ارائه چارچوب مفهومی چابکی استراتژیک بر اساس تحلیل داده‌بنیاد با استفاده از روش فراترکیب

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 6، دوره 27، شماره 83، اسفند 1400، صفحه 155-180   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

سجاد گلچین^{* 1}؛ محمد حسین قنادان زاده¹؛ رضا بنی‌اسد²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

²استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف: قدرت پاسخ‌گویی به نیازهای مشتریان و انطباق سریع با تحولات محیطی، یکی از عوامل مهم حیات و همچنین رشد سازمان‌ها را پدید آورده است که در مفهوم چابکی استراتژیک خود را نشان می‌دهد. برای داشتن چابکی استراتژیک، به‌عنوان سلاحی نوظهور و مجهز در تلاطم‌ها، عوامل مختلفی با زاویه دید خاص ذکر شده است. باتوجه‌به وجود ادبیات گسترده و نبود چارچوبی کلی برای چابکی استراتژیک در سازمان‌ها، پژوهش حاضر در پی ارائه یک چارچوب مفهومی از چابکی استراتژیک از رهگذر بررسی پژوهش‌های انجام شده است.
روش‌شناسی: در این پژوهش بر اساس رویکرد فراترکیب تعداد 24 مقاله منتشر شده در بازه زمانی 2010 تا 2021 در حوزه چابکی استراتژیک بررسی و سپس بر اساس تحلیل داده‌بنیاد، مدل اشتراوس و کوربین، چارچوب مفهومی چالاکی استراتژیک با بهره‌مندی از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای باز، محوری و انتخابی و طبقه‌بندی آنها در نرم‌افزار MaxQDA 2020 طراحی می‌شود.
یافته‌ها: نتایج تجمیع و تحلیل اطلاعات در قالب 112 کد اولیه و 38 مقوله دسته‌بندی و ذیل ابعاد شش‌گانه‌ی «شرایط علی»، «شرایط زمینه‌ای»، «مقوله اصلی»، «شرایط مداخله‌گر»، «راهبردها» و «پیامدها» جای گرفتند.
نتیجه‌گیری: سرانجام، شرایط علّی در عواملی نظیر پیچیدگی‌های رقابتی، جهانی‌شدن و بازارهای بین‌المللی؛ شرایط زمینه‌ای در فرهنگ سازمانی همگرا، زیرساخت‌های اطلاعاتی و فرایندی؛ مقوله اصلی در عناصری نظیر شناسایی و پاسخ سریع به تغییرات، چابکی در فرایند مدیریت استراتژیک؛ شرایط مداخله‌گر در قالب نمونه‌هایی چون اینرسی منابع سازمان، میزان درک کارکنان از مقاصد سازمان؛ راهبردها در مواردی مانند مدیریت دانش، به‌کارگیری استراتژی باز؛ و در نهایت پیامدها در نظایر مزیت رقابتی، انطباق‌پذیری بالا احصا شدند. 

کلیدواژه‌ها

چابکی استراتژیک؛ فراترکیب؛ مدیریت استراتژیک؛ راهبرد؛ داده‌بنیاد

مراجع

بائی، س، کردنائیج، ا. دلخواه، ج (1399)، چابکی استراتژیک در صنعت بانکداری ایران و تاثیر آن بر کارایی، نشریه علمی راهبردهای بازرگانی، 13 (8)، 58- 44.

بندریان، ر (1395)، ارائه مدل مفهومی چابکی استراتژیک در سازمان‌های پژوهش و فناوری، رشد فناوری، 12 (46)، 9-14.

دانایی‌فرد، ح. الوانی، م، آذر، ع (1398)، روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران، انتشارات صفار.

عباسی، م، سراج‌زاده، ح (1394)، مسائل روش‌شناختی در مرور نظام‌مند همراه با ارزیابی مقالات ایرانی مبتنی بر این روش، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 9 (3)، 160- 132.

غمخواری، م (1400)، ارائه مدل چابکی استراتژیک و تعیین وضعیت آن در صنایع دانش‌بنیان، مدیریت سازمان‌های دولتی، 9 (2)، 152- 137.

محمد کریمی، پ، سید نقوی، م. صلواتی، ع (1399)، شناسایی ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های چابکی استراتژیک در بانک ملی ایران، پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 26 (78)، 37-72.

ویشلقی، م، زارعی، ع. فیض، د (1400)، طراحی الگوی چابکی استراتژیک در رابطه با رونق پایدار تولید بر مبنای نظریه‌پردازی داده بنیاد (موردمطالعه: صنایع خودروسازی)، بهبود مدیریت، 15(2)، 127-153.

Abu-Radi S (2013), Strategic Agility and Its Impact on the Operations Competitive Capabilities in Jordanian Private Hospitals.

Ahammad, M. F., Basu, S., Munjal, S., Clegg, J., & Shoham, O. B (2021), Strategic agility, environmental uncertainties and international performance: The perspective of Indian firms. Journal of World Business, 56(4), 101218. https://doi.org/10.1016/j.jwb.2021.101218

Ahammad, M. F., Glaister, K. W., & Gomes, E (2020), Strategic agility and human resource management. Human Resource Management Review; 30(1), 100700. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2019.100700

Arbussa, A., Bikfalvi, A. and Marquès, P (2017), "Strategic agility-driven business model renewal: the case of an SME", Management Decision, Vol. 55 No. 2, pp. 271-293. https://doi.org/10.1108/MD-05-2016-0355

Baran, B. E., & Woznyj, H. M (2020), Managing VUCA: The human dynamics of agility. Organizational Dynamics.

Barbara Kitchenham )2004(, Procedures for performing systematic reviews. Technical Report TR/SE-0401. Keele University, Keele, UK.

Brannen, M. Y., & Doz, Y. L (2012), Corporate Languages and Strategic Agility: Trapped in Your Jargon or Lost in Translation? California Management Review, 54(3), 77–97. https://doi.org/10.1525/cmr.2012.54.3.77

Bustelo, D. V., Avella, L., Fernández, E (2007), Agility drivers, enablers and outcomes: Empirical test of an integrated agile manufacturing model, International Journal of Operations & Production Management; 27(12): 1303 – 1332

Chakravarthy, B., & Yau, D (2017), Becoming global leaders: innovation

challenges for five large Chinese firms. Strategy & Leadership, 45(2), 19–24.

https://doi.org/10.1108/SL-02-2017-0014

Chan, J. I. L., & Muthuveloo, R (2020), Vital organisational capabilities for strategic agility: an empirical study. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 12(3/4), 223–236. https://doi.org/10.1108/APJBA-12-2019-0261

Cunha (2019), Strategic agility through improvisational capabilities: implications for a paradox-sensitive HRM, 100695.

De Diego, E. and Almodóvar, P (2021), "Mapping research trends on strategic agility over the past 25 years: insights from a bibliometric approach", European Journal of Management and Business Economics, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/EJMBE-05-2021-0160

Doz, Y., and M. Kosonen. Fast strategy: How strategic agility will help you stay ahead of the game (Paperback). Financial Times/Prentice Hall, 2017.

Doz, Y., & Kosonen, M (2008), The Dynamics of Strategic Agility: Nokia’s Rollercoaster Experience. California Management Review, 50(3), 95–118. https://doi.org/10.2307/41166447

Dybå, T., & Dingsøyr, T (2008), Empirical studies of Agile Software Development: A systematic review. Information and Software Technology; 50(9-10): 833–859.

Fingeld, D. L (2003), Meta-synthesis: The state of the art-so far. Qualitative health research, 13(7), 893-904.

Gebayew C, Hardini IR, Panjaitan GHA, et al (2018), A systematic literature review on digital transformation. In: Proceedings of the 2018 international conference on information technology systems and innovation (ICITSI), Bandung, Indonesia, 22–25 October 2018: 260–265.

Gerald, E., Obianuju, A., & Chukwunonso, N (2020), Strategic agility and performance of small and medium enterprises in the phase of Covid-19 pandemic. International Journal of Financial, Accounting, and Management, 2(1), 41-50. https://doi.org/10.35912/ijfam.v2i1.163

Grant,M.J & Booth,A (2009), A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information and Libraries Journal ; 26 (2): 91-108.

Gunasekaran, A (1999), Agile Manufacturing: A framework for research and development. International Journal of Production Economics; 26 (2): 87-105

Junni, P., Sarala, R. M., Tarba, S. Y., & Weber, Y (2015), The Role of Strategic Agility in Acquisitions. British Journal of Management, 26 (4), 596–616. https://doi.org/10.1111/1467-8551.12115

Khoshnood, N. T., & Nematizadeh, S (2017), Strategic agility and its impact on the competitive capabilities in iranian private banks. International Journal of Business and Management, 12(2), 220-229.

-Kurniawan, R., Budiastuti, D., Hamsal, M., & Kosasih, W (2020), The impact of balanced agile project management on firm performance: The mediating role of market orientation and strategic agility. Review of International Business and Strategy, 30(4), 457–490. https://doi.org/10.1108/RIBS-03-2020-0022

Lengnick-Hall, Cynthia A., and Tammy E. Beck. Resilience capacity and strategic agility: Prerequisites for thriving in a dynamic environment. San Antonio, TX: UTSA, College of Business, 2009.

Long, C (2000), Measuring your strategic agility, Consulting to Management; 11(3): 25-28.

Lyn Chan, J. I., & Muthuveloo, R (2021), Antecedents and influence of strategic agility on organizational performance of private higher education institutions in Malaysia. Studies in Higher Education; 46(8): 1726–1739. https://doi.org/10.1080/03075079.2019.1703131

Mavengere, N. B (2013), Information technology role in supply chain’s strategic agility. International Journal of Agile Systems and Management; 6(1) 7. https://doi.org/10.1504/ijasm.2013.052209

-Morgan, R. E., & Page, K (2008), Managing business transformation to deliver strategic agility. Strategic Change; 17(5-6): 155–168. https://doi.org/10.1002/jsc.823

Morton, J., Stacey, P., & Mohn, M (2018), Building and Maintaining Strategic Agility: An Agenda and Framework for Executive IT leaders. California Management Review, 61(1), 94–113. https://doi.org/10.1177/0008125618790245

Murray, J. Y., Ju, M., & Gao, G. Y (2012), Foreign Market Entry Timing Revisited: Trade-Off between Market Share Performance and Firm Survival. Journal of International Marketing, 20(3), 50–64. https://doi.org/10.1509/jim.12.0083

-Ngai, E. W., & Wat, F. K. T (2002), A literature review and classification of electronic commerce research. Information&Management; 39(5): 415–429.

Nguyen, T. H. D., Chileshe, N., Rameezdeen, R., & Wood, A (2019), External stakeholder strategic actions in projects: A multi-case study. International Journal of Project Management; 37(1): 176–191. https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2018.12.001

Niemand, T., Rigtering, J. C., Kallmünzer, A., Kraus, S., & Maalaoui, A (2021), Digitalization in the financial industry: A contingency approach of entrepreneurial orientation and strategic vision on digitalization. European Management Journal; 39(3): 317–326. https://doi.org/10.1016/j.emj.2020.04.008

Ojha, D (2008), Impact of strategic agility on competitive capabilities and financial performance, Ph.D. thesis, CLEMSON UNIVERSITY.

Ozkan-Canbolat, E., Beraha, A., & Bas, A (2016), Application of Evolutionary Game Theory to Strategic Innovation. Procedia - Social and Behavioral Sciences; 235, 685–693. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.11.069.

Patel, B.S. and Sambasivan, M (2021), "A systematic review of the literature on supply chain agility", Management Research Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/MRR-09-2020-0574

Reed, J. H (2021), Strategic agility and the effects of firm age and environmental turbulence. Journal of Strategy and Management, 14(2), 129–149. https://doi.org/10.1108/JSMA-07-2020-0178

Sambamurthy, Bharadwaj, & Grover (2003), Shaping Agility through Digital Options: Reconceptualizing the Role of Information Technology in Contemporary Firms. MIS Quarterly; 27(2), 237. https://doi.org/10.2307/30036530

Santala, M (2009), Strategic agility in a small knowledge intensive business services company: Case Swot Consulting.

Setia, P., Sambamurthy, V., & Closs, D. J (2008), Realizing business value of agile IT applications: antecedents in the supply chain networks. Information Technology and Management, 9 (1), 5–19. https://doi.org/10.1007/s10799-007-0028-4

Shams, R., Vrontis, D., Belyaeva, Z., Ferraris, A., Czinkota, M.R., 2021. Strategic agility in international business: a conceptual framework for “agile” multinationals. Journal of International Management; 27 (1), 100737.

Shams, S. M. R (2016), Capacity building for sustained competitive advantage: a conceptual framework. Marketing Intelligence & Planning, 34(5), 671–691. https://doi.org/10.1108/MIP-08-2015-0161

Tallon, P. P (2008), Inside the adaptive enterprise: an information technology capabilities perspective on business process agility. Information Technology and Management, 9(1), 21–36. https://doi.org/10.1007/s10799-007-0024-8

Teece, D., Peteraf, M., & Leih, S (2016), Dynamic Capabilities and Organizational Agility: Risk, Uncertainty, and Strategy in the Innovation Economy. California Management Review, 58(4), 13–35. https://doi.org/10.1525/cmr.2016.58.4.13

Vagnoni, E., & Khoddami, S (2016), Designing competitivity activity model through the strategic agility approach in a turbulent environment. Foresight, 18(6), 625–648. https://doi.org/10.1108/FS-03-2016-0012

Verma, V., Bharadwaj, S. S., & Nanda, M (2017), Comparing agility and absorptive capacity for superior firm performance in dynamic environment. International Journal of Business Environment, 9(1), 1. https://doi.org/10.1504/ijbe.2017.084703

Weber, Y., & Tarba, S. Y (2014), Strategic Agility: A State of the Art Introduction to the Special Section on Strategic Agility. California Management Review, 56(3), 5–12. https://doi.org/10.1525/cmr.2014.56.3.5

Yusuf, Y.Y., Sarhadi, M., Gunasekaran, A (1999), Agile manufacturing: the drivers, concept and attributes, Internatinal Journal of Production Economics; 62 (1-2): 33–43.