پیش بینی درگیری تحصیلی بر اساس هویت تحصیلی و خودراهبری یادگیری با نقش واسطه ای نیازهای بنیادین روان‌شناختی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 6، دوره 11، شماره 41، خرداد 1401، صفحه 71-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی سپهوند¹؛ نادر منیرپور^{* 2}؛ مجید ضرغام حاجبی³

¹دانشجوی دکترای تخصصی روان شناسی تربیتی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

²دانشیار، گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

³دانشیار، گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی درگیری تحصیلی بر اساس هویت تحصیلی و خودراهبری یادگیری با نقش واسطه‌ای نیازهای بنیادین روان‌شناختی بود.
روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر پایه دوازدهم شهرستان‌های رباط کریم و پرند در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 305 نفر از دانش‌آموزان دختر پایه دوازدهم شهرستان رباط کریم و پرند بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله-ای انتخاب شدند. دانش‌آموزان به پرسشنامه‌های درگیری تحصیلی (ریو، 2013)، هویت تحصیلی (واز وایزاکسون، 2008)، خودراهبری یادگیری (فیشر، 2001) و نیازهای بنیادین روانشناختی (رایان و دسی، 2000) پاسخ دادند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل آن‌ها با نرم‌افزار Spss-24 و Amos-21  و  معادلات ساختاری انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج تحلیل‌ها نشان داد که نقش میانجی‌گر با نیازهای بنیادین روانشناختی در پیوند بین هویت تحصیلی و خودراهبری یادگیری با درگیری تحصیلی، مثبت و معنادار است و الگوی پیشنهادی 43 درصد از واریانس درگیری تحصیلی دانش‌آموزان را تبیین می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر پایه یافته‌های پژوهش مشخص شد تأثیر هویت تحصیلی و خودراهبری یادگیری بیش از آن‌که مستقیم باشد غیرمستقیم و از طریق با نیازهای بنیادین روانشناختی است. در نتیجه با افزایش هویت تحصیلی و خودراهبری یادگیری، با نیازهای بنیادین روانشناختی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

هویت تحصیلی؛ خودراهبری یادگیری؛ نیازهای بنیادین روانشناختی؛ درگیری تحصیلی؛ دانش آموزان

مراجع