پایداری اکولوژیک در راستای تاب‌آوری زیست محیطی نمونه موردی: منطقه یک شهر ساری

اکوسیستم های طبیعی ایران

دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 46، اسفند 1400، صفحه 55-71   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

تاب­آوری اکولوژیک نقش بسیار مهمی را در افزایش ظرفیت تطبیقی و جلوگیری از پیامدهای منفی ناشی از تغییرات غیرقابل پیش­بینی شهرها دارد. عوامل متعددی چون افزایش جمعیت،مدیریت ناکارآمد وغیره کاهش کیفیت زیست پذیری مناطق شهری را بدنبال داشته است. شهر ساری نیز از این منظر بی تاثیر نمانده  و خسارات زیادی را متحمل گشته است. پژوهش حاضر، با هدف پایداری اکولوژیک در راستای تاب­آوری زیست محیطی بوده است. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نظر ماهیت ، توصیفی – تحلیلی و میدانی می­باشد که شیوه گردآوری داده­ها، اسنادی، کتابخانه­ای و میدانی بوده، همچنین به منظور گردآوری داده­ها، از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. نمونه آماری مشتمل بر 384 نفر از ساکنین منطقه یک شهر ساری به طور تصادفی انتخاب شدند. تعداد 23 شاخص تاب­آوری شهری در قالب شاخص زیست محیطی، مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS و LISREL که مبتنی بر معادلات ساختاری می­باشد، استفاده شده است. با استفاده از آزمون بارهای عاملی، سنجه­ها براساس درجه اهمیت و تأثیر گذاری اولویت بندی و خلاصه سازی شدند، و برای تهیه نقشه شاخصهای مؤثر، از مدل منطق فازی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که همه قسمتهای منطقه یک شهر ساری، تاب­آور نیستند، به طوری که محلات شمالی در سطوح پایین تاب آوری و محلات میانی در سطوح متوسط و محلات جنوبی و جنوب شرقی در سطوح بالای تاب­آوری قرار دارد. لذا عوامل مؤثر در این سطوح تاب­آوری ناموزون در سطح منطقه یک به ترتیب اهمیت اولویت­بندی شدند، به طوری که شاخص­ زیست محیطی با  2/46 درصد، در این تاب­آوری نامتوازن سهیم بوده است که با ارائه پیشنهاداتی، بر تقویت شاخص­های مؤثر براساس اولویت آنها، تأکید شد.

کلیدواژه‌ها

توسعه پایدار؛ پایداری اکولوژیک؛ تاب‌آوری زیست محیطی؛ منطقه یک شهر ساری

مراجع