تحلیل فرآیند فردیت شخصیت گل‌محمد در رمان کلیدر (رویکردی یونگی)

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 43، اردیبهشت 1400، صفحه 137-158   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ندا محمدی¹؛ محبوبه خراسانی^{* 2}؛ مجتبی انصاری شهیدی^{* 3}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران. (نویسنده مسئول

³استادیار گروه روانشناسی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران

چکیده

کلیدر، یکی از برجسته­ترین رمان­های ادبیات فارسی است که تاکنون با رویکرد و شیوه­های گوناگون مورد پژوهش قرار گرفته است. داستانی به سبک رئالیسم از زندگی اجتماعی روستایی و دهقانی که شخصیّت اصلی آن گل­محمد، یکی از نمادهای ملموس فرایند فردیت شخصیّت است. در این مطالعه، با رویکرد و با روش تحلیل محتوایی نقد روان‌شناختی و با ابزار مطالعۀ کتابخانه­ای بر پایۀ نظریۀ کارل­گوستاویونگ - شخصیّتی بزرگ و هم­ردیف با روان­شناسان بزرگی چون زیگموند فروید – به فرایند شخصیّت که هماهنگی انسان با خود و رشد و تکامل او و همچنین یکپارچگی وی با خویشتن خویش است، می­پردازد و مورد تحلیل قرار می­گیرد؛ بنابراین، این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال که فرآیند فردیت شخصیّت گل­محمد در رمان کلیدر چگونه اتفاق افتاده است؟ نشان می­دهد که شخصیّت گل­محمد، در بعد رشد و تکامل شخصیّت از طریق کهن‌الگویی، در پی یافتن هویّت خویش است تا به‌طورکلی در مسیر رشد و تعالی همۀ جنبه­های وجودی خود به مرحلۀ فردیت دست یابد.

کلیدواژه‌ها

نقد روان‌شناختی؛ فرایند فردیت؛ رمان کلیدر؛ یونگ؛ شخصیّت‌ گل‌محمد

مراجع