ارزیابی اصول معماری منطبق در آفرینش‌های معماری هم‌جوار با بناهای ارزشمند، به‌منظور ارتقاء هویت شهری (مطالعه موردی: بازارهای سنتی کرمان)

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 45-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نجمه محرابی¹؛ رضا احمدیان^{* 2}؛ ایرج اعتصام³

¹گروه معماری، واحد بین‌المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش،

²استادیار، گروه شهرسازی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان

³استاد، گروه هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر به ارزیابی اصول معماری منطبق در آفرینش‌های معماری هم‌جوار با بناهای ارزشمند، به‌منظور ارتقاء هویت شهری در بازارهای سنتی کرمان پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی - توصیفی، از نظر نوع داده‌های مورد استفاده کیفی، از نظر محل اجرا میدانی، از نظر روش پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارمندان سازمان میراث فرهنگی استان کرمان و همچنین گردشگران بناهای ارزشمند تاریخی شهر کرمان به ویژه بازارهای سنتی می‌باشد. در این تحقیق برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شد که تعداد 65 نمونه برای مدیران و کارمندان سازمان میراث فرهنگی استان کرمان و تعداد 165 نمونه برای گردشگران بازارهای سنتی کرمان و در مجموع 230 نمونه به دست آمد. یافته‌های تحقیق نشان داد، در سطح اطمینان 95 درصد سیستم سازه و تأسیسات نوین، ایجاد شفافیت فضایی، ویژگی‌های اقلیمی و حفظ ارزش‌های منطقه اثر معناداری بر آفرینش‌های معماری هم‌جوار با بناهای ارزشمند در بازارهای سنتی کرمان دارد؛ اما ترکیب فناوری‌های نو با فرم‌های بومی اثر معناداری بر آفرینش‌های معماری هم‌جوار با بناهای ارزشمند در بازارهای سنتی کرمان ندارد. همچنین، اصول معماری منطبق و معماری هم‌جوار اثر معناداری بر هویت شهری دارد. بنابراین نتایج نشان می‌دهد، که اگرچه استفاده از تکنولوژی و پیاده‌سازی کلیه معیارهای فنی و مهندسی و منطقی حاصل از دستاوردهای علوم تجربی در ساختمان‌سازی، به نحو مطلوبی در معماری هم‌جوار بناهای ارزشمند بازارهای سنتی کرمان انجام شده است، ولی استفاده از خلاقیت‌های معمارانه در انواع هندسه‌ها، احترام و احتیاط در نحوه برخورد با طبیعت، بهره‌وری کامل از شرایط متنوع اقلیمی , ارزش دادن به فرهنگ بومی به دست فراموشی سپرده شده است.

کلیدواژه‌ها

هویت شهری؛ معماری منطبق؛ معماری همجوا؛ ر تکنولوژی؛ فضاهای گمشده؛ بازارهای سنتی کرمان

مراجع

پاکزاد، جهانشاه. (1388). سیر اندیشه‌ها در شهرسازی، جلد اول، انتشارات شهرهای جدید، تهران.

پرویزی، الهام؛ بمانیان، محمدرضا؛ مهدوی‌نژاد، محمدجواد. (1395). شناسایی معیارهای ذهنیت اصیل در معماری جدید بافت های با ارزش تاریخی در جهت ارتقای هویت کالبدی بافت تاریخی (نمونه موردی بافت تاریخی عودلاجان محله امامزاده یحیی)، نشریه مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت های تاریخی فرهنگی)، 6 (11)، 65 - 75.

پیروی، مهناز؛ کبیر صابر، محمدباقر (1395). اهمیت شناخت پیشینه سایت در رویکرد حفاظت جامع، نمونه موردی: سایت پیرامون مسجد کبود تبریز، دو فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر، 9(17)، 11-24.

چنگیزی، نگار؛ احمدیان، رضا (1392). بررسی شاخص‌های هویت فضای شهری در بافت تاریخی (نمونه موردی: بازار کرمان)، نشریه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، (11)، 53 - 63.

حاجتی، نیما؛ آرام، محمد (1393). بازشناسی هویت اصیل شهرسازی و معماری منطبق بر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی مطالعه موردی شهر آستانه اشرفیه، اولین همایش ملی معماری، عمران و محیط‌زیست شهری.

خلیلی، احمد؛ دهقانی، مصطفی (1399). سنجش و تحلیل فضایی هویت شهری در مقیاس نواحی شهر جدید هشتگرد، مجله پژوهش‌های معماری اسلامی، دوره ۸، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۹، ۸۸-۶۹.

دلخوش، نوشا (1393). ارزیابی مفاهیم توسعه شهری پایدار و بررسی تطبیقی آن با اصول معماری و شهرسازی سنتی ایران، کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار، مؤسسه بین‌المللی مطالعات معماری و شهرسازی مهراز شهر.

دنبلی، سارا؛ کلانتری خلیل‌آباد، حسین؛ آقا صفری، عارف (1397). بازشناسی مؤلفه‌های هویت منظر شهری در شهرهای ایرانی ـ اسلامی، نمونه موردی شهر تهران. نشریه نقش‌جهان، 8(4)، 223 - 230.

رضایی، مرتضی؛ رحمانی محمد، ذاکر حقیقی، کیانوش (1394). طرح احیا و ساماندهی محلات تاریخی با تأکید بر ایجاد امنیت و ارتقای کیفیت محیط نمونه موردی محله دولت‌آباد ملایر، همایش بین‌المللی معماری عمران و شهرسازی در آغاز هزاره سوم.

شماعی، علی؛ احمد پوراحمد (1392). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه جغرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

ضیابخش، ندا؛ ضیاالحق، شهاب‌الدین. (1396). کاربرد تأسیسات مکانیکی در معماری (منطبق بر سرفصل وزارت علوم)، چاپ اول، نشر سرافرازان البرز، تهران.

علی زاده حسن‌آبادی، ملیکا (1396). تکنولوژی منطبق سازه در گفتمان معماری دبی با رویکرد زمینه گرایی، چهارمین کنفرانس بین‌المللی فناوری‌های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی.

مرزی، روژین؛ قلمرو، سیده سپیده؛ عباسپور، گلشن. (1401). ارزیابی پروژه قطار شهری کرمانشاه بر اساس سیستم حمل و نقل پایدار شهری، فصلنامه علمی سیاست گذاری شهری و منطقه‌ای، 1(1).

مسعود، علیرضا؛ گلابی، سعیده (1398). ارزیابی عوامل مؤثر در ارتقاء هویت و حس مکانی بر مبنای تجربه حضور در فضاهای شهری با رویکرد هویت تاریخی در شهر همدان، فصلنامه معماری سبز، 5(1)، 13-23.

منجمی، علیرضا (1395). نقد انتقال تکنولوژی از منظر فلسفه تکنولوژی، مجله علوم اجتماعی راهبرد فرهنگ، (34)، 137 – 149. http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage.

موحدی، اسدالله (1392). کاربرد فناوری‌های نوین در معاصر سازی بناهای میراث فرهنگی جهانی نمونه موردی: بازطراحی مجموعه ارگ هرات (قلعه اختیار الدین)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته هنر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر و معماری.

مهدوی نژاد، محمدجواد؛ آقایی مهر، معین (1391). برنامه‌ریزی مشارکت مبنا در معاصرسازی بافت‌های شهری ایران، مجله هفت شهر، 3 (39 و 40)، 29-36.

ناصری، سارا (1394). کاربست تکنولوژی و بحران هویت در معماری معاصر ایران در عصر جهانی‌شدن و ارائه راهکارهای برون‌رفت از وضع موجود، نشریه مدیریت شهری، 14(41)، 359 -380.

یزدانی رستم، مائده (1397). معاصرسازی منظر آیینی شهر، با رویکرد ساختار فضایی محله، پایان‌نامه دکتری تخصصی (PhD) هنر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر.

Gao, Ling-ling., Lu, Hong., Leap, Nicky., Homer, Caroline. (2019). A review of midwifery in mainland China: Contemporary developments within historical, economic and sociopolitical contexts, Women and Birth, 32(2), 279-283.

Naghizadeh, M. (2000). Identity of “Iranian Architecture” and “Modernism”, HONAR-HA-YE-ZIBA, 7, 79-91.

Yuryeva, Tatyana V., Malykhin, Sergey A., Kudryavtsev, Andrey A., Afanasyev, Ilya B., Yuryev, Vladimir A. (2020). CdZnSSe crystals synthesized in silicate glass: Structure, cathodoluminescence, band gap, discovery in historical glass, and possible applications in contemporary technology, Materials Research Bulletin, 123. Available in: https://doi.org/10.1016/j.materresbull.2019.110704