تجویز سیاست به منظور سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل ‏

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 82-95   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کیوان یزدانی¹؛ علی مصلحی^{* 2}؛ محمدحسین بوچانی³

¹گروه برنامه‏ ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه برنامه ‏ریزی شهری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

³گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

پیدایش مفهوم محله دارای تاریخچه‌ای طولانی در نظام شهرنشینی ایران و جهان است و ریشه در زندگی ‏جمعی مردم و ارتباطات ‏اجتماعی ‏آن‌ها دارد و مطالعات بسیاری درباره اهمیت و نقش محله‌های سنتی انجام شده ‏است.‏
بدین روی با توجه به مطالب مطروحه، پژوهش حاضر با هدف تجویز سیاست به منظور سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل ‏مطرح می‌گردد. که ‏به‌منظور دستیابی به هدف مورد نظر سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم شهر آمل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ‏روش تحقیق مقاله حاضر روش ‏توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی است. ‏از لحاظ نوآوری نیز باید عنوان نمود که پژوهش حاضر ‏ به منظور ‏سازماندهی فضایی محلات بافت قدیم به صورت ‏یک کل‏ در شهر آمل مورد ‏بررسی قرار می‌دهد. از نتایج این پژوهش می‌توان به تقویت و ‏شکل گیری مراکز فرعی در سطح محلات با اولویت قرارگیری فضاهای ‏اجتماعی کوچک نظیر ‏پارک و فعالیت‌های مرتفع کننده نیازهای ‏روزانه و شکل گیری و ترکیب فعالیت‌ها با اولویت فعالیت‌های روزانه و هفتگی در مراکز محلات ‏متناسب با ‏نیازهای روز جامعه و فشردگی ‏کالبدی آن‌ها اشاره‌کرد.‏ ‏

کلیدواژه‌ها

سازماندهی فضایی؛ استخوان‌بندی؛ محله؛ بافت قدیم؛ آمل

مراجع

پورجعفر، محمدرضا و علی پورجعفر (1391)، الگوی پیشنهادی محله، با مرکزیت مسجد و ‏فضاهای عمومی مورد نیاز در شهر ایرانی-اسلامی، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ‏شماره 10، صص. 24-15.‏

چپ من، دیوید (1384)، آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان ساخت، ترجمه ‏شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران.‏

‏حاجی علی اکبری، کاوه، (1396)، چارچوب‌های توسعه محله‌ای در بافت‌های فرسوده و ‏ناکارآمد شهر تهران و سازوکارهای تحقق آن، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، ‏تهران.‏

‏حبیبی، سیدمحسن (1382)، چگونگی الگوپذیری و تجدید سازمان استخوان‏بندی محله، ‏نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، شماره 13، صص. 39-32.‏

‏سلطا‎ن‌زاده،‎ ‎حسین (1365)،‎ ‎تاریخ‎ ‎شهر‎ ‎و‎ ‎شهرنشینی‎ ‎در ایران،‎ ‎تهران: نشرآبی.‏

عبدالله زاده طرف، اکبر و سمیرا سروی (1400)، بازآفرینی ساختار فضایی محلات سنتی با رویکرد احیای استخوان‏بندی آن‌ها مطالعۀ موردی: محلۀ حکم آباد تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، صص 170-149.

‏عزیزی، محمدمهدی (1385)، محله مسکونی پایدار: مطالعه موردی نارمک، نشریه هنرهای ‏زیبا معماری و شهرسازی، شماره 27، صص. 46-35.‏

‏عینی فر، علیرضا (1386)، نقش قالب الگوی‌های عام اولیه در طراحی محله‌های مسکونی ‏معاصر، نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، شماره 32، صص. 50-39.‏

‏فلاح زاده، سجاد و فرزین محمودی پاتی (1393)، بهینه‌سازی ساختار فضایی شهر ‏محمودآباد برای دستیابی به یک‌شکل شهری پایدار، اولین کنفرانس ملی شهرسازی، ‏مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران، موسسه ایرانیان، انجمن معماری ایران.‏

فنی، زهره و فرید صارمی (1392)، رویکرد توسعه ی پایدار محله‌ای در کلان شهر تهران مورد: محله ی بهار منطقه 7، جغرافیا و توسعه،56-35.

قادری، صلاح الدین و محمد فاضلی و سلیمان پاک سرشت، (1395)، راهبردهای محله محوری و توسعۀ محله ای: مقایسۀ الگوی مدیریت محله و عملکرد آن در ایران و انگلستان، توسعه محلی (شهری-روستایی)، صص 88-57.

‏لطیفی، غلامرضا و ندا صفری چابک (1392)، بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی ‏اسلامی بر پایه اصول نوشهرگرایی، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 8، صص. 15-3.‏

‏مهندسین مشاور پژوهش و عمران (1383) طرح تفصیلی ویژه بافت قدیم شهر آمل.‏

Battisti, Alessandra; Barnocchi, Asia; Iorio, Silvia, (2019), Urban ‎Regeneration Process: The Case of a Residential Complex in a Suburb of ‎Rome, Italy, Sustaiability.‎

NaHuang, YongjieCai, MingyuZhuang, YiZhou, JunZhou , (2021), Spatial Regeneration for Preservation of Historic Urban Features and Improvement of Living Conditions in High-density Historic Districts: Urban Renewal Design Strategies for Shanghai’s Old Town, International Journal of High-Rise Buildings, Vol 10, No 1, PP. 9-16.

Oxford city council, (2012), Neighbourhood Planning.‎

Rodrigue, J., (2013), the Geography of Transport Systems (3th ed.), ‎Routledge.‎

Wong, S., (2001), Cities, Internal Organization of, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, PP. 1825-1829