صفات ریخت‌شناختی برگ بلند‌مازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey) در منطقه درکش و پارک ملّی گلستان

اکوسیستم های طبیعی ایران

دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 46، اسفند 1400، صفحه 43-54   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

با توجه به تخریب وسیع رویشگاه­های بلندمازو (Quercus castaneifolia  C. A. Mey) در شمال و شمال شرق ایران، مطالعه تنوع‌ژنتیکی آن برای حفاظت و مدیریت اصولی­تر، ضروری به‌نظر می­رسد. در تحقیق حاضر بر اساس 12 صفت ریخت­شناسی با استفاده از روش­های آماری چند متغیره، تنوع جغرافیایی گونه بلوط در بین جمعیت­های مختلف در دو منطقه درکش و پارک گلستان مورد مطالعه قرار گرفت. برای انجام این تحقیق، از دو رویشگاه طبیعی گونه بلوط، چهار ایستگاه با اختلاف ارتفاع 200 متر از یکدیگر در نظر گرفته شده و از هر ایستگاه پنج درخت با حداقل فاصله 100 متر از یکدیگر و از هر درخت تعداد پنج برگ جمع­آوری شد. مشخصه­های مورد مطالعه با استفاده از نرم­افزار TPS اندازه­گیری شد و با استفاده از نرم­افزار SAS 9.1 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مشخصه­های طول دمبرگ، عرض 9/0 برگ، تعداد رگبرگ راست، تعداد رگبرگ چپ، محیط برگ و طول برگ به طول دمبرگ در بین رویشگاه­ها دارای تفاوت معنی­دار است. همچنین نتایج نشان داد که صفات تعداد رگبرگ راست و چپ، طول و عرض برگ در ایجاد واریانس و گروه­بندی پایه­ها بیشترین نقش را داشته و کمترین میزان پلاستیسیتی را به خود اختصاص دادند. در نتیجه این صفات کم تر تحت تأثیر محیط بوده و در بررسی تنوع کارا هستند و به‌عنوان صفات پیشنهادی در بررسی تنوع‌ژنتیکی گونه بلوط بلند مازو معرفی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

پارک جنگلی؛ پلاستیسیتی؛ تنوع‌ژنتیکی؛ جنگل طبیعی؛ مساحت برگ

مراجع