تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,623 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,416,581 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,445,099 |
بررسی نقش تصویرهای مجازی در زبان تصویری و هنری «طومار شیخ شرزین» | ||
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) | ||
دوره 14، شماره 51، فروردین 1401، صفحه 406-431 اصل مقاله (6.7 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.1936105.2310 | ||
نویسندگان | ||
زهره فدایی وشکی1؛ ماه نظری* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. | ||
چکیده | ||
ادبیّات متعالی، جلوهای از بیان هنری است. تصویرهای بلاغی و توصیفات هنری در آفرینش جلوههای زیباشناسی متون ادبی و نمایشی، نقش سازنده و تأثیرگذاری دارند. «طومار شیخ شرزین»، از نمونه آثار فاخر هنری معاصر است که کارگردان و نویسندۀ صاحب سبک و خوشفکر، بهرام بیضایی با خلّاقیّتهای ذهنی و بلاغتهای تصویری، آن را به زبان شاعرانه و در قالب فیلمنامه به نگارش درآورده است. در این پژوهش، نقش مهم و مؤثّر تصویرهای مجازی و عناصر برجستهساز زبان ادبی در شکلگیری زبان تصویری، هنری و صحنههای نمایشی اثر با روش توصیفی ـ تحلیلی به شیوۀ متنپژوهشی و بر مبنای سبکشناسی ادبی انجام شده است. کاربرد تصویرهای مجازی در انواع تصویرهای تشبیهی، استعاری، کنایی، تمثیلی، پارادوکسی، حسآمیزی، وارونگی (عکس) و طعنگونگی (آیرونی) در التذاذ روحی، اقناع حظّ زیباشناسی و القای مفاهیم ارزشی فیلمنامه سهم عمدهای داشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که فیلمنامۀ «طومار شیخ شرزین» از بنمایههای ارزشمند فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی، گونههای مختلف تصویرهای مجازی و صحنههای زیبای نمایشی برخوردار است و با شاخص چندلایگی زبان هنری در حفظ و تداوم فرهنگ اصیل ایرانی، زبان و ادب فارسی و جلوههای زیباشناسی ادبیّات نمایشی، جایگاه ارزشمندی یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
زبان تصویری؛ جلوههای هنری؛ تصویرهای مجازی؛ طومار شیخ شرزین | ||
مراجع | ||
کتابها احمدی، بابک (1385) از نشانههای تصویری تا متن، چاپ ششم، تهران: نشر مرکز. امیری، نوشابه (1397) بهرام بیضایی؛ جدال با جهل، چاپ پنجم، تهران: نشر ثالث. براهنی، رضا (1371) طلا در مس، چاپ سوم، تهران: کتاب زمان. بیضایی، بهرام (1385) طومار شیخشرزین، چاپ هفتم، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. خلج، منصور (1381) نمایشنامهنویسان ایرانی (از آخوندزاده تا بیضایی)، چاپ اوّل، تهران: اختران. داد، سیما (1395) فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ هفتم، تهران: آگاه. زرّین کوب، حمید (1367) مجموعه مقالات، چاپ اوّل، تهران: علمی. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1397) صور خیال در شعر فارسی، چاپ بیستم، تهران: آگاه. شمیسا، سیروس (1371) بیان، چاپ دوم، تهران: فردوس. شمیسا، سیروس (1373) کلیّات سبکشناسی، چاپ دوم، تهران: آگاه. عقدایی، تورج (1381) نقش خیال (بیان در شعر فارسی)، چاپ اوّل، زنجان: انتشارات نیکان کتاب. فتوحی، محمود (1397) بلاغت تصویر، چاپ پنجم، تهران: سخن. فتوحی، محمود (1398) سبکشناسی؛ نظریهها؛ رویکردها و روشها، چاپ چهارم، تهران: سخن. فضیلت، محمود (1390) زبان تصویر، چاپ اوّل، تهران: زوّار. میرصادقی، میمنت (1376) واژه نامۀ هنر شاعری، تهران: کتاب مهناز. وحیدیان کامیار، تقی (1379) بدیع از دیدگاه زیباییشناسی، چاپ اوّل، تهران: نشر دوستان. وحیدیان کامیار، تقی (1383) زبان چگونه شعر میشود، مشهد: سخنگستر. مقالات پروینی، خلیل. (1380). نگاهی به متن ادبی و اجزای تشکیلدهندۀ آن، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 47 و 46(158 و 159)، 167-188. خجسته، مژگان و کرمی، محمّدحسین. (1399). تار و پود تازگی (شگردهای هنری صائب در خلق تعابیر تازه با تأکید بر صورخیال در جلد اوّل دیوان). فصلنامۀ عملی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیّات فارسی (دهخدا)، 12(46)، 209-236. نوروزی، یعقوب و آببرین، سیف الدین. (1396). بحثی در ترجمۀ شعر و دشواری انتقال ایماژهای شاعرانه و موسیقی شعر. فصلنامۀ پژوهشهای ادبی و بلاغی، 5(4)، 107-122. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98 |