بررسی تطبیقی مهم‌ترین مضامین اجتماعی در اشعار قاسم حدّاد و احمد شاملو

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 3، دوره 16، شماره 62، شهریور 1401، صفحه 29-44   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2022.1947937.2342

نویسندگان

رضا کوچری¹؛ اردشیر صدرالدینی^{* 2}؛ مصطفی یگانی²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،

²استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،

چکیده

مقایسة ادبای ایران و جهان عرب از جمله موضوعاتی است که مورد توجّه محقّقان عربی و فارسی قرارگرفته است. امروزه، مسائل مشترک اجتماعی، زمینه‌هایی را جهت مشترکات فکری فراهم کرده است. همچنین مضامین اجتماعی، از مضامین پرتکرار میان ادبای معاصر در سراسر جهان به شمار می‌رود و به سبب تقارب فرهنگی و اجتماعی که میان ادبیّات و ادبای ایران و جهان عرب وجود دارد، بررسی از این چشم‌انداز، دستاوردهای جدیدی به پژوهش خواهد داد. قاسم حدّاد و احمد شاملو دو شاعر بحرینی و ایرانی هستند که با توجّه به مسائل جامعه و مشکلات مردم، بخش عظیمی از اشعارشان را به بیان واقعیّت‌های جامعه اختصاص داده‌اند. در این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی تدوین شده است، مضامین اجتماعی در اشعار هر دو شاعر با نگاه تطبیقی بررسی شده است. در این بررسی پی می‌بریم علی‌رغم تفاوت های زبانی و مکانی، اشعار حدّاد و شاملو به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جوامع آن‌ها، دارای مشترکات فراوانی می‌باشد. مباحثی چون؛ وطن‌پرستی، آزادی، ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی از موتیف‌های مشترک این دو شاعر است که با بافت روایتگرانه و داستان‌گونه، گزیدن واژگان مناسب و استفاده از موسیقی درونی مطرح شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

مضامین اجتماعی؛ ادبیّات تطبیقی؛ شعر؛ قاسم حدّاد؛ احمد شاملو

مراجع

امیردهی، علی، (1390) «بحرین(سرزمین مروارید)»، مجلّة اندیشة تقریب، ش 28

حدّاد، قاسم، (1976م)، الدّم الثانی، ط2، البحرین: دارالغد للنشر و التوزیع.

ــــــــــ، (2000م)، الأعمال الشّعریة، ط1، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات و النّشر.

حسین پورچافی، علی، (1387) جریان­های شعری معاصر فارسی، تهران: امیرکبیر.