بررسی امکان کاهش مقدار علفکشهای 4،2-دی و تریبنورون متیل در کنترل اکوتیپهای مختلف علفهرز ازمک (Cardaria draba L. Desv)

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 11، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 44-58   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2./jpps.2022.691242

نویسندگان

امیر توفیقی¹؛ مرجان دیانت^{* 2}

¹دانش اموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

²استادیار دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

به منظور بررسی کارایی دو علفکش 4،2-دی و تریبنورونمتیل بر اکوتیپهای علف هرز ازمک و امکان کاهش مقدار توصیه، آزمایش مقدار-پاسخ به صورت بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه پارک قائم واقع در منطقه 18 تهران در سال 1399 انجام شد. اکوتیپهای مورد بررسی شامل سلماس، رفسنجان، سمیروم، شهرکرد، بافت، بیرجند، سمنان و کرج بودند و دو علفکش مورد بررسی در چهار مقدار (25، 50 ، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده) در مرحله چهار تا شش برگی استفاده شدند. نتایج نشان داد که 4،2-دی کارایی بیشتری در کنترل اکوتیپهای ازمک نسبت به تریبنورونمتیل داشت. با کاربرد 100 درصد مقدار توصیه شده 4،2-دی وزن خشک جمعیتهای ازمک 91-99 درصد کاهش پیدا کرد. مقدار ED50 در واکنش به 4،2-دی و تریبنورونمتیل برای اکوتیپهای ازمک به ترتیب از 41/0 تا 89/0 لیتر در هکتار و از 5/8 تا 27/17 گرم در هکتار متغیر بود. براساس مقدار ED50 برآورد شده حساسترین و مقاومترین اکوتیپهای ازمک به هر دو علفکش به ترتیب اکوتیپهای سمیروم و کرج بودند. بهطور کلی با توجه به کاهش 90 درصدی وزن خشک اکوتیپهای سمیروم، بافت، شهرکرد و رفسنجان در 75 درصد مقدار توصیه شده 4،2-دی میتوان مقدار مورد نیاز جهت کنترل این اکوتیپها را کاهش داد و علفکش کمتری مصرف نمود.

کلیدواژه‌ها

درصد کاهش وزن خشک؛ منحنی دز-پاسخ؛ نمرهدهی چشمی خسارت

مراجع

 

 

1 -اویسی، م.، رحیمیان مشهدی، ح.، باغستانی، م.ع. و علیزاده، ح. 1387 .مدل سازی اثر دز علفکش و تداخل

چند گونه علفهرز در ذرت. دانش علفهای هرز. 4 :47-63.

2 -بابایی، س. 1393 .تغییرات ژنتیکی و واکنش متفاوت اکوتیپ های جودره ) .K Spontaneum Hordeum

Koch )به سولفوسولفورون. رساله دکتری، علوم علفهای هرز، دانشگاه تهران، 164 صفحه.

3 -بازیار، س. و دیانت، م. 1399 .مقایسه رشد و توسعه مراحل فنولوژیکی اکوتیپهای توق ) Datura

.97-81 :34 .گیاهان حفاظت مطالعات(. stramonium L.

4 -پورعلی، ح.، علیزاده، ح.، اویسی، م و بابایی، س. 1392 .کارایی سولفوسولفورون متیل و متسولفورون متیل در

کنترل اکوتیپهای spontaneum Hordeumدر گندم. مجموعه مقاالت پنجمین همایش علوم علفهای هرز

ایران.

5 -حسینی، س.ا.، راشد محصل، م.ح.، کازرونی، ا. و حاج محمدنیا قالیباف، ک. 1394 .بررسی سطوح تحمل

جمعیتهای جو دره )spontaneum Hordeum )به کلودینافوپ پروپارژیل تحت شرایط گلخانهای. حفاظت

 .473-467 :28 .گیاهان

6 -دیانت، م.، شاه نجات بوشهری، اع. ا.، علیزاده ، ح. نقوی، م. و رحیمیان مشهدی، ح. 1388 .ویژگی های

مولکولی و حساست کلونهای نی )australis Phragmites )به گلیفوسیت در ایران. آفات و بیماریهای گیاهی.

 .137-162 :77

7 -دیانت، م. و حسینی، م. 1396 .تغییرات مورفولوژیکی در بین جمعیتهای ازمک ).L draba Lepidium )در

ایران. پژوهشهای گیاهی. 30 :85-98.

8 -روزخوش، م.، اسالمی، و. و جامی المدی، م. 1394 .اثر آفتاب دهی بر کنترل اکوتیپهای مختلف اویارسالم

 .588-576 :28 .گیاهان حفاظت(. Cyperus rotundus L.(

9 -محمدی، س.، راستگو، م.، باغستانی، م.ع.، وفایی تبار، م. و ایزدی دربندی، ا. 1397 .ارزیابی اثرات زمان

کاربرد علفکش توتال روی برخی ویژگیهای اکوتیپهای جو دره )Koch. K spontaneum Hordeum . )

.384-373 :32 .گیاهان حفاظت

10 -یوسفی، ج.، علیزاده، ح.، حسینی، ب.، مجدآبادی، ا. و میقاتی، ف. 1381 .جذب و انتقال گلیفوسیت- C14و

2،4-دی در جمعیتهای کاتوس در ایران. پژوهشهای گیاهان زراعی. 43 :335-346.

11- Chandler, J.M. 1982. Susceptibility of nine Bermuda grass biotypes to post

emergence herbicides. Proceeding of South Weed Science Society. 5: 93.

12- Degnnaro, F.P. and Weller, S.C. 1984. Growth and reproductive characteristic of

field bindweed (Convolvulus arvensis) biotypes. Weed Science. 32: 525-528.

13- Davison, J.C., Smith, E. and Wilson, L.M. 2007. Livestock grazing guidelines for

controlling noxious weeds in the western United States. A western region sustainable

agriculture, research and education project. EB-06-05. Pp. 24-25.

14- Dinelli, G. 2000. Response to glyphosate and electrophoretic variation of Cynodon

dactylon (L) Pers populations. Pesticide Management Science. 56: 327-335.

15- Francis, A., and Warwick, S.I. 2008. The biology of Canadian weeds. 3. Lepidium

draba L., L. chalepense L., and appelianum Al-Shehbaz L. Candian Journal of Plant

Science. 88: 379-401.

1400

16- Haddad, S.Y., and Sagar G.R.A. 1968. A study of the response of four clones of

(Agropyron repens (L.) Beaur.) to root and shoot application of aminotriazole and

dalapon. Proc. 9th weed control Conf. 9: 142-148.

17- Hinz H.L., Schwarzla¨nder, M., McKenney J.L., Cripps M.G., Harmon B. and

Price W.J. 2012. Biogeographical comparison of the invasive Lepidium draba in its

native, expanded and introduced ranges. Biological Invasion. 14: 1999-2016.

18- Hubner, R., Fykse, H., Hurle, K. and Klemsdal, S.S. 2003. Morphological

differences, molecular characterization, and herbicide sensitivity of catchweed

bedstraw (Galium aparine) population. Weed Science. 51: 214-225.

19- Hunter, J.H. and Smith, L.W. 1972. Environment and herbicide effects on Canada

thistle ecotoypes. Weed Science 20: 163-167.

20- Jacobs J. 2007. Ecology and management of whitetop. USDA/NRCS Technical Note

MT-12. Available at

http://www.mt.nrcs.usda.gov/technical/necs/invasive/management/technotes-ai.html

21- McInnis, M.L., Kiemnec, G.L, Larson, L.L, Carr, J. and Sharratt, D. 2003. Heart-

podded hoary cress. Ranglands 25:18–23.

22- Moon, B.C., Kim, J. W., Cho, S.H., Park, J.E., Song, J.S. and Kim, D.S. 2014.

Modelling the effects of herbicide dose and weed density on rice-weed competition.

Weed Research. 54: 484–491.

23- Moonen, A.C. and Barberi, P. 2002. An ecological approach to study the physicaland

chemical effects of rye cover residues on Amaranthus retroflexus, Echinochloa crus-

galli and maize. Annals of Applied Biology. 148: 73-88.

24- Mulligan, G., Findlay, A. and Judy, N. 1974. The biology of Canadian weeds. 3.

Cardaria draba, C.chalepensis, and C.pubescens. Canadian Journal of Plant Science.

54: 149-160.

25- Obaid, K.A. and Qasem, J.R. 2002. Inhibitory effects of Cardaria draba and Salvia

syriaca extracts to certain vegetable crops. Agricultural Science. 29: 247-259.

26- Parsons, W.T. and Cuthbertson, E.G. 2001. Noxious weeds of Australia, 2nd ed.

CSIRO Publishing, Australia. 698 pp.

27- Qasem, J.R. 2001. Allelopathic potential of white top and Syrian sage on vegetable

crops. Agronomy Journal. 93: 64-71.

28- Saidak, W.J. and Marriage, P.B. 1976. Response of Canada thistle varieties to

amitrole and glyphosate. Canadian Journal of Plant Science. 56: 211-214.

29- Sandral, G.H., Dear, B.S., Pratley, J.E. and Cullis, B.R. 1997. Herbicide dose

response curve in subterranean clover determined by a bioassay. Australian. Journal

of Experimental Agriculture. 37: 67-74.

30- Schoner, C.A., Norris, R.F. and Chilcote, W. 1978. Yellow foxtail (Setaria

lutescens) biotype studies: growth and morphological characteristic. Weed Science.

26: 632-636.

31- White, D.E. 1979. Physiological adaptations in two ecotypes of Canada thistle,

Cirsium arvense (L.) Scop. M.S. Thesis, Univ. California, Davis, CA. 69 p

32- Wilkinson, R.E. 1980. Ecotypic variation of Tamarix pentandra epicuticular wax and

possible relationship with herbicide sensivity. Weed Science. 28: 110-113.

33- Yousefi, A. and Amini, R. 2014. Using reduced rates of trifluralin and hand weeding

in sustainable weed management of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Journal of

Sustainable Agriculture and Production Science. 24(2): 95-105.