بررسی تاثیر عصاره های بادرنجبویه و ناخنک بر عملکرد کبد و تغییرات فیزیولوژیک موش صحرایی

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 14، شماره 3، خرداد 1401، صفحه 99-109   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2022.1928845.1250

نویسندگان

مریم کریمی دهکردی^{* 1}؛ فرید رضایی²؛ مریم الماسی³

¹گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

²گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

³گروه زیست شناسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

چکیده

در طب سنتی کشور ما استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری­های مختلف در حال گسترش است، اما اثرات ترکیبات فعال بیولوژیک برخی از گونه­های گیاهی بر سلامت انسان همچنان ناشناخته باقی مانده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر عصاره­های اتانولی بادرنجبویه و ناخنک بر آنزیم های کبدی ALT و AST انجام شد. در مطالعه حاضر 50 سر موش صحرایی نژاد Sprague-Dawley به پنج گروه مساوی تقسیم شدند. موش‌های گروه اول و دوم روزانه به میزان 600 و 1200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره بادرنجبویه و موش‌های گروه سوم و چهارم روزانه به میزان 600 و 1200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره ناخنک دریافت کردند. پس از 30 روز از قلب موش‌ها خونگیری به عمل آمد و پس از جدا کردن سرم، اندازه­گیری آنزیم‌های آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان فعالیت آنزیم AST سرم موش‌های گروه­های دریافت کننده عصاره بادرنجبویه و ناخنک در مقایسه با موش‌های گروه کنترل افزایش یافته است که این افزایش فعالیت در گروه ناخنک دوز بالا در مقایسه با گروه کنترل معنی­داری بود (02/0=p ). بیشترین میزان فعالیت آنزیم ALT سرم در موش­های دریافت کننده بادرنجبویه دوز پایین مشاهده گردید که افزایش معنی­دار نبود (05/0 <p ). هرچند این گیاهان به فراوانی در طب سنتی جهت درمان بیماری­ها یا به عنوان دم­نوش استفاده می­شوند ولیکن نتایج این مطالعه با توجه به افزایش آنزیم­های کبدی نشان داد که استفاده بیش از حد از این عصاره­ها می­تواند باعث افزایش احتمال آسیب­های کبدی شود.

کلیدواژه‌ها

بادرنجبویه؛ ناخنک؛ AST؛ ALT؛ موش صحرایی

مراجع

1. Ahsan H., Khan K.U., Khan I.U., Saleem M., Khadija H.A., Sharif A., Younis W., Naz H. 2017. Evaluation of hepatoprotective activity of melilotus officinalis l. against paracetamol and carbon tetrachloride induced hepatic injury in mice. Acta Poloniae Pharmaceutica ñ Drug Research, 74(3): 903-909.
2. Al-Snafi A.E. 2020. Chemical constituents and pharmacological effects of Melilotus Officinalis-A review. IOSR Journal of Pharmacy, 10(1): 26-36.
3. Ansari M., Mahrooz A., Sharif Tabrizi A., Vardasbi S. 2007. Evaluation of the effect of acyl al-Mulk aqueous extract on the production of nitric oxide in endothelium cells. Research of Shahed University, 13(64): 15-20. [In Persian]
4. Arzi A., Shafie M. 2002. The effect of hydroalcoholic extract of Melissa Officinalis on the prevention of nicotine-induced seizures in mice. Journal of Babol University of Medical Sciences, 4(2): 18-22. [In Persian]
5. Bhat V., Chianeh Y., Udupa P., Anushree U., Sheikh S. 2018. Hepatoprotective and Renoprotective Potentials of the Aqueous Extract of Bixa orellana on Streptozotocin Induced Diabetic Rats. Biochemistry and Pharmacology, 7(3): 1-4.
6. Birdane Y.O., Buyukokuroglu M.E., Birdane F.M., Cemek M., Yavuz H. 2007. Anti-inflammatory and antinociceptive effects of Melissa officinalis L. in rodents. Revue de Médecine Vétérinaire, 158(02): 75-81.
7. Burtis C.A., Ashwood E.R., Bruns D.E. 2006. Tietz Textbook of Clinical Chemistry. 4th ed. Philadelphia: WB Saunders Company, pp: 601-603.
8. Etim O., Ndem J., Bassey U. 2016. Effect of ethanol leaves extract of Justicia schimperi on liver enzymes, serum proteins and bilirubin. International Journal of Research in Medical Sciences, 4(7): 2593-2597.
9. Hosseini S.E., Mousaei S., Tavakoli F. Effect of hydro alcoholic extract of artichoke on diabetes treatment and liver enzymes in diabetic adult male rats. Advanced Herbal Medicine, 1(1): 17-21.
10. Kojouri G.A., Darabi S., Baradaran H. 2008. Zinc, iron, copper, selenium, calcium, phosphorus and magnesium in bovine liver abscess pus. Pajouhesh-va-Sazandegi, 20(77): 186-191. [In Persian]
11. Kunle O.F., Egharevba H.O., Ahmadu P.O. 2012. Standardization of herbal medicines- A review. International Journal of Biodiversity and Conservation, 4(3): 101-112.
12. Mirheydar H. 1994. Plant knowledge. First ed. Tehran: Farhang Eslami, pp: 6-17.
13. Moradkhani H., Sargsyan E., Bibak H., Naseri B., Sadat-Hosseini M., Fayazi-Barjin A., Meftahizade H., Melissa officinalis L. 2010. a valuable medicine plant: A review. Journal of Medicinal Plants Research, 4(25): 2753-2759.
14. Morovvati H., Armand N. 2019. Assessment of Changes in Serum Concentrations of Liver Function (ALT, ALP, AST, LDH, GGT) After the Intake of Narcissus Bulbs. Journal of Fasa University of Medical Sciences, 9(4): 1736-1742.
15. Namjoo A., MirVakili M., Rafieian-Kopaei M., Faghani M. 2013. Histopatological and biochemical effects of subcute toxicity of lemon balm hydroalcoholic extract on liver and kidney tissues in the surri mice. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences, 15(4): 62-72. [In Persian]
16. Obermeier MT., White RE., Yang CS., 1995. Effects of bioflavonoids on hepatic P450 activities. Xenobiotica, 25(6): 575-584.
17. Pagana K., Pagana T. 2006. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Ed. St. Louis: Mosby Elsevier, pp: 209-211.
18. Panahi Kokhdan E., Ahmadi K., Sadeghi H., Sadeghi H., Dadgary F., Danaei N., Aghamaali M.R. 2017. Hepatoprotective effect of Stachys pilifera ethanol extract in carbon tetrachloride-induce hepatotoxicity in rats. Pharmaceutical Biology, 55(1): 1389-1393.
19. Rezaei M., Zamani S., Ghasemi A., Rahimi A., Nabi N., Changizi AS., Ramezani M., Zarei A., 2015. The Effects of hydroalcoholic extract of Melissa officinalis. L on the level of renal function and liver enzymes in diabetic rats. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism, 17(5): 353-361. [In Persian]
20. Robaszkiewicz A., Balcerczyk A., Bartosz G. 2007. Antioxidative and prooxidative effects of quercetin on A549 cells. Cell Biology International, 31(10): 1245-1250.
21. Rostami S., Momeni Z., Behnam Rasouli M., Ghayour N. 2011. Comparison of the antioxidant effect of Melissa officinalis leaves with vitamin (C) on learning skills due to lead acetate in rats. Scientific Research of Shahed University, 17(84): 49-56. [In Persian]
22. Shamseini M., Mohammadi M., Shirazi F.H., Andalib S., Gholami S., Hosseini S.H., Noubarani M., Kamalinejad M., Eskandari M.R. 2019. Prevention of liver cancer by standardized extract of Melissa officinalis L. in a rat model of hepatocellular carcinoma: Its potential role as a chemopreventive agent. International Pharmacy Acta, 2(1): 2e8-1.
23. Zargari A. 2005. Medicinal plants. 2nd ed. Tehran: University of Tehran Press, pp: 346-347.