تدوین الگوی عوامل مؤثر بر سودآوری صنعت بانکداری بر اساس مدلسازی ساختاری-تفسیری (مطالعه موردی بانک تجارت استان آذربایجان شرقی)

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 1، دوره 27، شماره 83، اسفند 1400، صفحه 13-40   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

شاپور رحمانی¹؛ سلیمان ایرانزاده^{* 2}؛ یعقوی علوی متین³

¹دانشجوی دکتری ،گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²استاد،مدیریت صنعتی ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز ، ایران.

³استادیار، گروه مدیریت،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

آشفتگی های اخیر در سیستم مالی جهانی ، این مسئله را که یک سیستم مالی با عملکرد خوب برای رشد اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است را برجسته نموده است. صنعت بانکی سالم و سودآور بهتر می‌تواند شوک‌های منفی را تحمل کند و به ثبات سیستم مالی کمک نماید. بر همین اساس هدف این پژوهش تدوین الگوی عوامل مؤثر بر سودآوری صنعت بانکداری بر اساس مدلسازی ساختاری-تفسیری در بانک تجارت استان آذربایجان شرقی بوده است. این پژوهش بر اساس هدف پژوهش کاربردی-توسعه‌ای بوده است. جامعه آماری پژوهش در دو بخش مدیران و رؤسای شعب بانک تجارت استان آذربایجان شرقی و خبرگان پژوهش برای تعیین الگوی روابط بین عوامل مؤثر بر سودآوری بوده‌اند. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسشنامه بهره گرفته شده که روایی و پایایی آن‌ها بر اساس روایی سازه و ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تعیین شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی تأییدی و مدلسازی ساختاری-تفسیری بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل مؤثر بر سودآوری را می‌توان در قالب دوازده معرف و سه مؤلفه اصلی دسته‌بندی نمود. همچنین نتایج مدلسازی ساختاری-تفسیری نشان می‌دهد که برای سودآوری بانک‌های ایرانی، در درجه اول عوامل دولتی دارای اهمیت بوده و پس از آن عوامل اقتصادی و در نهایت ویژگی‌های خاص بانک قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

سودآوری صنعت بانکداری؛ مدلسازی ساختاری-تفسیری؛ تحلیل قدرت هدایت وقدرت وابستگی؛ بانک تجارت

مراجع

حیدری، صبا، طاهری کیا، فریز و ایمان خان، نیلوفر (1400)، طراحی و اعتباریابی مدل یک یکپارچه‌سازی مدیریت دانش مشتری و مدیریت ارتباط با مشتری با رویکرد کسب مزیت رقابتی در صنعت بانکداری ایران، پژوهش­های مدیریت راهبردی، 27 (81)، 71-94.

 موسوی، سید مرتضی، پاک­مرام، عسگر، بحری ثالث، جمال، قالیباف اصل، حسن (1400)، نقش راهبردی مدیریت ریسک بر تعامل بین کارایی، عملکرد و سلامت مالی بانک­ها، پژوهش­های مدیریت راهبردی، 27 (81)، 71-94.

 

Abedifar, P., Ebrahim, S. M., Molyneux, P., & Tarazi, A (2015), Islamic banking and finance: Recent empirical literature and directions for future research. Journal of Economic Surveys, 29(4), 637-670.

Athanasoglou, P. P., Brissimis, S. N., & Delis, M. D (2008), Bank-specific, industry-specific and macroeconomic determinants of bank profitability. Journal of international financial Markets, Institutions and Money, 18(2), 121-136.

Bashir, A. H. M (2003), Determinants of profitability in Islamic banks: Some evidence from the Middle East. Islamic economic studies, 11(1).

Berger, A. N., Clarke, G. R., Cull, R., Klapper, L., & Udell, G. F (2005), Corporate governance and bank performance: A joint analysis of the static, selection, and dynamic effects of domestic, foreign, and state ownership. Journal of Banking & Finance, 29(8-9), 2179-2221.

Berglund, T., & Mäkinen, M (2019), Do banks learn from financial crisis? The experience of Nordic banks. Research in International Business and Finance, 47, 428-440.

Bilal, M., Saeed, A., Gull, A. A., & Akram, T (2013), Influence of bank specific and macroeconomic factors on profitability of commercial banks: A case study of Pakistan. Research journal of finance and accounting, 4(2), 117-126.

Bouzgarrou, H., Jouida, S., & Louhichi, W (2018), Bank profitability during and before the financial crisis: Domestic versus foreign banks. Research in International Business and Finance, 44, 26-39.

Bukhari, S. A. J., & Qudous, R. A (2012), Internal and external determinants of profitability of banks: Evidence from Pakistan. Interdisciplinary journal of contemporary research in business, 3(9), 1037-1058.

Cihak, M. M., & Poghosyan, M. T (2009), Distress in European Banks: An Analysis Basedon a New Dataset. International Monetary Fund.

Colander, D. C., Amato, G., & Laudati, L. L (2001), The lost art of economics: Essays on economics and the economics profession. Cheltenham: Edward Elgar.

Dang, V. D., & Nguyen, H. C (2022), Bank profitability under uncertainty. The Quarterly Review of Economics and Finance, 83, 119-134.

De Andres, P., & Vallelado, E (2008), Corporate governance in banking: The role of the board of directors. Journal of banking & finance, 32(12), 2570-2580.

Dietrich, A., & Wanzenried, G (2011), Determinants of bank profitability before and during the crisis: Evidence from Switzerland. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 21(3), 307-327.

Dietrich, A., & Wanzenried, G (2014), The determinants of commercial banking profitability in low-, middle-, and high-income countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 54(3), 337-354.

Ferrouhi, E. M (2017), Determinants of bank performance in a developing country: Evidence from Morocco. Organizations and Markets in Emerging Economies, 8(15), 118-129.

García-Herrero, A., Gavilá, S., & Santabárbara, D (2009), What explains the low profitability of Chinese banks?. Journal of Banking & Finance, 33(11), 2080-2092.

Graff, M (2003), Financial development and economic growth in corporatist and liberal market economies. Emerging Markets Finance and Trade, 39(2), 47-69.

Gul, S., Irshad, F., & Zaman, K (2011), Factors Affecting Bank Profitability in Pakistan. Romanian Economic Journal, 14(39).

Gyamerah, I. A., & Amoah, B (2015), Determinants of bank profitability in Ghana. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 5(1), 173-187.

Hassan, M. K., & Aliyu, S (2018), A contemporary survey of Islamic banking literature. Journal of Financial Stability, 34, 12-43.

Hawtrey, K., & Liang, . (2008), Bank interest margins in OECD countries. The North American Journal of Economics and Finance, 19(3), 249-260.

Hossain, M. S., & Ahamed, F (2021), Comprehensive Analysis On Determinants Of Bank Profitability In Bangladesh. arXiv preprint arXiv:2105.14198.

Issaka Jajah, Y., Anarfo, E. B., & Aveh, F. K (2022), Financial inclusion and bank profitability in Sub‐Saharan Africa. International Journal of Finance & Economics, 27(1), 32-44.

Jadah, H. M., Alghanimi, M. H. A., Al-Dahaan, N. S. H., & Al-Husainy, N. H. M (2020), Internal and external determinants of Iraqi bank profitability. Banks and Bank Systems, 15(2), 79-93.

Jara‐Bertin, M., Moya, J. A., & Perales, A. R (2014), Determinants of bank performance: evidence for Latin America. Academia Revista Latinoamericana de Administración.

Jeris, S. S (2021), Factors Influencing Bank Profitability in a Developing Economy: Panel Evidence From Bangladesh. International Journal of Asian Business and Information Management (IJABIM), 12(3), 333-346.

Junttila, J., & Nguyen, V. C. S (2022), Impacts of sovereign risk premium on bank profitability: Evidence from euro area. International Review of Financial Analysis, 81, 102110.

Klein, P. O., & Weill, L (2022), Bank profitability and economic growth. The Quarterly Review of Economics and Finance.

Kumar, V., & Bird, R (2022), Factors influencing the profitability of banks in India and China. Applied Economics Letters, 29(5), 371-375.

Liang, Q., Xu, P., & Jiraporn, P (2013), Board characteristics and Chinese bank performance. Journal of Banking & Finance, 37(8), 2953-2968.

López-Penabad, M. C., Iglesias-Casal, A., & Neto, J. F. S (2022), Effects of a negative interest rate policy in bank profitability and risk taking: Evidence from European banks. Research in International Business and Finance, 60, 101597.

Martins, A. M., Serra, A. P., & Stevenson, S (2019), Determinants of real estate bank profitability. Research in International Business and Finance, 49, 282-300.

Maudos, J (2017), Income structure, profitability and risk in the European banking sector: The impact of the crisis. Research in International Business and Finance, 39, 85-101.

Maudos, J., & De Guevara, J. F (2004), Factors explaining the interest margin in the banking sectors of the European Union. Journal of Banking & Finance, 28(9), 2259-2281.

Maudos, J., & Solís, L (2009), The determinants of net interest income in the Mexican banking system: An integrated model. Journal of Banking & Finance, 33(10), 1920-1931.

Mergaerts, F., & Vander Vennet, R (2016), Business models and bank performance: A long-term perspective. Journal of Financial Stability, 22, 57-75.

Miller, S. M., & Noulas, A. G (1997), Portfolio mix and large-bank profitability in the USA. Applied Economics, 29(4), 505-512.

Naceur, S. B., & Omran, M (2011), The effects of bank regulations, competition, and financial reforms on banks' performance. Emerging markets review, 12(1), 1-20.

Noman, A. H. M., Chowdhury, M. M., Chowdhury, N. J., Kabir, M. J., & Pervin, S. (2015). The effect of bank specific and macroeconomic determinants of banking profitability: a study on Bangladesh. International Journal of Business and Management, 10(6), 287.

Owusu-Antwi, G., Mensah, L., Crabbe, M., & Antwi, J (2015), Determinants of bank performance in Ghana, the economic value added (EVA) approach. International Journal of Economics and Finance, 7(1), 204-215.

Perry, P (1992), Do banks gain or lose from inflation?. Journal of retail banking, 14(2), 25-31.

Petria, N., Capraru, B., & Ihnatov, I. (2015). Determinants of banks’ profitability: evidence from EU 27 banking systems. Procedia economics and finance, 20, 518-524.

Rakshit, B., & Bardhan, S (2022), An empirical investigation of the effects of competition, efficiency and risk-taking on profitability: an application in Indian banking. Journal of Economics and Business, 118, 106022.

Şanlısoy, S., Aydın, Ü., Yalçınkaya, A., & Elif, A (2017), Effect of political risk on bank profitability. International Journal of Business Management and Economic Research (IJBMER), 8(5), 998-1007.

Saunders, A (2000), Financial institutions management: A modern perspective. Boston: Irwin McGraw-Hill.

Sihotang, M. K., Hasanah, U., & Hayati, I (2022), Model Of Sharia Bank Profitability Determination Factors By Measuring Internal And Externals Variables. Indonesian Interdisciplinary Journal Of Sharia Economics (Iijse), 5(1), 235-251.

Trujillo‐Ponce, A (2013), What determines the profitability of banks? Evidence from Spain. Accounting & Finance, 53(2), 561-586.

Valverde, S. C., & Fernández, F. R (2007), The determinants of bank margins in European banking. Journal of Banking & Finance, 31(7), 2043-2063.

Vera-Gilces, P., Camino-Mogro, S., Ordeñana-Rodríguez, X., & Cornejo-Marcos, G (2020), A look inside banking profitability: Evidence from a dollarized emerging country. the quarterly review of economics and finance, 75, 147-166.

Vong, A. P. I., & Chan, H. S (2009), Determinants of Bank Profitability in Macao. Macau Monetary Research Bulletin, 12 (6), 93–113.

illiams, B (2007), Factors determining net interest margins in Australia: domestic and foreign banks. Financial Markets, Institutions & Instruments, 16(3), 145-165.

Yahya, A. T., Akhtar, A., & Tabash, M. I (2017), The impact of political instability, macroeconomic and bank-specific factors on the profitability of Islamic banks: an empirical evidence. Investment Management and Financial Innovations, 14(4), 30-39.