پیش‌بینی اضطراب بر اساس ابعاد روانی و اجتماعی ناشی از بیماری کرونا در دانشجویان

روانشناسی اجتماعی

دوره 9، شماره 62، اسفند 1400، صفحه 113-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رقیه پذیرا^{* 1}؛ مجید صفاری نیا²؛ سیده محبوبه ساداتی کیادهی³

¹دانشجو/ دانشگاه آزاد بین‌المللی واحد کیش

²گروه روان شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، تهران، ایران

³انستیتو رفتار٫تهران٫ ایران

چکیده

ویروس کرونا پدیده‌ای است که با توجه به سرعت انتشار و ویژگی مهار‌ناپذیر خود، جهان را با بحران مواجه نموده است و سلامت میلیون‌ها انسان مورد تهدید قرارداده است و میلیون‌ها زندگی به طور قابل توجهی تغییر کرده. ویروس کرونا، یک بحران پزشکی عمومی را ایجاد کرده که نیازمند پاسخ اضطراری مناسب است. این بحران هر چند در ظاهر ماهیتی صرفا پزشکی و مرتبط با نظام سلامت دارد، باعث فاجعه روانی در کل جهان شده است و همه‌گیری آن و اجرایی قرنطینه اثرات مختلفی بر جنبه‌های روانی و اجتماعی افراد جامعه گذاشته است.
در این مدت چند ماهه شیوع ویروس، پژوهش‌های متعددی درباره پیامده‌های روان‌شناختی آن در جامعه انجام شده است و پیامده‌های روانی آن از جنبه‌های مختلف بررسی شده است. لذا در مطالعۀ حاضر به پیش‌بینی اضطراب براساس ابعاد روانی و اجتماعی ناشی از بیماری کرونا پرداخته شد. جامعۀ آماری پژوهشی شامل دانشجویان دانشگاه آزاد واحد کرج بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 273 نفر به‌عنوان حجم نمونۀ آماری به‌دست آمد که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌های بهزیستی‌-‌روان‌شناختی ریف (1995)سلامت اجتماعی-صفاری‌نیا (1393) و مقیاس اضطراب بیماری کرونا علی‌پور (1398)، جمع‌آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام با کمک نرم‌افزار SPSSV22 استفاده شد. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که میان بهزیستی‌-‌روان‌شناختی و سلامت اجتماعی با اضطراب بیماری کرونا رابطۀ معناداری وجود دارد و حدود 36 درصد از متغیر اضطراب ناشی از کرونا توسط ابعاد همبستگی و مشارکت اجتماعی، ارتباط مثبت با دیگران و رشد شخصی تبیین می‌شود. براساس نتایج، هر چه فرد از بهزیستی‌-‌روان‌شناختی و سلامت اجتماعی بیشتر و بهتری برخوردار باشد، کمتر دچار اضطراب‌های نابه‌جا و کاذب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

اضطراب# کرونا#سلامت اجتماعی# بهزیستی‌؛ ‌روان‌شناختی

مراجع

 

بیاتی، علی اصغر؛ کوچکی‌عاشور، محمد؛ بیانی، علی. (1387). روایی و پایایی مقیاس بهزیستی‌-‌روان‌شناختی ریف. مجلۀ روان‌پزشکی  و روان‌شناسی بالینی ایران، 14(2)، 146-151. ##

شهیاد، شیما؛ محمدی، محمد تقی. (1399). تاثیرات روانی توسعۀ بیماری کووید-19 بر وضعیت سلامت روانی اعضای جامعه: یک مطالعۀ مروری. مجلۀ پزشکی نظامی، 22 (2)، 184-192. ##

صحتی‌یزدی، آرزو؛ طالبیان‌شریف، جعفر. (1397). رابطۀ اعتیاد به اینترنت با اختلات روانی( اضطراب، استرس و افسردگی) و بهزیستی روانی. فصل‌نامۀ ایده‌های نوین روان‌شناسی، 2(6)، 1-9. ##

صدوقی، مجید؛ حسام‌پور، فاطمه. (1396). پیش‌بینی بهزیستی‌-‌روان‌شناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر اساس مؤلفه‌های بخشودگی. مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران) نشریۀ پرستاری ایران(، 30 (110)، 1-10. ##

صفاری‌نیا، مجید. (1393). مؤلفه‌های اجتماعی روان‌شناسی سلامت در ایران. فصل‌نامۀ علمی پژوهش، 3 (11), 102-119. ##

 

علیپور، احمد ؛ قدمی ، ابوالفضل ؛ علیپور، زهرا؛  عبداله‌زاده،  حسن. (1398). اعتباریاب مقدمات اضطراب بیماری کرونا در نمونه ایرانی. روان‌شناسی سلامت، 8 (4), 163-175. ##

 

علیزاده‌فرد، سوسن؛ صفاری‌نیا، مجید.(1399). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا. فصلنامۀ علمی پژوهشی، پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 9 (36), 129-141. ##

 

عینی، ساناز؛ عبادی، متینه؛ ترابی، نغمه. (1399). تدوین مدل اضطراب کرونا در دانشجویان بر اساس حس انسجام و تاب‌آوری: نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده، فصلنامۀ فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، دانشگاه علامه طباطبایی، 11 (43)، 1-32. ##

 

فتحی، آیت‌اله؛ صادقی، سولماز؛ ملکی‌راد، علی‌اکبر؛ رستمی، حسین؛ عبدالمحمدی، کریم. (1399). تأثیر ابعاد سبک زندگی ارتقادهندۀ سلامت و بهزیستی‌-‌روان‌شناختی در اضطراب کرونا در دانشجویان دانشگاه آزاد شهر تبریز در فروردین سال 1399. مجلۀ دانشگاه علم پزشکی اراک، 23 (5), 698-709. ##

 

گنجی، کامران؛ نوابخش، مهرداد ؛ ذبیحی، رزیتا.(1391). رابطه سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی با رفتار کمک‌ طلبی در دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی در ریاضیات. فصل‌نامۀ روان‌شناسی تربیتی، 7 (22), 95–123. ##

موسوی، میرطاهر؛ شیانی، ملیحه. (1394). سرمایۀ اجتماعی و سلامت اجتماعی؛ مفاهیم و رویکردها. تهران: انتشارات آگاه. ##

 

هاتف‌نیا، فاطمه؛ درتاج، فریبرز؛ علی‌پور، احمد؛ فرخی، نورعلی .(1398). تأثیر اهمال‌کاری تحصیلی بر بهزیستی‌-‌روان‌شناختی: نقش‌های واسطه‌ای شناور بودن، عواطف مثبت-منفی و رضایت از زندگی. پژوهش‌های روان‌شناختی اجتماعی، 9(33)، 76-53. ##

 

Abacizadeh, K.,  Ostovar, A.,  Pariani, A.,  Raeisi, A. (2020). Banning Advertising Unhealthy Products and Services in Iran: A One- Decade Experience. Risk. Management and Healthcare Policy, 13, 965-968. ##

Bajema, K. L., Oster, A. M.,  McGovern, O. L., Lindstrom, S., Stenger, M. R., Anderson, T. C.,  Isenhour, C.,  Clarke, K. R.,  Evans, M. E.,  Chu, V. T.,  Biggs, H. M.,  Kirking,H. L., Gerber, S. L.,   Hall, A.J.,  Fry, A. M.,  Oliver, S. E . (2020). Persons evaluated for 2019 Novel coronavirus- United States, January 2020. Morbidity and mortality weekly report, 69 (6), 166. ##

Chekroud S. R, Gueorguieva R., Zheutlin A. B., Paulus M., Krumholz H. M, Krystal J. H., Chekroud A. M. (2018). Association between physical exercise and mental health in 1-2 million individuals in the USA between 2011 and 2015: A cross- sectional study. The Lancet. Psychiatry, 5 (9), 739-746. ##

Chen, Q., Liang, M., Li, Y., Guo, J., Fei, D., Wang, L., . . . Zhang, Z. (2020). Mental health care for

 

      medical staff in china during the covid-19 outbreak. Lancet Psychiatry, 7(4), e15-e16.

   

      doi:10.1016/s2215-0366(20)30078-x.  [eng]. ##           

 

Fathi, M.,  Ajamnejad, R.,  Khakrangin, M. (2013). Factors contributing to social health among teachers of Maraghe city. Social Welfare Quaterly, 12 (47), 225-243. ##

Gray, J. S., Ozer, D, J., & Rosenthal, R. (2017). Goal conflict and psychological well- being: A meta- analysis. Journal of Research. Personality, 66, 27-37. ##

Hoang, C. U. (2009). Promoting mental health in older adults' Doctoral dissertation. Texas Tech University. ##

Huang, Y., and N. Zhao (2020). Generalized anxiety disorder, depressive symptoms and sleep quality COVID-19 outbreak in china: a web- based cross- sectional survey. Psychiatry research, 288, 112954. ##

Jernigan, J. A., Low, D. E., & Helfand, R. F. (2004). Combining Clinical and Epidemiologic Features for Early Recognition of SARS. Emerging Infectious Diseases, 10(2), 327- 333. https://dx.doi.org/ 10.3201/eid1002.030741. ##

Keyes, C.L.M. & Shapiro, A. (2004). Social well- being in the U: S. A descriptive epidemiology, orville brim: Carol d. Ruff& ronald c. Kessler (ads), healthing are you? A national study of well-being of midlife. In:  University of Chicago Press. ##

Lyall, L. M, Wyse, C. A., Graham, N., Ferguson, A., Lyall, D. M., Cullen, B., Celis Morales, C. A., Biello, S. M., Mackay D., Ward J., Strawbridge R. J., Gill J. M. R, Bailey M. E. S, Pell J. P, Smith D. J. (2018). Association of disrupted circadian rhythmicity with mood disorders, subjective wellbeing, and cognitive function: a cross-sectional study of 91 105 participants from the UK Biobank. The Lancet Psychiatry, 5 (6), 507-514. ##

Matud, M. P., Lopez- Curbelo, M., & Fortes, D. (2019). Gender and psychological well- being. International journal of environmental. Research and public health, 16 (19), 3531. ##

Porter, C., Favara, M., Hittmeyer, A., Scott, D., Jiménez, A. S., Ellanki, R., Woldehanna, T., Duc, L. T., Craske, M. G., Stein, A. (2021). Impact of the COVID-19 pandemic on anxiety and depression symptoms of young people in the global south: evidence from a four- country cohort study. BMJ open, 11 (4), e049653. ##

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well- being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069. ##

World health Organizations. (2020). Coronavirus disease 2019. (COVID-19) Situation Report, 73. Retrieved from. ##