 0، 3/0- ، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال. در شرایط بدون تنش خشکی و تنش 3/0- مگاپاسکال، کاربرد عصاره ورمی‌کمپوست در سطوح 10 و 15 درصد حجمی موجب افزایش معنی‌دار کلیه شاخص‌های مورد بررسی نظیر درصد، سرعت و قدرت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، آندوسپرم مصرفی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، طول گیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه شد. نتایج در شرایط تنش 6/0- مگاپاسکال نشان داد که کاربرد سطوح 10، 15 و 20 درصد حجمی توانست اثر مثبت و معنی‌داری بر درصد، سرعت و قدرت جوانه‌زنی، طول گیاهچه و طول ساقه‌چه در مقایسه با تیمار شاهد داشته باشد. در این شرایط سطوح 10 و 15 درصد حجمی از عصاره موجب بهبود معنی‌دار وزن خشک ریشه‌چه، طول ریشه‌چه و شاخص بنیه بذر نسبت به تیمار شاهد شد. تحت تنش 9/0- مگاپاسکال، استفاده از عصاره ورمی‌کمپوست در تمامی سطوح موجب افزایش معنی‌دار درصد، سرعت و قدرت جوانه‌زنی در مقابیه با شاهد شد. به صورت کلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از عصاره ورمی‌کمپوست (به ویژه سطوح 10 و 15 درصد حجمی) توانست در شرایط 3/0-، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال، مهمترین شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه نخود در مقایسه با تیمار شاهد (بدون استفاده از عصاره ورمی‌کمپوست) افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

کود آلی؛ آندوسپرم مصرفی؛ شاخص بنیه بذر؛ طول گیاهچه؛ پلی اتیلن گلایکول

مراجع

Agrawal, R.L. 1991. Seed Technology. Oxford and IBH publication. New York, USA. P 320.

Ahmadpour, R., Armand, N., Hosseinzadeh, S., Chashiani, S. 2016. Selection drought tolerant cultivars of lentil (Lens culinaris Medik.) by measuring germination parameters. Iranian Journal of Seed Sciences and Research. 3(3): 75-87. [In Persian with English Summary].

Ahmadpour, R., Hosseinzadeh, S.R., Armand, N. and Fani, E. 2015. Effect of methanol on germination characteristics of lentil (Lens culinaris Medik.) under drought stress. Iranian Journal of Seed Research. 2: 83-96. [In Persian with English Summary].

Ahmadpour, R., Rostami, M. and Hosseinzadeh, S.R. 2019. Influence of compost tea on seedling growth and germination indices of bean (Phaseolus vulgaris L.) in order to moderated negative effects caused by drought stress. Journal of Plant Researches. 32(3): 474-488. [In Persian with English Summary].

Arancon, N., Edwards, C., Dick, R. and Dick L. 2007. Vermicompost Tea Production and plant growth impacts. Biocycle, 12: 51-52.

Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C. and Metzger J.D. 2004. Influence of vermicompost on field strawberries. Bioresource Technology, 93: 145-153.

Archana, P.P., Theodore, J.K.R., Ngyuen, V.H., and Stephen, T.T. 2009. Vermicompost extracts influence growth, mineral nutrients, phytonutrients and antioxidant activity in pak choi (Brassica rapa cv. Bonsai, Chinensis group) grown under vermicompost and chemical fertiliser. Journal of the Science of Food and Agriculture 89(1): 2383–2392.

Armand, N., Amiri, H. and Ismaili A. 2015. Effect of methanol on germination characteristics of bean (Phaseolus vulgaris L. cv. Sadry) under drought stress condition. Iranian Journal of Pulses Research. 6: 42-53. [In Persian with English Summary].

Beyk Khurmizi, A., Ganjeali, A., Abrishamchi, P. and Parsa, M. 2010. The effect of vermicompost on salt tolerance of bean seedlings (Phaseolus vulgaris L.). Agroecology, 23: 474-485.

Bibi, N., Hameed, A., Ali, H., Iqbal, N. and Alam, S.S. 2009. Water stress induced variations in protein profiles of germinating cotyledons from seedlings of chickpeas genotypes. Pakistan Journal of Botany 41:731-736.

Edwards, C., Arancon, N., and Greytak, S. 2006. Effects of vermicompost teas on plant growth and disease. Biocycle 47(5): 21-28.

Emmerich, W. E. and Hardegree S. P. 1991. Seed germination in polyethylen glycol solution. effect of filter paper exclusion and water vapor loss. Journal of Crop Science. 31: 454-458.

Gamze, O.K.U., Mehmet Demir, K.A.Y. and Mehmet A.T.A. 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of pea (Pisum sativum L.), Turkish Journal of Agriculture. 29: 237-242.

Garcia, M.I., Cruz, S.F., Saavedra, A.L. and Hernandez, M.S. 2002. Extraction of auxin- like substances from compost. Crop research, 24:323-327.

Gopal, M., Gupta, A., Palaniswami, C., Dhanapal, R., and Thomas, G. 2010. Coconut leaf vermiwash: a bio-liquid from coconut leaf vermicompost for improving the crop production capacities of soil. Current Science 98:1202-1210.

Greytak, S., Edwards, C. and Arancon, N. 2006. Effects of vermicompost teas on plant growth and disease. Retrieved  August 19, 2006, from. http://www.wormdigest.org

Hosseinzadeh, S.R. 2015. Effect of vermicompost on germination, morphophysiological and biochimical characteristics of chickpea cultivars (Cicer arietinum L., cv. Pirouz) and (Cicer arietinum L., cv. Karaj ) under drought stress. Ph.D Dissertation, Lorestan University, Iran.

Hosseinzadeh, S.R., Amiri, H. and Ismaili, A. 2016. Interaction effects of vermicompost extract and drought stress on germination indices of chickpea (Cicer arietinum L.cv. Pirouz). Iranian Journal of Seed Science and Research. 3(1): 75-86. [In Persian with English Summary].

ISTA: International Seed Testing Association. 2009. International rules for seed testing. Seed Science and Technology. 49: 86-41.

Kalefetoglu Macar, T., Turan, O. and Ekmekci, y. 2009. Effect of water deficit induced by PEG and NaCl on Chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars and lines at early seedling stage. Journal of science. 22: 5-14.

Khalid, M.N., Iqbal, H.F., Tahir, A. and Ahmad, A.N. 2001. Germination potential of chickpeas (Cicer arietinum L.) under saline condition. Journal of Biology Science 4: 395-396.

Mensah, J. K., Obadoni, B.O., Eruotor, P.G. and Onome, F. 2006. Simulated flooding and drought effects on germination, growth and yield parameters of sesame (Sesamum indicum L.). Africian Journal Biology. 5: 1249-1253.

Mokhtari, I., Abrishamchi, P., Ganjeali, A. 2009. The effects of Calcium on amelioration of injuries salt stress on seed germination of tomato (Lycopersicon esculentom.L). Journal of Agricultural Science and Technology. 22(1): 89-100. [In Persian with English Summary].

Rahbarian, R., Khavari-nejad, R., Ganjeali, A., Bagheri, A.R., Najafi, F. 2012. Drought stress effect on germination and seedling for drought tolerance in chickpea genotypes (Cicer arietinum L.) under control condition. Iranian Journal of Field Crops Research. 10(3): 522-531. [In Persian with English Summary].

Sainz, M.J., Taboada-Castro, M.T., and Vilarino, A. 1998. Growth, mineral nutrition and mycorrhizal colonization of red clover and cucumber plants grown in a soil amended with composted urban wastes. Plant and Soil 205:85-92.

Sinha, J.A., Biswas., C.K.B., Ghosh, A.C., and Saha, A.B.D. 2010. Efficacy of vermicompost against fertilizers on Cicer and Pisum and on population diversity of N2 fixing bacteria. Journal of Environment and Biology 31: 287-292.

Veberic, R., Vodnic, D. and Stampar, F. 2005. Influence of foliar-applied phosphorus and potassium on photosynthesis and transpiration of Golden Delicious apple leaves (Malus domestica Borkh.). Journal of Agriculture Slovenia. 85: 143-155.

Zaller J.G. 2007. Vermicompost as a substitute for peat in potting media: Effects on germination, biomass allocation, yields and fruit quality of three tomato varieties. Science Horticulture 112:191-199.

Zambare, V.P., Padul, M.V., Yadav, A., and Shete, T.B. 2008. Browse and download vermiwash biochemical and microbiological approach as ecofriendly soil conditioner. Journal of Agriculture and Biology Science 3:1-5.